| ปาณาติปาโต อทิน์นาทานํ |
มุสาวาโท จ วุจ์จติ |
| ปรทารคมนัญ์เจว |
นัป์ปสํสัน์ติ ปัณ์ฑิตา |
ภุชงคปยาตฉันท์
| ๑๒๏ จะแถลงกรรมกิเลศเหตุ |
ประเภทสี่สถานขาน |
| ประถมคือทลายผลาญ |
ชิวิตร์สัตว์สลัดสลาย |
| ๏ ทุเหตุคือหทัยโลภ |
และลักฉ้อบเว้นวาย |
| ละเมิดลอบสำผัสกาย |
อนงค์นอกฤไทยผัว |
| ๏ มุสาวาทะโป้ปด |
ละบองบทกิเลศมัว |
| จตุพพิธพันพัว |
กระวีผองบปองชม ๚ |
| โภคัส์ส นิจ์จยํ ยัน์ติ |
วัม์มิโก วุปจิยติ |
| เอวํ โภเค สมา หุต๎วา |
อลมโต กุเลติหิ |
หรณีฉันท์
| ๑๗๏ คุณศิริและสรรพทรัพย์บัณ |
ฑิตย์ถึงสสัน |
| นิธิหลากและหลาย |
|
| ๏ นรธิรอุส่าห์ขวนขวาย |
เพิ่มโภคผาย |
| วฒนทุกทิวา |
|
| ๏ ธนะวุฒิประดุจวัมมิกา |
ปลวกแสนอุสา |
| หสสรรพสถาน |
|
| ๏ ก็วิริยแคะคาบดินสมาน |
เปนจอมพิศาล |
| อุจมูลมหันต์ |
|
| ๏ สนิจยฉนี้ปราชญ์บัณ |
ฑิตย์หมั่นสสรรพ์ |
| ธนบาลพิบูลย์ |
|
| ๏ คุณวุฒิก็จักเพิ่มภูล |
ครอบครองตระกูล |
| ศุขเกษมสำราญ ๚ |
|
| สุภาสิตํ อุต์ตมมาหุ เสฏ์ฐํ |
ธัม์มํ ภเณ ธัม์มมัน์ตํ ทุติยํ |
| ปิยภเณนาป์ปิยัน์ตํ ตติยํ |
สัจ์จํ ภเณ นาสิ กัน์ตํ จตุต์ถํ |
ปิยังวทาฉันท์
| ๑๒๏ สุริยะย่อมภณะปะสา |
สะวาจะสาธุ์ |
| ปะเคราะห์สุภาสิตประกาศ |
อุดมคุณา |
| ๏ พจนธรรมสะหิตวาท |
บปราศผลา |
| ปิยะวะจีภณะนิรา |
ผรุศนิรันดร์ |
| ๏ วฒนะสัตยประสิทธิ์ |
บผิดบผัน |
| จตุพิธาพจนจำนัน |
นฤโทษกระลี ๚ |
| ปัญ์ญา โลกัส๎มึ ปัช์โชตา |
สติ โลกัส๎มึ ชาคโร |
| คาโว กัม์เม สชีวานํ |
สิสัส์ส อิริยาปโถ |
วสันตดิลกฉันท์
| ๑๔๏ ปัญญาประเสริฐดุจประทีป |
ประสะส่องสว่างใจ |
| สบสัตว์จะรู้จะวินิไฉย |
กิจสรรพ์เพราะปัญญา |
| ๏ ความมั่นหไทยะสติเปน |
คุณเครื่องจะปลุกอา |
| รมณ์ให้เจริญณุอปมา |
ทะบหลงและเลยการ |
| ๏ โคใช้ก็ช่วยพลผดุง |
ชนผู้ประกอบการ |
| นังคัลและคือคุณประธาน |
กสิกรรมเปนไป ๚ |
| อิธ นัน์ทติ เปจ์จ นัน์ทติ |
กตปุญ์โญ อุภยัต์ถ นัน์ทติ |
| ปุญ์ญํ เม กตัน์ติ นัน์ทติ |
ภิย์โย นัน์ทติ สุคตึ คโต |
วาณินีฉันท์
| ๑๖๏ นรและสะสมกระทำ |
กุศละกำ |
| มะไว้ณสันดาน |
วิวิธอเนกประการ |
| กะติวิจาร |
ณจิตรก็เปรมปรีดิ์ |
| ๏ ณอุภยะภพก็มี |
สำปฤดี |
