| ๏ โอ้ระดูเดือนห้าน่าคิมหันต์ |
|
| พวกมนุษย์สุดศุขสนุกครัน |
ได้ดูกันพิศวงเมื่อสงกรานต์ |
| ทั้งผู้ดีเข็ญใจใส่อังคาส |
อภิวาทพุทธรูปในวิหาร |
| ล้วนแต่งตัวทั่วกันวันสงกรานต์ |
ดูสะครานเพริดพริ้งทั้งหญิงชาย |
| ที่เฒ่าแก่แม่ม่ายมิใคร่เที่ยว |
สู้อดเปรี้ยวกินหวานลูกหลานหลาย |
| ที่กำดัดซัดสีสวยทั้งกาย |
เที่ยวถวายน้ำหอมน้อมศรัทธา |
| บ้างก็มีที่สวาดิ์มาดพระสงฆ์ |
ต่างจำนงนึกกำดัดขัดสิกขา |
| ได้แต่เพียงพูดกันจำนรรจา |
นานนานมากลับไปแล้วใจตรอม |
| ล้วนแต่งตัวเต็มงามทรามสวาดิ์ |
ใส่สีฉาดฟุ้งเฟื่องด้วยเครื่องหอม |
| สงกรานต์ทีตรุษทีไม่มีมอม |
ประดับพร้อมแหวนเพ็ชรเม็ดมุกดา |
| มีเท่าไรใส่เท่านั้นฉันผู้หญิง |
ดูเพริดพริ้งเพราเอกเหมือนเมขลา |
| รามสูรเดินดินสิ้นศักดา |
เที่ยวไล่คว้าลางทีก็มีเชิง |
| บ้างเล่นเบี้ยเสียถั่วจนมัวมืด |
ใครขี้ตืดถากถางวางกันเหลิง |
| บ้างฉุดมือยื้อผ้าด่ากันเปิง |
ที่รู้เชิงทำแปดเก้าเปนเจ้ามือ |
| เขาตัดไพ่ตายแพ้เหลือแต่ผ้า |
สิ้นปัญญาบ่นพลางครางหือๆ |
| นั่งเสียใจเต็มทีต้องหนีมือ |
ไม่สัตย์ซื่อทำไพ่ตายเขาเอง |
| ดูเขาเล่นเปนระดูไม่รู้ขาด |
นุชนาฏพึ่งกะเตาะขึ้นเหมาะเหม็ง |
| บ้างก็หลงเลยเล่นเปนนักเลง |
ฉันนี้เกรงกลัวนักไม่รักเลย |
| ทั้งหนุ่มสาวฉาวฉานด้วยการเล่น |
บ้างซุมเปนผัวเมียกันเสียเฉย |
| แต่ตัวเราเปล่าไปมิได้เชย |
โอ้อกเอ๋ยคิดไปแล้วใจตรม |
| ให้เจ็บจุกทุกข์เท่าคีรีศรี |
ด้วยไม่มีคู่ชิดสนิทสนม |
| ทุกวันนี้ใครมีซึ่งคู่ชม |
สำราญรมย์เริงจิตรเปนนิจกาล |
| เมื่อไรเล่าเรานี้จะมีบ้าง |
จะได้ว่างเว้นทุกข์สนุกสนาน |
| แต่นึกตรองปองหามาช้านาน |
ทอดสพานเข้าที่ไหนไม่ได้เลย |
| ร่ำคนึงถึงนุชสุดวิตก |
ถึงเดือนหกเข้าแล้วหนาเจ้าข้าเอ๋ย |
| เขาแต่งงานปลูกหอขอกันเชย |
เราจะเฉยอยู่ก็เห็นไม่เปนการ |
| เขาแรกนาแล้วมานักขัตฤกษ์ |
เอิกเกริกโกนจุกทุกสถาน |
| ที่กำดัดจัดแจงกันแต่งงาน |
มงคลการตามเล่ห์ประเพณี |
| โอ้โอ๋อกอาตมานี้อาภัพ |
ทั้งไร้ทรัพย์สาระพัดน่าบัดสี |
| ดูเพื่อนบ้านเขาทั้งหลายสบายดี |
เขาคิดมีลูกเมียเสียทุกคน |
| สำราญรมย์ชมน้องในห้องหอ |
เฝ้าเคลียคลอเจรจาว่ากุศล |
| ที่ยังไม่ส่งตัวนึกกลัวตน |
ก็ต่างคนต่างนึกคนึงตรอง |
| โอ้อกเอ๋ยยังไม่เคยจะมีผัว |
สงสารตัวตั้งแต่นี้มีแต่หมอง |
| มิได้ทาแป้งขมิ้นดินสอพอง |
จะมีท้องแท้แล้วไม่แคล้วเลย |
| เสียดายแก้มผุดผ่องจะต้องจูบ |
จะซีดซูบภักตรานิจาเอ๋ย |
| เสียดายนมจะระบมเพราะมือเชย |
ยังไม่เคยมีคู่ดูน่าอาย |
| ไหนจะปัดฟูกหมอนนอนด้วยผัว |
ไม่เหมือนตัวเปล่าเปลือยเหนื่อยใจหาย |
| จะไม่มีก็ไม่ได้ไม่สบาย |
พวกผู้ชายเจ้าชู้มักดูแคลน |
| จะพูดเกี้ยวเลี้ยวลดให้อดสู |
ถ้ามีคู่คุ้มตัวเหมือนหัวแหวน |
| ที่ลางคนบ่นบ้าว่าน่าแค้น |
พ่อแม่แค่นขืนให้ไม่ชอบใจ |
| เที่ยวหลบลี้หนีสถานทิ้งบ้านช่อง |
มีพวกพ้องน้าป้าไปอาไศรย |
| บ้างชอบชายรูปงามตามเขาไป |
ไม่อาไลยพ่อแม่ไปแต่ตัว |
| ที่โกนจุกได้ปีครึ่งพึ่งจะผลิ |
