คำนำ

จดหมายเหล่านี้ ฃ้าพเจ้าได้เลือกคัดแต่ฉบับที่มีเรื่องน่าอ่านสำหรับสาธารณะชนมารวบรวมไว้, เพื่อผู้อ่านหนังสือพิมพ์ “ดุสิตสมิต” จะได้อ่านทราบความเห็นและความเปนไปของคนหนุ่มไทยผู้หนึ่ง ซึ่งได้มีโอกาศออกไปศึกษาวิชาการณประเทศยุโรป. การที่จดหมายเหล่านี้ตกมาถึงมือฃ้าพเจ้าอย่างไร ฃ้าพเจ้าจำเปนต้องขออภัยในการที่จะไม่แสดงให้ท่านทราบ, เพราะอาจที่จะทำความเดือดร้อนรำคาญแก่คนหลายคน. อีกประการหนึ่งเมื่อท่านได้อ่านจดหมายเหล่านี้แล้ว ท่านคงแลเห็นความจำเปนที่ฃ้าพเจ้าจะต้องจัดการแปลงนามทั้งผู้เขียนแลผู้รับจดหมาย, อีกทั้งบุคคลโดยมากที่ออกนามในจดหมายนั้น ๆ ด้วย. จดหมายที่นายประพันธ์ ประยูรสิริ เขียนถึงนายประเสริฐ สุวัฒน์ เพื่อนของเฃามีหลายสิบฉบับ, แต่ที่มีข้อความบอกสุขทุกข์กันโดยปรกติ หรือวานสั่งซื้อของเปนต้น ฃ้าพเจ้าได้คัดออกเสียหลายฉบับ, เพื่อมิให้ฟั่นเฝือเกินไป ส่วนจดหมายที่นายประเสริฐมีตอบมาถึงนายประพันธ์ ประยูรสิริ หาได้ตกมาถึงมือฃ้าพเจ้าไม่, จึงไม่สามารถนำมารวบรวมไว้ในที่นี้ด้วย. ฃ้าพเจ้าเชื่อว่าผู้อ่านที่เห็นอกนายประพันธ์คงมีบ้าง, และที่นึกติเตียนก็คงจะมีเหมือนกัน, แต่อย่างไร ๆ ก็ดี ฃ้าพเจ้าหวังใจว่าท่านคงจะได้รับความบรรเทิงใจบ้าง ในเมื่ออ่านจดหมายเหล่านี้ หรือท่านจะปลงธรรมะสังเวช ก็แล้วแต่อัธยาศัยของท่านเถิด.

รามจิตติ