| ณบุญบเว้นวาย |
สุจริตะกรรมก็หมาย |
| มนะบคลาย |
จำนงบสงไสย |
| ๏ มละชิระบรรลุไตร |
ทศพิไสย |
| ก็ยิ่งจะเพลิดเพลิน |
และศุขะสวัสดิเจริญ |
| ธิรสระเสริญ |
และควรสะสมแสวง ๚ |
| ฉัน์ทา โทสา ภยา โมหา |
ธัม์มํ โย นาติวัต์ตติ |
| อาปูรติ ตัส์ส ยโส |
สุก์กปัก์เขว จัน์ทิมา |
สุรสสิรีฉันท์
| ๑๑๏ ใครบลุอำนาจ |
อคติฉกาจกรรม์ |
| ไม่ผละละเมิดธรรม์ |
เพราะปิยกระมลโกรธ |
| ๏ อิกภยะกริ่งเกรง |
ปรชนคุมโทษ |
| หนึ่งมุหเฉาโฉด |
จตุรวิรัติมาน |
| ๏ จักบริบูรณ์ภูล |
คุณะยศะไพศาล |
| เฉกศศิในกาล |
ชุษณดิถีเถกิง ๚ |
พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย)
| จตุธา วิภัช์เช โภเค |
สเจ มิท์ธานตัน์ทติ |
| เอเกน โภคํ ภุญ์เชย์ย |
ท๎วีหิ กัม์มํ ปโยชเย |
| จตุต์ถัญ์จน ปาเปย์ย |
อาปปาสุภิรัส์สติ |
อุปชาติฉันท์
| ๑๑๏ คฤหัฐจะใฝ่ปอง |
คฤหครองตระกูลวาร |
| แบ่งทรัพยสี่ฐาน |
ปฏิบัติสวัสดิ์คุณ |
| ๏ สละภาคะหนึ่งจ่าย |
ปริโภคะเจือจุน |
| สองส่วนกระทำทุน |
ธุระเพื่อจะกำไร |
| ๏ สองภาคะหนึ่งฝัง |
มนะหวังประโยชน์ไป |
| เบื้องน่าวิบัติไภย |
ธนะนั้นจะเปลื้องเข็ญ ๚ |
| อโกเธน ชิเน โกธํ |
อสาธุํ สาธุนา ชิเน |
| ชิเน กทิริยํ ทาเนน |
สัจ์เจนาสิกวาทินํ |
เวสสเทวีฉันท์
| ๑๒๏ ปวงปราชญ์พึงปราบผลาญ |
โกรธประหารด้วยบโกรธสนอง |
| ขจัดเสี้ยนสิ่งชั่วผอง |
ด้วยดำรงครองสตังธรรม์ |
| ๏ รบตนี่ให้แหลกลาญ |
ด้วยสละทานแจกและปูนปัน |
| รบสู้ผู้อาธรรม์ |
เท็จวจีด้วยสุสัตยา |
| ๏ กลเศิกทั้งสี่นี้ |
อรรคมุนีมีนุสาสน์ภา |
| สิตสอนเวไนยา |
เพื่อประจักษ์เหตุผจญรณ ๚ |
| มา ปมาทมนุยัญ์เชถ |
มัต์ตาปิ อติรัน์ธิสุ |
| อัป์ปมัต์โต หิ ชายัน์โต |
บัป์โปติ วิปุลํ สุขํ |
ตนุมัชฌาฉันท์
| ๖๏ ผู้ใดและประสงค์สำ |
ราญล้ำศุขะโลกีย์ |
| เริ่มสังวรอินทรีย์ |
รักชาติหดำรง |
| ๏ อย่าปล่อยสติตร่ายเตร่ |
ไป่ปนตและประมาทหลง |
| อย่ารักฤดิจำนง |
ในกามะทิไสยสานติ์ |
| ๏ เพราะผู้มิประมาทเผา |
เกลศภัศมแหลกลาญ |
| ดลเดียรศุขะสำราญ |
ไพบูลย์บมิปรวนแปร ๚ |
| อติสีตํ อติอุณ๎หํ |
อติสายํ อิทํ อหุ |
| อิติ วิส์สัฏ์ฐกัม์มัน์เต |
อัต์ถา อัจ์เจนติ มาณเว |
รุมมวดีฉันท์
| ๑๐๏ ทรัพย์ศิริโภคขันธ์ |