อุตริหนักหนาอยากหาผัว |
| ที่ลางคนนึกละห้อยน้อยใจตัว |
ว่ารูปชั่วชายชังไม่หวังเชย |
| ที่ตกพุ่มกลุ้มกลัดขัดในอก |
ถึงมุ่นหมกอยู่ในก็ใช้เฉย |
| แสนสงสารหญิงชายไม่วายเลย |
โอ้อกเอ๋ยเราก็เปนเหมือนเช่นกัน |
| ไม่พ้นตัวชั่วช้าว่าแต่เขา |
ตัวของเราก็เหมือนยักษ์มักกระสัน |
| เห็นกะเตาะไม่ได้ใจเปนควัน |
เหลือจะกลั้นใจคอเที่ยวกรอกราย |
| ถ้ามีงานใหญ่โตมะโหรศพ |
ขี้มักพบเห็นมากดูหลากหลาย |
| เห็นนารีรูปงามตามแทบตาย |
เพราะเมามายแรกรักนี่หนักจริง |
| มีอิเหนาคราวนั้นขันหนักหนา |
ทำที่ท่าถูกในน้ำใจหญิง |
| นอนลเมอเพ้อจิตรคิดประวิง |
ฉันหนาวจริงพ่อขุนทองประคองที |
| อันความรักมักลเมอจนเพ้อพก |
เหมือนกับอกเรียมแล้วนะแก้วพี่ |
| ให้โหยหวนครวญหาทุกราตรี |
สักกี่ปีจะได้น้องประคองนอน |
| กระทั่งถึงเดือนเจ็ดไม่เสร็จโศก |
บังเกิดโรคแรงหนักด้วยรักสมร |
| สลากภัตรจัดแจงแต่งหาบคอน |
อย่างแต่ก่อนหาบกระทายมีลายทอง |
| ใส่คานรูปนาคาวายุภักตร์ |
ครั้นเดินหนักดูเต้นเผ่นผยอง |
| แสรกร้อยห้อยพวงมาไลยกรอง |
ใส่เข้าของหาบหามตามกันมา |
| ทุกวันนี้มีแต่จะทำแปลก |
ใส่โต๊ะแบกเดินด่วนมาถ้วนหน้า |
| สาระพันเอมโอชโภชนา |
ตามศรัทธาสัปรุษนุชอนงค์ |
| ทั้งผู้ดีเข็ญใจก็ไปมาก |
จับสลากหนังสือชื่อพระสงฆ์ |
| รู้จักนามตามพบประสบองค์ |
ต่างจำนงน้อมถวายรายกันไป |
| พระลางองค์งงงกตกประหม่า |
ให้ยะถาเสียงสั่นอยู่หวั่นไหว |
| สัปรุษกรวดน้ำร่ำในใจ |
ที่ผู้ใหญ่หมายประโยชน์โพธิญาณ |
| ที่หนุ่มหนุ่มสาวสาวราวกับฉัน |
นึกรำพรรณในจิตรอธิษฐาน |
| ให้มีเมียรูปงามทรามสคราน |
ที่เรือนบ้านคับคั่งเขามั่งมี |
| อนงค์นาฏปราถนาจะหาผัว |
ไม่เล่นถั่วกินเหล้าเมาอาหนี |
| ให้รูปงามทรามชมอุดมดี |
ลางสัตรีปราถนาหาขุนนาง |
| มีเงินทองบ่าวไพร่เครื่องใช้สอย |
จะนั่งลอยนวลสบายนุ่งลายย่าง |
| ขี่แต่เรือเก๋งพังลงนั่งกลาง |
ไปตามทางแถวชลที่คนพาย |
| ที่ติดพันกันอยู่ก็ชูชื่น |
ไม่นึกอื่นนึกมีแต่ที่หมาย |
| ที่มีแล้วฉ่ำเฉื่อยเรื่อยสบาย |
ค่อนเว้นวายโศกเศร้าเบาหัวใจ |
| กระทำมาหากินภิญโญยิ่ง |
มีลูกหญิงลูกชายหมายอาไศย |
| ที่ไม่มีฝั่งฝาให้อาไลย |
เหมือนกับใจของฉันที่พรรณา |
| คิดถึงนุชสุดรักให้หนักอก |
น้ำตาตกพรั่งพรายทั้งซ้ายขวา |
| สักเมื่อไรจะได้แนบแอบอุรา |
ละห้อยหาโศกศัลย์รำพรรณคราง |
| ถึงเดือนแปดแดดอับพยับฝน |
ฤดูดลพระวสาเข้ามาขวาง |
| จวนจะบวชเปนพระสละนาง |
อยู่เหินห่างเห็นกันเมื่อวันบุญ |
| ประดับพุ่มบุบผาพฤกษากะถาง |
รูปแรดช้างโคควายขายกันวุ่น |
| ตุ๊กตาหน้าพราหมณ์งามละมุน |
ต้นพิกุลลิ้นจี่ดูดีจริง |
| ต้นไม้ทองเสาธงหงษ์ขี้ผึ้ง |
คู่สลึงเขาขายพวกชายหญิง |
| อุณรุทยุดกินรชะอ้อนพริ้ง |
มีทุกสิ่งซื้อมาบูชาพระ |
| ขึ้นกุฎีที่รักรู้จักสนิท |
ดัดจริตพูดจาวิสาสะ |
| พระหนุ่มหนุ่มกลุ้มใจทำไมละ |
เสียงจ๋าจ๊ะเจรจาพาสบาย |
| ถ้าญาติโยมจริงจริงแล้วนิ่งเฉย |
มิใคร่เงยดูน่าปัญญาหาย |
| ไม่พูดมากพาดพิงให้พริ้งพราย |
