คำปรารภ

วันที่ ๖ พฤศภาคม หรือ วันแรม ๑๔ ค่ำ เดือน ๖ ซึ่งเปนอภิรักขิตสมัยวันประสูติในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิศณุนารถนิภาธร ข้าพเจ้าเคยทำบุญอุทิศกุศลถวายสนองพระคุณตามมีตามเกิด แต่ไม่สู้กำหนดแน่ว่าทำตรงทางสุริยคติหรือจันทรคติ แล้วแต่มีโอกาศเหมาะจะทำได้เมื่อใดก็ทำเมื่อนั้น ในปีนี้คิดขึ้นได้ว่าพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิศณุนารถนิภาธร ประสูติในรัชกาลที่ ๒ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๖๗ คณณามาถึงปีนี้ กาลพอครบ ๑๐๐ ปี ทำให้บังเกิดความปีติว่า แม้ท่านได้สิ้นพระชนม์เสียแต่ในรัชกาลที่ ๔ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๕ ซึ่งข้าพเจ้ามีอายุเพียง ๕ ขวบ ยังทำปิตุปัฏฐานกิจตามน่าที่ไม่ได้ก็ดี แต่ด้วยอำนาจบุญกุศลแลความกตัญญูกตเวที กระทำให้ข้าพเจ้ามีโอกาศทำบุญอุทิศกุศลถวายมาได้จนอายุของข้าพเจ้าถึง ๖๗ ปี ปีนี้จึงได้มีการทำบุญสมโภชพระอัฐิอุทิศกุศลถวายสนองพระคุณให้พิเศษกว่าที่เคยทำเปนการประจำปีทุก ๆ ปีมานั้น

ในการทำบุญครั้งนี้ปรารภจะสร้างหนังสือด้วยสักเรื่องหนึ่ง จึงค้นในพวกหนังสือเก่าที่ได้สะสมไว้ พบหนังสือเรื่องอุณหิตวิไชยคำลิลิต ต้นฉบับเปนสมุดไทยตัวรง เห็นว่าเนื้อเรื่องพอเข้ากับการทำบุญคราวนี้ได้ ทั้งเปนหนังสือโวหารเก่าที่พอเปนตัวอย่างแก่การเรียนจรรยาได้บ้าง จึงได้พิมพ์ขึ้น ขออุทิศกุศลถวายแด่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิศณุนารถนิภาธร เปนบุรพเปตพลีด้วยส่วนหนึ่ง

หม่อมเจ้าปิยภักดี

วันที่ ๓๑ พฤศภาคม พ.ศ. ๒๔๖๗