สรรพประโยชน์ผอง |
| ล่วงละทุชนปอง |
อ้างพจนเพี้ยนผัด |
| ๏ ร้อนสุริโยภาษ |
แผดผรผ่าวจัด |
| หนาวพิยะภินท์อัฐิ์ |
อีกอดิสายัณห์ |
| ๏ อ้างพหิเหตุให้ |
ป่วยกิจะเปลืองอัน |
| สิ่งศุขะสบสรรพ์ |
ล่วงมะละบพบพาน ๚ |
| เอเต อมิต์เต จัต์ตาโร |
อิติ วิญ์ญาย ปิณ์ฑิโต |
| อารกา ปริวัช์เชย์ย |
มัค์คํ ปฏิภยํ ยถา |
รโธทธตาฉันท์
| ๑๐๏ แม้ธิรางคและประจักษ์ |
ณลักษณา |
| แห่งประเทศจตุรปา |
ปมิตรนฤพล |
| ๏ พึงละสลัดทุชนพา |
ละอย่าระคน |
| ดังตริปริวัชะถนน |
ประกอบเฉภาะไภย |
| ๏ ควรจะหลีกจรละหนี |
อรีนไกล |
| จักเกษมและนิฆะไกษย |
ลุศุขประสงค์ ๚ |
พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย)
| โย วารุณี อธโน อกิญ์จโน |
ปิปาโส ปาตุม์ปิ ปายโต |
| อุทกมิว อิณํ วิคาหติ |
อกุลํ กาหติ ขิป์ปมัต์ตโน |
ปุฏะฉันท์
| ๑๒๏ นรนิรธนสิ่งสาร |
การบกังวล |
| คุณะนิคุณะบคิดขวน |
ขวายประโยชน์ใด |
| ๏ นิสิทสยนกินเหล้า |
เมาตะพัดไป |
| บมิละกมละใน |
ศุขสุราบาน |
| ๏ ก็จะปะพะวิณหนี้สิน |
สิ้นตระกูลปาน |
| ประดุจศิขรทิ้งธาร |
ถ่วงทเลจม ๚ |
| โย ปาณภูตานิ อเหฐรัต๎วารํ |
ปรูปวาทา น กโรน์ติทายํ |
| ภีรุํ ปสํสัน์ติ นํ หิตัต์ถสูรํ |
ภยา หิ สัน์โต น กโรน์ติปาปํ |
กุสุมวิจิตรฉันท์
| ๑๒๏ นรชนผู้ใด |
บมิมนะคิดเบียน |
| ปรชิวให้เนียร |
นฤศุขลำเค็ญ |
| ๏ แลบมิกระทำบาป |
เพราะปรุปวาทเห็น |
| ณครหไภยเปน |
มุลและวิรัติเวร |
| ๏ ณกิริยลามก |
คณะมุนิธรรมเจน |
| รก็สรเสริญเปน |
วจนะณผู้ขลาด |
| ๏ บมิสรเสริญพาล |
มนะสุรหาญอาจ |
| อกุศลไป่ขยาด |
ทุจริตกอบมี |
| ๏ ธิรชนอันสงบ |
ธก็ละณบาปภี |
| ตมณวิบากทวี |
อริกอุบัติอบาย |
| ๏ สุปุริสทั้งผอง |
ทฤษดิแยบคาย |
| กิริยณํเพียรคลาย |
ทุจริตปหานราม ๚ |
| ปมาทมนุยุญ์ชัน์ติ |
พาลา ทุม์เมธิโน ชนา |
| อัป์ปมาทัญ์จ เมธาวิ |
ธนํ เสฏ์ฐํว รัก์ขติ |
สวาคตาฉันท์
| ๑๑๏ พาลชนทุพลญาณ |
บพิจารณ์ตรอง |
| กอบประมาททุกิจนอง |
อภิรมย์สมาน |
| ๏ ปราชญ์ธมีกมลจิตร |
นฤกิจพาล |
| ย่อมประกอบสติพิศาล |
ณหทัยมี |
| ๏ เสพยสงวนณะวะปมาท |
บมิทกทวี |
| ดุจทรัพย์อุตมศรี |
สุประเสริฐหลาย ๚ |
ขุนวิสุทธากร
| นหิ เวเรน เวรานิ |