ดูเราะรายเรียบร้อยกระช้อยชด |
| พรรษาหนึ่งสองพรรษาไม่ผาศุก |
เข้าบ้านกลุกเลยลาสิกขาบท |
| เหมือนน้ำอ้อยย้อยถูกจมูกมด |
ใครจะอดได้เล่าพวกชาวเรา |
| นึกคนึงถึงนางกลางพรรษา |
แต่คอยหาเช้าเย็นไม่เห็นเขา |
| เที่ยวฟังเทศน์มิได้ขาดดูลาดเลา |
เห็นแต่เขาคนอื่นไม่ชื่นตา |
| นั่งพับเพียบเรียบร้อยน้อยไปฤๅ |
ประนมมือฟังธรรมเทศนา |
| ที่ฟังจริงนิ่งตรับจนหลับตา |
บ้างก้มน่าฟังไปมิได้เงย |
| ที่ฟังเล่นเห็นกันเปนขวัญเนตร |
ไม่ฟังเทศน์เอาบุญแม่คุณเอ๋ย |
| มาเล่นตากันฉันไม่เคย |
ไม่สิ้นเลยเหล่าตะกลามกามคุณ |
| ที่ท่านแก่แก่ตัวยังชั่วดอก |
หมายจะออกห่างเหจากเมถุน |
| ท่านอยากบวชสวดมนต์ขนเอาบุญ |
ที่แรกรุ่นนี้แลร่านรำคาญใจ |
| ด้วยความรักหนักเหลือเหมือนเรือเพียบ |
จนน้ำเลียบแคมแล้วแจวไม่ไหว |
| ถ้าผ่อนของขึ้นเสียบ้างยังชั่วใจ |
แจวไปไหนไปได้ไม่หนักแรง |
| โอ้โอ๋อกชาวเราเหล่าหนุ่มหนุ่ม |
อยากใคร่สุ่มปลาหนองส่องแสวง |
| ตัวฉันเล่าเฝ้าคลั่งด้วยยังแคลง |
จะพลิกแพลงไปอย่างไรก็ไม่รู้ |
| โอ้ไฉนจะได้สมอารมรัก |
ใครช่วยชักฉันจะไหว้ให้หัวหมู |
| ยิ่งร้อนใจในคอให้หมอดู |
ว่าขัดคู่หนักหนาให้อาดูร |
| ถึงเดือนเก้าเศร้าสร้อยละห้อยหา |
พระจันทราวันดับก็ลับสูญ |
| แต่โศกเศร้าเราเสิมขึ้นเพิ่มภูล |
ไม่ลับสูญไปบ้างเหมือนอย่างเดือน |
| ไม่ได้ชมโฉมศรีไม่มีศุข |
จะเปรียบทุกข์อะไรก็ไม่เหมือน |
| ถึงจะมีเข้าของสักห้องเรือน |
ไม่ชื่นเหมือนคนรักสักราตรี |
| ถ้ามีคู่สู่สมภิรมย์รื่น |
ทุกวันคืนปรีดิ์เปรมเกษมศรี |
| ถ้าไม่ได้เหมือนหมายตายเสียดี |
ไปเกิดมีชาติน่าคอยท่าน้อง |
| โอ้ว่ากรรมจำเภาะพระเคราะห์รุด |
หมายได้นุชเดือนเก้ายิ่งเศร้าหมอง |
| เห็นเมฆมืดเวหาฟ้าคนอง |
พยับฟองฝนสาดอยู่ปราดปราย |
| พายุเยือกโยกมาฟ้าก็แลบ |
ดูวับแวบแวววับแล้วดับหาย |
| เหมือนเห็นขวัญเนตรวับแล้วลับกาย |
ราวกับสายฟ้าแลบแปลบโพยม |
| พิรุณโรยโปรยมาเวลาดึก |
คนึงนึกถึงนางสำอางโฉม |
| ถ้าเหาะได้จะไปพาเอามาโลม |
ประคองโฉมโลมเล่นไม่เว้นวาง |
| นี่จนจิตรฤทธีหามีไม่ |
ยิ่งคิดไปสารพัดจะขัดขวาง |
| ระทวยทอดกอดหมอนลงนอนคราง |
กลัวจะค้างมรสุมกลุ้มหัวใจ |
| ยิ่งคิดคิดจิตรคล้อยละห้อยหา |
ชลนาเอิบอาบพิลาปไหล |
| กลางคืนหนาวกลางวันร้อนอ่อนฤไทย |
เมื่อครั้งไรจะพ้นข้อทรมาน |
| ถึงเดือนสิบเห็นกันเมื่อวันสารท |
ใส่อังคาสโภชนากระยาหาร |
| กระยาสารทกล้วยไข่ใส่โตกพาน |
พวกชาวบ้านถ้วนหน้ามาธารณะ |
| เจ้างามคมห่มสีชุลีนบ |
แล้วจับจบทัพพีน้อมศีศะ |
| หยิบเข้าของกระยาสารทใส่บาตรพระ |
ธารณะเสร็จสรรพกลับมาเรือน |
| พอลับเนตรเชษฐาอุราร้อน |
แสนอาวรณ์โหยไห้ไครจะเหมือน |
| ไม่รู้ที่จะวานใครไปตักเตือน |
ให้มาเยือนเยี่ยมพี่ถึงที่นอน |
| ถ้าเข้าชิดอิดออดจะกอดรัด |
สอดสำผัศเคล้นทรวงดวงสมร |
| แม้นข่วนหยิกพลิกหันจะกันกร |
ทำแง่งอนพี่จะง้อให้ท้อใจ |
| จะเป่าด้วยคาถามหาเสน่ห์ |
อิธะเจทำผงให้หลงใหล |
| โอ้ยามนี้โฉมตรูก็อยู่ไกล |
ทำไฉนจะได้มิตรมาชิดเชย |
