วันที่ ๑ กุมภาพันธ์ ร.ศ. ๑๒๖

ออกเรือ ๓ โมงเศษ บ้านเรือนตอนในนี้เข้ามาแปลกกว่าข้างนอก รู้สึกว่าบางกอกมากขึ้น มีเจ๊กและไทยมากขึ้น ผักตบชะวาแลเห็นกำลังออกดอกในทุ่งดาษไป มันก็งาม เขาว่าพึ่งมี ไม่ใช่เต็มคลองอย่างข้างแถบนครไชยศรี แต่เจ้าชายงามออกจะชอบๆ เห็นว่าเลี้ยงหมูได้ แต่ข้างฝ่ายนครไชยศรีนั้นกริ้วเหลือเกินว่าหมูก็ไม่กิน หรือที่สุดจนว่ากินเมา นั่นก็เป็นการเหลือเกินไป เป็ดห่านกินเห็นแก่ตา จำต้องมีให้กิน คนก็กินได้ ข้อที่มันเกิดเร็วทำให้คลองตื้นนั้นไม่ดีจริง แต่เห็นจะใส่ความมันบ้าง ระยะนี้มาถึงคลองต้นมีวัดขึ้นใหม่ ๒ วัด อีกวัดหนึ่ง เจ้าชายงามสรรเสริญว่าดี ชื่อวัดศรีบุญเรือง แต่โบสถ์ก็เป็นชิ้นใหม่ เห็นจะดีในฐานการเปรียญ ในเข้ามาอีกวัดหนึ่งเป็นอย่างลักษณะตามเคย คือต้องเลียนวัด เทพศิรินทร์ตามฤดูกาล ก่อนเที่ยง ๑๕ มินิตถึงวัดตึก อยู่ต่อแขวงคลองตันกับบางกะปิ ว่าเป็นวัดเจ้าพระยาบดินทรเดชาสร้าง เห็นจะเป็นระยะกองทัพออกจากกรุงมานอนที่นี่คืนแรก อย่างวัดราชโอรสวัดเฉลิมพระเกียรติ ซึ่งได้ชื่อว่าตึกนั้น เพราะกุฎีเป็นตึก ลักษณะวัดปรินายก โบสถ์เล็กๆ อย่างเก่าแต่ปฏิสังขรณ์ ว่ามีพระลิลาถึง ๓ องค์ แต่ไม่งาม การสร้างวัดนี่ดูน่าเสียดายเพราะพระแกไม่ทำจริงๆ ต้นโพธิ์ขึ้นที่ฐานพระเจดีย์ก็ไม่ตัด วันนี้ได้ทำบุญตัดต้นโพธิ์หน่อยหนึ่ง ชื่อตึกเป็นชื่อใหม่เมื่อทำกะฏิตึก แต่คงเป็นวัดเดิมได้ชื่อว่าเทพาจรลิลาศ แต่ฟังดูเห็นจะ ไมใช่ชื่อเก่า จะทีหลังชื่อตึกเสียอีก กินเข้าที่นี่ พระองค์สายและพระยารองเมืองมาอยู่ด้วย

บ่าย ๒ โมงครึ่งออกเรือ แต่นี้เข้ามาเป็นสวน บ้านเรือนเป็นบางกอก มีนาคั่นเป็นตอนๆเหมือนคลองสามเสน ตอนนอกก็คือลำคลองเดียวกันนี่เอง.

วินิจฉัยกันด้วยเรื่องยักษ์มักกะสัน ได้กล่าวไว้ว่า เป็นชาวเมืองปามะกะซันที่เกาะมะธุระในยะวา คำที่ใช้ว่าบางกะสันพึ่งแก้ครั้งกรมหลวงนเรศร์ เดี๋ยวนี้คงยังใช้อยู่ว่ามักกะสัน ด้วยใส่ใจว่าคำมักนั้นหยาบ ได้ให้กรมสมมตจดหมายไว้.

วัดหนึ่งต่อวัดตึกมาเรียกว่าวัดกลิ่นวิลัยธาราม

ยังไม่ถึง ๔ โมงก็ถึงคลองราชดำริห์ ซึ่งรถโมเตอร์คาร์มาคอยรับ ผ่านบ้านเจ้าใหญ่ ลงมานั่งอยู่หน้าบ้าน ให้เขาไปดูว่านํ้านอกล๊อกมากหรือน้อย แวะขึ้นไปหาเจ้าใหญ่ ที่แกยาวปลูกโรงเรือนให้เช่า แต่ที่เรือนอยู่เล็กและร้อน แล้วลงมาเข้าล๊อกนํ้ายังมาก ล๊อกนี้ดูว่องไวกว่าฉะเชิงเทรา ออกจะเป็นธรรมดาเพราะใกล้ตา.

เส้นทางเสด็จประพาสของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจากฉะเชิงเทราโดยทางเรือ เริ่มตั้งแต่คลองท่าไข่, คลองนครเนื่องเขตต์, เข้าคลองแสนแสบที่บ้านสามแยกคลองนครเนื่องเขตต์ แล้วล่องเรือตามคลองแสนแสบ ผ่านหนองจอก, บ้านคู้, มีนบุรี, วัดศรีบุญเรือง, วัดเทพลีลา(วัดตึก) และมาสิ้นสุดที่คลองราชดำริห์ จากนั้นพระองค์เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่งต่อไป

  1. ๑. เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี)

  2. ๒. พระยาอินทราธิบดี สีหราชรองเมือง (ม.ร.ว. ลพ สุทัศน) ปลัดทูลฉลองกระทรวงนครบาล ภายหลังเป็นเจ้าพระยาอภัยราชา

  3. ๓. พระเจ้าน้องยาเธอกรมหลวงนเรศรวรฤทธิ เป็นเสนาบดีกระทรวงนครบาลเมื่อก่อนพระยาสุขุมนัยวินิต

  4. ๔. พระวงศเธอ พระองค์เจ้าวัฒนา

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