สัม์มัน์ติ จ กุทาจนํ |
| อเวเรนิธ สัม์มัน์ติ |
เอส ธัม์โม สนัน์ตโน |
โทธกฉันท์
| ๑๑๏ เวรบมิสงบ |
เพราะกระทบปฏิเวรสนอง |
| เวรทวิจอง |
อทวีดุจเชื้อเพลิง |
| ๏ โชติ์ชวลิต |
และจะติดจะลุกลามเหลิง |
| จักทะหะเปิง |
อุภปักษ์ก็จะเปนจุณ |
| ๏ แม้บมิโต้ |
บมิตอบเพราะตริวิบากบุญ |
| เวรก็จักสุญ |
ญสงบบมิลุกลาม ๚ |
| เสหิ ทาเรห๎ย- สัน์ตุฏ์โฐ |
เวสิยาสุ ปทุส์สติ |
| ทุส์สติ ปรทาเรสุ |
ตํ ปราภวโต มุขํ |
ทุตวิลัมพิดฉันท์
| ๑๒๏ ผิวบุรุษบมิสัน |
ตุสด้วยภรรยา |
| อติละโลภะณกา |
มฤดีระคน |
| ๏ มนะเสาะแสวงจรหา |
คณิกาทุพล |
| นครโสภิณิยล |
ก็ประโลมประลอง |
| ๏ กระทำประทุษฐ์ภิริยา |
ชนอื่นประคอง |
| จรณะเปนมุขของ |
นรผู้พินาศ ๚ |
| น ตํ กัม์มํ กตํ สาธุ |
ยํ กัต๎วา อนุตัป์ปติ |
| ยัส์ส อัส์สุ มุโข โรทํ |
วิปากํ ปฏิเสวติ |
สิขิริณีฉันท์
| ๑๗๏ บุรุษบุทคลใดทำ |
ณทุจริตใดกำม์ |
| ก็ระอุตาม |
|
| ๏ มิได้เปนกำม์ดีงาม |
ก็จะปริเทววาม |
| พุสุชลนอง |
|
| ๏ ณภักตรจักเศร้าขุ่นหมอง |
บมิศุขทั้งสอง |
| อิธปรโลกย์ |
|
| ๏ ณภพนี้ดาลจิตรโศก |
ปรภวเนื่องโอฆ |
| ก็อธิกทุกข์ |
|
| ๏ จะเหินห่างปราศจากศุข |
ธิรนิรทำนุก |
| บมิจะประกอบ |
|
| ๏ วิบากให้เสวยผลบอบ |
ก็เพราะมละสละชอบ |
| วิรหิตเกษม ๚ |
|
| โลโภ โทโส จ โมโห จ |
ปุริสํ ปาปเจตสํ |
| หึสัน์ติ อัต์ตสัม์ภูตา |
ตจสารํว สัม์ผุสํ |
โตฎกฉันท์
| ๑๒๏ มหะโลภและโกรธ |
มุหะโฉดสติหลง |
| อกุศลและคง |
ติวิธาอุปบัติ |
| ๏ ณศรีนรใด |
ปิฬะใจนระสัตว์ |
| ปริเภทกำจัด |
ชนนั้นนุพินาศ |
| ๏ กลผลทุมา |
ตจะสาระกะชาติ |
| ผลิตและพิฆาฏ |
ทุมะนาศนฤสกนธ์ ๚ |
พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย)
| อุฏ์ฐานโก อนลโส |
อาปทาสุ น เวธติ |
| อัจ์ฉิท์ทวุต์ติ เมธาวี |
ตาทิโส ลภเต ยสํ |
ปหาสินีฉันท์
| ๑๓๏ ผู้ใดมีพิริยฉกรรจ์ |
และขยันบยั่นงาน |
| เนืองนิตย์กิจกรณก็ทาน |
ก็ทนฤทัวเทียว |
| ๏ ทุกข์ไภยันตรจะมหันต์ |
ฤขยั้นบหวั่นเสียว |
| ทั้งปัญญาก็อธิกเฉลียว |
ฉลาดณเชิงการ |
| ๏ ที่ควรล้วนประพฤติประกอบ |
มิชอบมิแผ้วพาน |
| ผู้นี้คงลภยศะสถาน |
สถิตย์บเสื่อมสูญ ๚ |
| ฉ โลกัส๎มึ ฉิท์ทานิ |