| ขอเชิญเทพทุกสถานพิมานสถิตย์ |
ช่วยเตือนมิตรให้มาเยือนอย่าเชือนเฉย |
| อย่าให้เรียมคอยท่าอยู่ช้าเลย |
ไม่ได้เชยนุชอนงค์ฉันคงตาย |
| อันหญิงอื่นดื่นไปทั้งไตรจักร์ |
ไม่มีรักเหมือนนุชที่สุดหมาย |
| ขอให้ได้แนบน้องประคองกาย |
อย่าคลาศคลายตราบเท่าเข้านิพพาน |
| ยิ่งรำคาญแค้นใจให้สอื้น |
ถ้างามชื่นเห็นคงจะสงสาร |
| แม้นแรกเปลี่ยนน้ำใจอาไลยลาญ |
คงรำคาญเหมือนเรียมที่เกรียมตรอม |
| ถ้ายอดรักรักรวบประจวบจิตร |
คงได้ชิดเชยแนบแอบถนอม |
| จะประโลมโฉมเฉลิมเปนเจิมจอม |
ให้เพริศพร้อมพริ้งพรายสบายบาน |
| จะตั้งตึกปึกแผ่นให้แน่นหนา |
มีเงินตรากินกรุ่มเปนภูมิฐาน |
| ช่วยค้าคนบ่าวไพร่ไว้ใช้การ |
ให้เยาวมาลย์ชื่นชมภิรมย์ใจ |
| ที่นอนตฤกนึกนิยมสมบัติบ้า |
ก็เพราะว่าความรักมักหลงใหล |
| สิ้นเดือนสิบลิบลับนับแต่ไกล |
ยังไม่ได้กัลยาน้ำตาริน |
| เดือนสิบเอ็จเสร็จธุระพระวสา |
ชาวภาราเซ่งแซ่แห่กระฐิน |
| ลงเรือเพียบพายยกเหมือนนกบิน |
กระแสสินธุ์สาดปรายกระจายฟอง |
| สนุกสนานขานยาวฉาวสนั่น |
บ้างแข่งกันขันสู้เปนคู่สอง |
| แพ้ชนะปะตาพูดจาลอง |
ตามทำนองเล่นกะฐินสิ้นทุกปี |
| ไปช่วยแห่แลกันกระสันสวาดิ์ |
นุชนาฏพายเรือใส่เสื้อสี |
| จนเปียกชุ่มตูมตั้งอลั่งดี |
เส้นเกษีโศกสร้อยก็พลอยยับ |
| เหมือนตกแสกแบกโศกไว้สักพ้อม |
ดูมัวมอมหน้าตาเมื่อขากลับ |
| ถึงบ้านหอบบอบอ่อนลงนอนพับ |
ตานั้นหลับใจตรึกนึกถึงพาย |
| บ้างว่ากันวันนี้พี่คนนั้น |
ช่างดูฉันนี่กะไรน่าใจหาย |
| บ้างแกล้งพูดดังดังว่าชังชาย |
เบื่อจะตายไปกะฐินเขานินทา |
| ได้ยินพูดเช่นนี้ก็มีมาก |
พูดแต่ปากใจรนเที่ยวซนหา |
| การโลกีย์มีทั่วทั้งโลกา |
ใครบ่นบ้าว่าเบื่อไม่เชื่อเลย |
| ถึงตัวเรานี้เล่าก็เร่าร้อน |
แสนอาวรณ์วิญญาณ์นิจาเอ๋ย |
| ไม่ว่าเล่นเปนบ้าหลังด้วยหวังเชย |
ยิ่งเคยเคยแล้วยิ่งคิดเปนนิจกาล |
| ทุกค่ำรุ่งมุ่งมาดปราถนา |
จะพรรณาสุดคิดให้วิดถาร |
| ในเล่ห์กลโลกาห้าประการ |
ฉันรำคาญสุดที่จะชี้แจง |
| เดือนสิบสองล่องลอยกระทงหลวง |
ชนทั้งปวงเลยตามอร่ามแสง |
| ดอกไม้ไฟโชติช่วงเปนดวงแดง |
ทั้งพลุแรงตึงตังดังสท้าน |
| เสียงนกบินพราดพรวดกรวดอ้ายตื้อ |
เสียงหวอหวือเฮฮาอยู่น่าฉาน |
| ล้วนผู้คนล้นหลามตามสพาน |
อลหม่านนาวาในสาคร |
| บ้างก็แห่ผ้าป่าพฤกษาปัก |
มีเรือชักเซงแซ่แลสลอน |
| ขับประโคมดนตรีมีลคร |
อรชรร่ำร่าอยู่น่าเรือ |
| บ้างก็ร้องสักรวาใส่น่าทับ |
ลูกคู่รับพร้อมเพราะเสนาะเหลือ |
| ฟังสำเนียงสัตรีไม่มีเครือ |
เปนใยเยื่อจับในน้ำใจชาย |
| ฟังสำเนียงเสียงนางที่กลางน้ำ |
แล้วหวนรำฤกถึงนุชที่สุดหมาย |
| กลับมานอนอ่อนทอดระทวยกาย |
เฝ้าฟูมฟายชลนาทุกราตรี |
| นอนไม่หลับกลับลุกเปิดน่าต่าง |
จันทร์กระจ่างแจ่มฟ้าในราษี |
| เห็นดวงเดือนเหมือนลักษณ์ภักคินี |
ยุพินพี่อยู่ไกลไนยนา |
| พี่นั่งคอยนอนคอยละห้อยหวน |
แสนรัญจวนมิได้สิ้นถวิลหา |
| เห็นราหูจู่จับพระจันทรา |
ชาวภาราอื้ออึงคนึงดัง |
| พิฤกลั่นครั่นครึกเสียงกึกก้อง |