ยัต์ถ จิต์ตํ น ติฏ์ฐติ |
| อาลส๎ยัญ์จ ปมาโท จ |
อนุฏ์ฐานมสํยโม |
| นิท์ทา ตัน์ทิ จ เต |
ฉิท์เท สัพ์พโส นํ วิวัช์ชเย |
มันทักกันตาฉันท์
| ๑๗๏ ช่องในโลกยฉัพพิธตระบยัง |
ตั้งบอยู่ยั้ง |
| กุศลใส |
|
| ๏ ความเกียจคร้านงานนรสกลไนย |
สองประมาทใจ |
| มะเมอเมา |
|
| ๏ สามไม่หมั่นลุกจรวนิชเทา |
สี่มโนเบา |
| บสำรวม |
|
| ๏ ห้านอนนานนั้นศิริก็บมิสวม |
คร้านณกายรวม |
| ฉบรรหาร |
|
| ๏ ช่องรั้วหกแห่งมนะก็บสมาน |
ศีลกุศลสาร |
| ก็รั่วโรย |
|
| ๏ ปราชญ์พึงเว้นช่องทลุปรุประฉโปรย |
บุญคดีโดย |
| จะดลเกษม ๚ |
|
| อิต์ถีธุต์โต สุราธุต์โต |
อัก์ขธุต์โต จ โย นโร |
| ลัท์ธํ ลัท์ธํ วินาเสติ |
ตํ ปราภวโต มุขํ |
รุมมวดีฉันท์
| ๑๐๏ ผู้จระเจ้าชู้ปอง |
คณะสัตรี |
| จ่ายธนะแต่งอินทรีย์ |
และก็บำเรอ |
| ๏ หนึ่งชนนักเลงเสพ |
ยสุราเสมอ |
| มากคณะมิตรชาวเกลอ |
สหะการพาล |
| ๏ หนึ่งริประกอบเล่นสรร |
พะพนันการ |
| ส่ายธนะตนให้ลาญ |
นุพินาศไป |
| ๏ ความธิประพฤติเปน |
ธุระกิตยไข |
| เปนมุขแห่งผู้ไกษย |
ธนนาศมลาย ๚ |
| โหติ ปานสขานาม |
โหติ สัม์ปิยสัม์ปิโย |
| โย จ อัต์เถสุ ชาเตสุ |
สหาโย โหติ โส สขา |
อินทวงสฉันท์
| ๑๒๏ กล่าวเทห์สหายพาล |
สหะบานบเว้นบวาย |
| ปากหวานสมานหมาย |
มนะมุ่งประจบประแจง |
| ๏ มิตรนี้ผิใครคบ |
จิรกาลก็พลิกก็แพลง |
| หนึ่งมิตรสุมนแถลง |
ที่ประจักษ์ประเจิดคุณ |
| (ฉบับขาด) |
|
| ใครเสพจะสบสุน |
ทรผลพิศาลสนอง ๚ |
พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย)
| จัต์ตาโร โลเก ปัช์โชตา |
ปัญ์จเมต์ถ น วิช์ชติ |
| ทิวา ตปติ อาทิจ์โจ |
รัต์ตึ อาภาติ จัน์ทิมา |
| อถ อัค์คิ ทิวารัต์ตึ |
ตัต์ถ ตัต์ถ ปกาสติ |
| สัม์พุท์โธ ตปตํ เสฏ์โฐ |
เอสา อาภา อนุต์ตรา |
สัทธราฉันท์
| ๒๑๏ ธาตรีแสงสว่างฉาย |
จตุรพิธภิปราย |
| นับบคลาคลาย |
ขยั่งเกิน |
| ๏ กลางวันดวงแดดบแผดเดิน |
ณคคณบภเทิน |
| ภักตร์ประจวบเมิน |
บเพ่งยล |
| ๏ ราษตรีศรีจันทรมณฑล |
รุจิรณนภดล |
| แจ่มจำรัสหน |
ทิศาสรรพ์ |
| ๏ แสงเพลิงเถกิงณคืนวัน |
สวชคุณมหันต์ |
| ให้สำเร็จฉัน |
ทสบสถาน |
| ๏ สมเด็จสรรเพ็ชญ์พิชิตมาร |
อมิตชุติญาณ |
| สุทธสันดาน |
ดิเรกรัตน์ |
| ๏ แผดธรรโมภาษพิโรจน์จรัส |
พหลอุตมพัด |
| เอกอุดมสวัสดิ์ |
ประโชติผอง |
| สัท์ธา ทุติยา ปุริสัส์ส โหติ |
โน เจ อสัท์ธา อวติฏ์ฐติ สา |
| ยโส จ กิต์ติ จ ตัต์ถัส์ส โหติ |
สัค์คัญ์จ โส คัจ์ฉติ สรีรวิหาย |
ปภัททกฉันท์
| ๑๕๏ สธหธเปรียบสหาย |
ปุริสชาย |
| ก็เหมือนประมาณ |
|
| ๏ วิจิกิฉะเปลื้องและมาน |
มนะวิจารณ์ |
| ณบาปและบุญ |
|
| ๏ หฤทยแผ้วเพราะคุณ |
สุขุมสุน |
| ทรธรรมก็ทราบ |
|
| ๏ สทหก็อาจจะปราบ |
อสทิยภาพ |
| ก็สงบมี |
|
| ๏ วรยศเกียรติจะทวี |
เพราะมนะเปรมปรี |
| ดิเชื่อพระญาณ |
|
| ๏ ขณะละสะริระลาญ |
มรณกาล |
| ก็เกิดณสวรรค์ ๚ |
|
| อัก์เขหิ ทิพ์พัน์ติ สุรํ ปิวัน์ติ |
สัน์ติต์ถิโย ปาปสมา ปเรสํ |
| นิหีนเสวี รุท์ธเสวี |
นิหียติ กาฬปัก์เขว จัน์โท |
เมฆวิปยุชชิตาฉันท์
| ๑๙๏ บุรุษผู้ฝักใฝ่สรรพวิวิธพนัน |
|
| เล่นบเว้นวัน |
บเบื่อจิตร |
| ๏ อนึ่งพึงใจเหล้าเมารติผิวก็นิตย์ |
|
| เมาบสร่างฤทธิ์ |
สุราบาน |
| ๏ ประสงค์คบแต่หญิงชิงชนะปิยะก็มาน |
|
| หาญจะชิงหาญ |
จะแย่งรัก |
| ๏ สมาคมพาลเพื่อนพาทุจริตประจักษ์ |
|
| พาประมาทชัก |
กระทำกรรม |
| ๏ บหมายพบบคบชอบผู้สุจริตกะทำ |
|
| ถึงจะแนะนำ |
บไยดี |
| ๏ ภนายนั้นจักเสื่อมสิ้นศุขศิริบมี |
|
| ราวกะแรมศรี |
นิสากร ๚ |
อินทวชิรฉันท์
| ๑๑๏ ความรู้เสมอมิตร |
จรติดสกนธ์กาย |
| ลาภเลิศประเสริฐหลาย |
จะอุบัติบขัดแคลน |
| ๏ หนึ่งเปนสถานเคา |
รวะเจ้าผดุงแดน |
| เปนทรัพย์วิเศษแสน |
วรยิ่งณโลกัย |
| ๏ ผู้ไร้วิชาคุณ |
บวิจารณ์คดีใด |
| เฉกชาติปศุร์ใน |
ปฤถิพีบผิดผัน ๚ |
เจ้าพระยาภาสกรวงษ์
| โย มาตรํ ปิตรํ วา |
ชิณ์ณกํ คตโยพ์พนํ |
| ปหุสัน์โต น ภรติ |
ตํ ปราภวโต มุขํ |
ปมิตักขราฉันท์
| ๑๒๏ นรใดและหาญ |
จะปฏิการคุณสนอง |
| มนะหากบปอง |
จะอุปถัมภ์บนำพา |
| ๏ ชนนีชนก |
วยะก็ตกณชรา |
| สริร่างก็ชิณา |
ทุพละคร่ำบสอาง |
| ๏ สละเฉยบคิด |
ภรกิจมละวาง |
| กำมนี้ธิรางค์ |
มุขะพินาศนแถลง ๚ |
| ปัณ์ฑิโต สีลสัม์ปันโน |
สัโณ๎ห จ ปฏิภาณวา |
| นิวาตวุต์ติ อัต์ถัท์โธ |
ตาทิโส ลภเต ยสํ |
กมลฉันท์
| ๑๒๏ นรชาติกระวีมี |
ศุภสีละปัญญา |
| วรอรรถคาถา |
ผิจะฦกก็ตรึกเห็น |
| ๏ มธุรศน้ำคำ |
ดุจอำมฤตย์เย็น |