ระฆังฆ้องกลองแซ่ทั้งแตรสังข์ |
| ประดังเสียงเพียงพื้นพิภพพัง |
มีทุกครั้งดังทุกคราวฉาวทุกที |
| โอ้ว่าดวงจันทร์เจ้าดูเศร้าหมอง |
ไม่ผุดผ่องเผือดอับพยับสี |
| อยู่ในปากราหูอสุรี |
มีนาทีปล่อยปละสละกัน |
| แต่ตัวพี่มิได้มีนาทีชื่น |
ทุกวันคืนเฝ้าวิโยคด้วยโศกศัลย์ |
| ครวญคนึงถึงมิตรที่ติดพัน |
พี่ชมจันทร์ต่างเจ้าเยาวมาลย์ |
| เมื่อวันมีเทศนามหาชาติ |
ได้เห็นนาฏนุชอนงค์ยอดสงสาร |
| สัปรุษคับคั่งฟังกุมาร |
ชัชวาลย์แจ่มแจ้งด้วยแสงเทียน |
| พี่ฟังธรรมเทศน์จบไม่พบน้อง |
เที่ยวเมียงมองเลี้ยวลัดฉวัดเฉวียน |
| ไม่พบภักตร์เยาวมาลย์ในการเปรียญ |
ก็วนเวียนมาบ้านรำคาญใจ |
| ถึงฤดูเดือนอ้ายไม่ได้สมร |
ยิ่งหนาวนอนกอดประทับไม่หลับไหล |
| ถึงกอดหมอนนอนนิ่งแล้วผิงไฟ |
ไม่อุ่นใจเหมือนกอดแม่ยอดรัก |
| พี่เปนทุกข์ทุกเดือนเหมือนจะม้วย |
ใครจะช่วยทุกข์ได้ไม่ประจักษ์ |
| ให้คับแค้นวิญญานักหนานัก |
จนสุดรักสุดฤทธิ์จะคิดการ |
| ให้สุดแค้นแสนวิตกในอกพี่ |
เหมือนพระสี่เสาร์กระษัตริย์พลัดสถาน |
| พระเสาร์ทับชัณษาอยู่ช้านาน |
พระภูบาลเปนบ้าเข้าป่าไป |
| ถึงกระนั้นพระองค์ก็คงหาย |
กลับสบายคืนมาภาราได้ |
| แต่ทุกข์พี่นี้ยิ่งกว่านั้นไป |
ทำกะไรจะได้ชื่นทุกคืนวัน |
| เปนเคราะห์กรรมซ้ำแซกเข้าแรกรุ่น |
มาหมกมุ่นด้วยผู้หญิงจริงจริงฉัน |
| แม่โลกีย์เจ้ากรรมแกทำครัน |
จะบากบั่นก็ไม่ขาดประหลาดใจ |
| ยิ่งเห็นหน้ามิ่งมิตรให้คิดรัก |
อกจะหักเสียแล้วกรรมจะทำไฉน |
| ชรอยเปนคู่สร้างฤๅอย่างไร |
จึงอาไลยนางงามถึงสามฤดู |
| ยกเอาเรื่องในใจใส่สมุด |
ถ้านงนุชทราบเรื่องคงเคืองหู |
| อันความรักมักคลั่งตั้งกระทู้ |
มีทุกผู้ทุกคนไม่พ้นเลย |
| ครั้นล่วงเข้าเดือนยี่ทวีหนาว |
นางสาวสาวอาบน้ำทำหน้าเฉย |
| อุส่าห์บำรุงกายให้ชายเชย |
ไม่ขาดเลยแป้งขมิ้นดินสอพอง |
| ไม่ใคร่ผิงอัคคีกลัวศรีเสีย |
อลิ้มอะเหลี่ยเหลือดีไม่มีหมอง |
| คัดปีกเปิดเลิศล้วนนวลลออง |
อนงค์น้องน่ารักลักขณา |
| บ้างก็กางคันฉ่องส่องกระจก |
เห็นผมดกคิ้วดำขำนักหนา |
| อุส่าห์ถอนอุตส่าห์ตัดหัดเล่นตา |
เปนวิชาชวนชายให้ตายใจ |
| บ้างก็ยิ้มพริ้มพรายขยายแก้ม |
เอาหมึกแต้มให้ดำทำเปนไฝ |
| ล้วนแต่งตัวทั่วกันทุกวันไป |
นี่ฤๅใครจะไม่รักภักคินี |
| ทั้งขาวขำสำอางเหมือนอย่างปั้น |
ย่อมหวานมันกันหมดรสอิตถี |
| ผูกสายสร้อยกบข้อมือลือว่ามี |
ทุกวันนี้นับถือข้อมือทอง |
| บ้างก็ไปวัดวาหาหลวงพี่ |
ขึ้นกุฎีน้อมกายถวายของ |
| ใครไม่รู้ดูทีเหมือนพี่น้อง |
เขาแอบมองลอบดูรู้อุบาย |
| ธรรมดาว่ารักเขามักรู้ |
เพราะตาหูบอกเหตุสังเกตง่าย |
| จะเจรจาพาทีมีแยบคาย |
ใครอย่าหมายว่าจะปิดไม่มิดเลย |
| เช่นทำนองของฉันทุกวันเล่า |
เขารู้เท่าทั้งนั้นฉันก็เฉย |
| โอ้โอ๋อกของชายที่หมายเชย |
ยังไม่เคยแล้วยิ่งคิดจิตรระบม |
| สิบเดือนถ้วนครวญหามารศรี |
มิได้มีความสบายเท่าปลายผม |
| เฝ้าคิดถึงสาลิกาป่าชะอม |
น้ำค้างพรมพรั่งพราวหนาวหัวใจ |
| ไม่เห็นมาเยี่ยมเยือนจนเดือนยี่ |