| บกระด้างกระเดื่องเปน |
ชนเจียมและเสี่ยมสาร |
| ๏ เพราะประพฤติตนต่ำ |
บกระทำอหังการ |
| บมิหึงจะพึงพาน |
ยศศักดิ์บพักขวน ๚ |
| อุฏ์ฐานวโต สติมโต |
สุจิกัม์มัส์ส นิสัม์มการีโน |
| สัญ์ญตัส์ส จ ธัม์มชีวิโน |
อัป์ปมัต์ตัส์ส ยโสภิวัฑ์ฒติ |
กุมารลฬิตาฉันท์
| ๗๏ อนึ่งธิรบุคลมี |
พิรียพลไพศาล |
| ประกอบสติคนึงการ |
มิได้มนะประมาทเมิน |
| ๏ จะเริ่มริกระทำกิตย์ใด |
บผลุนผละกรเหลือเกิน |
| พิจรณพิจยการเจริญ |
กุศลสุจิและจึงทำ |
| ๏ สงวนมนะวจีกาย |
แลเลี้ยงชีวิตโดยสัม |
| มอาชิววิสุทธิธรรม |
จะภูลพัฒนยศทวี ๚ |
| รูปํ ชีรติ มัจ์จานํ |
นามโคต์ตํ น ชีรติ |
| ราโค อุป์ปโถติ วุจ์จติ |
โลโภ ธัม์มานํ ปริปัน์โถ |
| วโย รัต์ติน์ทิวัก์ขโย |
|
หลมุขีฉันท์
| ๙๏ รูปนรานิกรจะชำรุด |
ย่อมจะซุดชิรณบดำรง |
| นามะโคตรนรจะคง |
ห่อนจะแปรวิกลมิชรา |
| ๏ ราคะปราชญ์พจนดุจทาง |
ผิดเพราะห่างอมฤตยคลา |
| โลภะเปนอริกุศลมา |
รานกุศลทรพสลาย |
| ๏ ไวยคือชนมนรสิ้น |
เสื่อมเพราะทินะรติบมิกลาย |
| ราษตรีทิวสวิติวาย |
ชีพก็หายนขิยะนนุวัน ๚ |
| สัท์ธีธ วิต์ตํ ปุริสัส์ส เสฏ์ฐํ |
ธัม์โม สุจิณ์โณ สุขมาวหาติ |
| สัจ์จํ หเว สาธุตรํ รสานํ |
ปัญ์ญาชิวี ชีวตมาหุ เสฏ์ฐํ |
ลลิตาฉันท์
| ๑๒๏ ความเชื่อวิบากสุทุจริต |
บคิดฉงน |
| เปนทรัพย์ประเสริฐสกลธน |
บเทียมบทัด |
| ๏ สั่งสมสะธรรมติวิธะมูล |
จะภูลสวัสดิ์ |
| รศใดณโลกย์บมิสมัถ |
สมะสัตย์วจี |
| ๏ เลี้ยงชีพด้วยวิจยะญาณ |
บดาลกระลี |
| นักปราชญ์ธย่อมจะคหะชี |
วะเสรฐสาร ๚ |
| อัญ์ญทัต์ถุํ หโร มิต์โต |
โย จ มิต์โตว ธีโร |
| อนุป์ปิยัญ์จ โย อาห |
อปาเยสุ จ โย สขา |
อินทวิเชียรฉันท์
| ๑๑๏ มิตรมุ่งกระมลหมาย |
จะประโยชน์ณฝ่ายเดียว |
| มิตรหนึ่งฉลาดเจียว |
มธุรศวจีหวาน |
| ๏ หนึ่งเพื่อนจรุงจิตร |
ทุจริตทุราจาร |
| เบี้ยบ่อนสุราบาน |
บทจรณราษตรี |
| ๏ หนึ่งมิตรประสมคล้อย |
พจนถ้อยสุวาที |
| คิดการจะร้ายดี |
ก็บขัดบทัดทาน ๚ |
| สัจ์จํ เว อมตา วาจา |
เอส ธัม์โม สนัน์ตโน |
| สัจ์เจ อัต์เถ จ ธัม์เม จ |
อหุ สัน์โต ปติฏ์ฐิตา |
ภัททิกาฉันท์
| ๑๑๏ อลิกะระหิตะสัตย์ |
ธจัดธหมาย |
| สุพจนบมิตาย |
บุราณภณิต |
| ๏ วิธุระสุวิระปราชญ์ |
และอาจประดิษฐ |
| ณพจนคุณสะหิต |
และสัจจธรรม์ |
| ๏ ติวิธะคณะสมะยุตร |
วิสุทธิสรรพ์ |
| นฤกลิธิระจำนัน |
นิราศอบาย ๚ |
| อตีตํ นานุโสจัน์ติ |
นัป์ปตัป์ปัน์ติ นาคตํ |
| ปัจ์จุป์ปัน์เนน ยาเปน์ติ |
เตน วัณ์โณ ปสีทติ |
สัททุลลวิกีฬิตฉันท์
| ๑๙๏ ไม่ทุกข์ทำมนตามณความบุรพกิจ |
|
| ทำกายแลดวงจิตร |
ทุรณ |
| ๏ เห็นทุกข์เปล่าบมิมีคุณานุศุขะผล |
|
| ทำทุกข์ประทุกตน |
พิบาก |
| ๏ ไม่มั่นหมายมนมุ่งอนาคตจะอยาก |
|
| เหลือเหตุและหามาก |
ประมาณ |
| ๏ เลี้ยงตนตามปจุบันประโยชนสมาน |
|
| บควรและควรการ |
ประสงค์ |
| ๏ ท่านผู้ทรงคุณนี่ก็มีศิริสุมง |
|
| คลเลิศและครององค์ |
อุดม |
| ๏ ผ่องใสใจมละทุกข์ก็ศุขศริระสม |
|
| ควรคือคณาพรหม |
ประพฤติ ๚ |
| ฉัน์ทา โทสา ภยา โมหา |
โย ธัม์มํ อติวัต์ตติ |
| นิหียติ ตัส์ส ยโส |
กาฬปัก์เขว จัน์ทิมา |
วังสัฏฐฉันท์
| ๑๒๏ ผู้ใดประพฤติผิด |
ทุจริตณไตรทวาร |
| เพราะฉันทอาการ |
รุจิจิตรและเกรงฤไทย |
| ๏ และโทษะอาฆาฏ |
มลมาดประทุษฐไนย |
| และเพื่อสดุ้งไภย |
ปรชนจะชิงจะชัง |
| ๏ ลุโมหะเคลิ้มหลง |
และเงอะงงก็สุ่มตรัง |
| จะเสื่อมจะถอยทัง |
ยศราวกะรัชนีแรม ๚ |
พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย)
| โย จ สีตัญ์จ ทัณ์ฑัญ์จ |
คณา ภิย์โย น มัญ์ญติ |
| กรํ ปุริสกิจ์จานิ |
โส สุขา นวิหายติ |
อุเปนทวิเชียรฉันท์
| ๑๑๏ ผิใครบใฝ่อ้าง |
พจนข้างจะผัดงาน |
| บคิดสำคัญการ |
สิตร้อนและเช้าสาย |
| ๏ ภิโยตฤณชาติ |
อปมาทฤเว้นวาย |
| ริรู้วิชาชาย |
ชำนิแบบณพาเหียร |
| ๏ ประกอบบุรุษย์กิต |
ยประสิทธิ์จำเนียรเพียร |
| ลุศุขประมูลเมียน |
ธนเสพย์สถาพร ๚ |
| ทาสกัม์มกรา เหฏ์ฐา |
อุท์ธํ สมณพ๎ราห๎มณา |
| เอตาทิเส นมัส์เสย์ย |
อลปัต์โต กุเลติหิ |
มาณวกฉันท์
| ๘๏ ทิศคณนา |
ห้าประมาณ |
| องค์ธิรญาณ |
ภาสิตไข |
| ทาษปริพาร |
ท่านวินิไฉย |
| ตกทิศใน |
เหฐสถาน |
| ๏ ฝ่ายสมณา |
ปาวะนิวารณ์ |
| พราหมณขาน |
ข้างอุจทิศ |
| แจกศุภอรรถ |
ฉัฎฐมพิธ |
| ควรจะพินิจ |
ทิศนะมะไนย |
| ๏ ผู้คฤหัฐ |
อัดถะจะไรย |
| ตั้งหฤไทย |
น้อมนมะการ |
| อาจจะประดิษฐ |
กิจมะระฐาน |
| สืบกุลวาร |
สายกุลวงษ์ ๚ |