เจ้าปักษีโบกบินไปกินไหน |
| สุริยาอัษฎงค์ลงไรไร |
โอ้อาไลยสาลิกาน้ำตานอง |
| โฉมยุพินกินรีเจ้าพี่เอ๋ย |
เมื่อไรเลยจะได้ชมประสมสอง |
| ดูผิวเหลืองเรืองดีเปนสีทอง |
ได้ประคองแล้วจะชื่นทุกคืนวัน |
| ดอกโกมุทบุษบามณฑาทิพ |
วิไลยลิบลอยล่องของสวรรค์ |
| ถ้าหล่นลงตรงพี่จะดีครัน |
คงฦๅลั่นโลกาสุธาสเทือน |
| แม่ดวงแก้วนพเก้าเสาวภาค |
พี่ฝังฝากรักใคร่ใครจะเหมือน |
| ให้หมกมุ่นวุ่นวายมาหลายเดือน |
สติเฟือนคลั่งไคล้ในใจตรม |
| ถึงเดือนสามความโศกไม่เสื่อมสูญ |
จันทร์จำรูญแสงงามยามประฐม |
| ดารารายพรายพร่างน้ำค้างพรม |
พี่นั่งชมจันทร์เพ็งเปล่งโพยม |
| ดูแวววับเวหาล้วนดาเรศ |
เหมือนดวงเนตรนุชนางสำอางโฉม |
| ดูกระพริ้มริมแดงดังแสงโคม |
ลอยโพยมล้อมจันทร์พรรณราย |
| พี่นั่งชมตรมตรึกดึกสงัด |
น้ำค้างหยัดเยือกเย็นกระเซ็นสาย |
| บุบผาเผยกลิ่นก้านบานกระจาย |
ต้องพระพายหอมประทิ่นเหมือนกลิ่นนาง |
| พี่เคลิ้มคลั่งนังอยู่ดูมะลิ |
ลืมสติหลงพลอดกอดกระถาง |
| ฟังเปนเสียงสายสมรวอนให้วาง |
จึงปลอบนางทางว่าด้วยอาไลย |
| พี่นั่งคอยนอนคอยน้อยไปฤๅ |
ขอถูกมือยอดรักอย่าผลักไส |
| พอรู้สึกนึกเขินเดินออกไป |
ถ้าแม้นใครเห็นฉันแล้วขันจริง |
| ราวกับถูกยาแฝดสักแปดโถ |
จนซูบโซเสียศรีดังผีสิง |
| พระอะไภยหลงรูปวาดหวาดประวิง |
เรากลับยิ่งกว่าพระอะไภยไป |
| ถ้ามิได้นวลหงฉันคงม้วย |
ใครจะช่วยดับเข็ญเห็นไม่ไหว |
| ฤๅจะเหมือนมดแดงน่าแคลงใจ |
ให้สงไสยวิญญาเปนอาจิณ |
| ดูตำราว่าพฤหัศบดิ์เปนปัตตนิ |
ตามลัทธิว่าคู่อยู่ทักษิณ |
| ช่างพูดจาตาดำดังน้ำนิล |
ก็สมสิ้นเหมือนตำราสารพัน |
| เออก็ขัดด้วยอะไรไฉนหนอ |
แต่รีรอรักนุชสุดกระสัน |
| เห็นที่อื่นดื่นดาษไม่ขาดวัน |
จะรักกันก็ประเดี๋ยวเมื่อเกี้ยวพาน |
| เหมือนแสบท้องต้องฝืนกลืนเข้าตาก |
ระคายปากไม่ละมุนเหมือนวุ้นหวาน |
| เหมือนอดเข้ากินมันยากกันดาร |
กว่าจะพานพบของที่ต้องใจ |
| กระแจะจันทน์คันธาบุบผาสด |
ไม่เหมือนรศมิ่งมิตรพิศมัย |
| ประเวณีมีจบภพไตร |
ไม่ว่าใครทุกตัวทั่วโลกา |
| ถึงเดือนสี่ปีสุดจะตรุษใหม่ |
ยังไม่ได้นุชนาฎที่ปราถนา |
| ฟังเสียงปืนยิงยัดอัตนา |
รอบมหานัคเรศนิเวศวัง |
| ถ้าความทุกข์เราดังเหมือนยังปืน |
พิภพพื้นก็จะไหวเหมือนใจหวัง |
| นวลหงคงจะรู้ถึงหูดัง |
จะนอนฟังทุกข์พี่ไม่มีเว้น |
| ทุกวันคืนเดือนปีไม่มีหยุด |
พี่แสนสุดทุกข์ใจใครจะเห็น |
| ในทรวงช้ำเหมือนเขาเชือดเลือดกระเด็น |
ใครจะเปนเช่นข้าทั้งธานี |
| ความรักนุชสุดหลงพะวงจิตร |
จนลืมคิดญาติกาน่าบัดสี |
| ลืมบิดามารดาทั้งตาปี |
เหมือนไม่มีกระตัญญูดูเถิดเรา |
| พอใจรักแม่เลี้ยงว่าเสียงเพราะ |
เฝ้าเฉลาะก็ไม่ได้อะไรเขา |
| รักคนอื่นลืมตัวจนมัวเมา |
อุส่าห์เฝ้าอยู่ไม่ไปข้างไหนเลย |
| จะได้ฤๅมิได้ให้รู้แน่ |
เห็นจะแก่เสียเปล่าแล้วเราเอ๋ย |
| สงสารใจใจคิดจะชิดเชย |
สงสารตัวตัวเอ๋ยจะเอกา |
| สงสารมือมือหมายจะก่ายกอด |
สงสารปากปากพลอดไม่นักหนา |
| สงสารอกอกโอ้อนิจา |
ใครจะมาแอบอกให้อุ่นใจ |
| สงสารหลังหลังหมายจะได้จุด |
สงสารสุดเวทนาน้ำตาไหล |
| สงสารตาตาพี่แต่นี้ไป |
จะดูใครต่างเจ้าจะเปล่าตา |
| โอ้อกเรามีกรรมทำไฉน |
จึงจะได้แนบชิดขนิษฐา |
| ได้แต่ชื่อไว้ชมตรมอุรา |
ถึงได้ผ้าไว้ห่มก็ตรมใจ |
| ถึงได้แหวนไว้ชมก็ตรมจิตร |
ไม่เหมือนได้มิ่งมิตรพิศไสม |
| ได้ของอื่นหมื่นแสนทั้งแดนไตร |
ไม่เหมือนได้นิ่มน้องประคองนอน |
| จะว่าโศกโศกอะไรที่ในโลกย์ |
ไม่เท่าโศกใจหนักเหมือนรักสมร |
| จะว่าหนักหนักอะไรในดินดอน |
ถึงสิงขรก็ไม่หนักเหมือนรักกัน |
| จะว่าเจ็บเจ็บแผลพอแก้หาย |
ถ้าเจ็บกายชีวาจะอาสัญ |
| แต่เจ็บแค้นนี่แลแสนจะเจ็บครัน |
สุดจะกลั้นสุดจะกลืนขืนอารมณ์ |
| จะว่าขมขมอะไรในพิภพ |
ไม่อาจลบบรเพ็ดที่เข็ดขม |
| ถึงดาบคมก็ไม่สู้คารมคม |
จะว่าลมลมปากนี้มากแรง |
| จะว่าเมาเมาอะไรก็ไม่หนัก |
อันเมารักเช่นนี้มีทุกแห่ง |
| เกิดยุ่งยิ่งชิงกันถึงฟันแทง |
ใครพลาดแพลงล้มตายวายชีวา |
| บ้างชกต่อยกันบอบลอบตีหัว |
เขาจับตัวใส่คุกทุกข์นักหนา |
| อันโกรธขึ้งหึงกันทุกวันมา |
เพราะตัณหาตัวเดียวมันเหนี่ยวแรง |
| จนพระเณรเถรตู้อยู่ไม่ได้ |
ศึกออกไปซัดเพลาะเที่ยวเสาะแสวง |
| บ้างร้อนตัวกลัวอดเหมือนมดแดง |
นอนตะแคงขว้ำหงายสบายใจ |
| บ้างก็แต่งเพลงยาวไปน้าวโน้ม |
ว่ารักโฉมมิ่งมิตรพิษสมัย |
| พอลงเอยให้แม่สื่อถือเอาไป |
แต่ละใบราคาถึงตำลึงทอง |
| บ้างถูกแม่สื่อหลอกปอกเอาหมด |
เจ็บอกอดอับอายเสียดายของ |
| ถ้าแม่สื่อซื่อตรงคงได้ครอง |
เปนหอห้องเรือนเรือตามเชื้อวงศ์ |
| บ้างรักเขาข้างเดียวลงเขี้ยวเขน |
บ้างก็เปนสังการีศึกชีสงฆ์ |
| วิไสยพระทุกวัดขัดทุกองค์ |
ถ้าลาภตรงมาหาเปลื้องผ้าไตร |
| บ้างก็ถูกลมหลอกออกมาเก้อ |
ชักสพานแหงนเถ่อน้ำตาไหล |
| ไม่ได้เมียเสียของร้องเอาใคร |
กลับบวชใหม่สวดมนต์ไปจนตาย |
| เขาว่าพระคราวนั้นก็ขันอยู่ |
บวชเณรรู้ไว้เปนศิษย์ดังจิตรหมาย |
| ท่านจับสึกสักหน้าพากันอาย |
พวกหญิงชายฦๅดังทั้งพิภพ |
| เพราะโลกีย์ฟั่นเฝือเหลือสละ |
แต่เปนพระแล้วยังคิดผิดขนบ |
| นี่ฤๅคฤหัษฐจะไม่โลภละโมภมบ |
ให้ปรารถเรื่องผู้หญิงประวิงวน |
| จะพรรณาว่าไปไหนจะหมด |
เหลือกำหนดนับไม่เสร็จเหมือนเม็ดฝน |
| มิใช่ฉันหยาบช้าแกล้งว่าคน |
อย่าร้อนรนร้าวรานรำคาญเคือง |
| ฉันคนชั่วตัวโศกเปนโรครัก |
อกจะหักเสียเพราะตรอมจนผอมเหลือง |
| สวาดิ์หวังตั้งจิตรเปนนิตย์เนือง |
จึงแต่งเรื่องรักไว้ให้คนฟัง |
| พออ่านเล่นเปนที่ประทังทุกข์ |
ให้ผาศุกตามประสาเปนบ้าหลัง |
| ท่านทั้งหลายชายหญิงอย่าชิงชัง |
ฉันต่อตั้งแต่งความตามทำนอง |
| อันเรื่องราวตัณหานี้สาหัส |
ถ้าใครตัดเสียได้ฉันให้ถอง |
| อุส่าห์หัดวิชาหาเงินทอง |
ก็เพราะของสิ่งเดียวมันเกี่ยวกวน |
| ถึงยากจนซนหาประสายาก |
ที่มีมากตั้งกองครองสงวน |
| บ้างก็ชอบชาววังรังกระบวน |
เนื้อก็นวลเสียงก็หวานขานก็เพราะ |
| ที่เต็มอัดกลัดมันกลั้นไม่หยุด |
ก็รีบรุดเร็วรัดไปวัดเกาะ |
| เปนเงินแดงแย่งยุดฉุดเอาเพลาะ |
เถียงเทลาะวุ่นวายไม่อายกัน |
| เพราะโลกีย์เจ้ากรรมแกทำเข็ญ |
พะเอิญเปนทั่วโลกย์ให้โศกศัลย์ |
| ถึงเทวบุตรภุชงค์พงศสุบรรณ |
ก็เหมือนกันกับเราที่เศร้าใจ |
| ถ้ารักกันลั่นเปรี้ยงดังเสียงฟ้า |
หูจะช้าเสียด้วยดังฟังไม่ไหว |
| แต่เงียบเงียบสิยังอึงคนึงไป |
ราวกับไฟไหม้ฟางสว่างโพลง |
| ถ้าคนอื่นตรึกตรองก็ต้องที่ |
แต่เรานี้ขวนขวายแทบตายโหง |
| ก็มิได้สายสมรนอนคลุมโปง |
ยังดังโด่งพลอยเขาน่าเศร้าใจ |
| แต่นั่งตรึกนอนตรึกนึกถึงน้อง |
แม้นจะรองชลนาสักห้าไห |
| ถ้าใครแย่งแกล้งพาขวัญตาไป |
คงจะใส่เสียให้ยับไม่นับชิ้น |
| จะถากเชือดเลือดเนื้อเอาเกลือทา |
สับศีศะเสียให้สาอารมณ์ถวิล |
| จะทิ้งให้กาแร้งมันแย่งกิน |
จึงจะสิ้นความแค้นแน่นอุรา |
| เอะอะไรใจจิตคิดฉนี้ |
ไม่ควรที่โกรธขึ้งด้วยหึงษา |
| จะเปนเวรเปล่าเปล่าไม่เข้ายา |
จิตหนาอย่าอำมะหิตให้ผิดคน |
| เมื่อรักเขาเราก็รักไว้นิ่งนิ่ง |
ถึงใครชิงนางงามตามกุศล |
| ถ้าคู่แท้แลจะไปข้างไหนพ้น |
อย่าร้อนรนรุกรานรำคาญใจ |
| ครั้นคิดได้หายหึงไม่ขึ้งโกรธ |
ค่อยปราโมชยิ้มย่องสนองไข |
| ที่จริงจิตรฉันไม่กล้าจะฆ่าใคร |
ตั้งหม้อใหญ่ไว้กระนั้นดีฉันเอง |
| แต่ความรักรักจริงไม่ทิ้งรัก |
ยังไม่หักได้ก่อนลงนอนเขลง |
| น่าหัวร่อหนอเราไม่เข้าเพลง |
พูดเอาเองแก้เองออกวุ่นวาย |
| ด้วยความรักหนันแน่นแสนจะคลั่ง |
เหลือกำลังที่จะหักให้รักหาย |
| ถ้าสมรักนั่นแลฉันพลันสบาย |
ไม่เหมือนหมายแล้วเห็นไม่เปนคน |
| ทำกะไรโฉมเฉลาจะเข้าใกล้ |
ฉันจะได้ฝากรักเสียสักหน |
| ขอเปนข้านางงามไปตามจน |
จะสู้ทนทุบถองให้น้องใช้ |
| ยิ่งรำพรรณปั่นป่วนรัญจวนจิตร |
ถ้าแม้นผิดที่นี่แล้วที่ไหน |
| เหมือนหมายไม้กลางป่าพนาไลย |
สุดวิไสยที่จะมุ่งผดุงปอง |
| จะเอาจริงดังใจไม่ได้แท้ |
มีก็แต่ทรัพย์นึกไม่ตรึกถอง |
| ถ้านึกได้เหมือนนึกที่ตรึกตรอง |
จะนอนร้องลครเล่นให้เย็นใจ |
| นึกนึกแล้วก็เปล่าเรายิ่งวุ่น |
เจ้าประคุณน้ำตาพากันไหล |
| ท่านเจ้าจอมหม่อมจิตรนี่คิดไป |
แสนอาไลยเพียงกายจะวายชนม์ |
| เต็มกระเดือกเสือกกระแด่วอยู่แล้วหนอ |
จะสู่ขอสารพัดก็ขัดสน |
| จะกระโจมโถมเอาเราก็จน |
ครั้นจะทนอยู่เล่าเราก็ทุกข์ |
| ไม่ได้ตามความรักเลยสักท่า |
ทุกทิวาราตรีไม่มีศุข |
| อุราเราร้อนเริงดังเพลิงลุก |
จะบากบุกเข้าไปอย่างไรดี |
| นึกจะแต่งศุภสารเปนการลับ |
ก็คิดกลับกลัวน้อยจะหมองศรี |
| ไม่เหมือนพบภักตราได้พาที |
ต้องอารีรักไว้แต่ในใจ |
| จะริเรื่องร่ำว่าก็น่าเกลียด |
ฉันขี้เกียจอธิบายน้ำลายไหล |
| สำหรับโลกย์โศกศัลย์ทุกวันไป |
กว่าจะได้พบพานเห็นนานครัน |
| จะขอลาน้องน้อยกลอยสวาดิ์ |
แรมนิราศราวป่าพนาสัณฑ์ |
| เปนดาบศทรงพรตพรหมจรรย์ |
ไปสวรรค์นิพพานสำราญกาย |
| ในชาตินี้บุญพี่นี้น้อยแล้ว |
เห็นคลาศแคล้วคลาเคลื่อนไม่เหมือนหมาย |
| มีแต่ทุกข์ระทมทับให้อับอาย |
เปนผู้ชายสิ้นคิดอนิจจัง |
| เรื่องก็จบครบปีเดือนสี่สิ้น |
ใครอย่าได้นินทาว่าลับหลัง |
| เอาเรื่องรักชักเหตุเทศน์ให้ฟัง |
พอเอวังก็มีเท่านี้เอง ฯ |
