โคลงทวาทศมาส

๏ ศรีสวัสดิ์กมลาศลํ้า เลอสรวง[๑]
พูลภิรมย์นาภี ส่องสร้อย
ไตรรัตนจุฑาดวง กมลาศ[๒]
บานเบิกบงกชช้อย[๓] ช่อมาลย์ ฯ
๏ จักรีจักรกฤษณเกล้า จักรพรรดิ
เสวยภิรมย์สงสาร เษกสร้อง
กามาฤดีรัตน์[๔] รมเยศ
รมยวิธีธารคล้อง[๕] ห่วงกาม ฯ
๏ เทวาเทเวศถ้วน เทวินทร์
เสวยสุขรมย์ย่ำยาม ยั่วเย้า
วิไลยวิลาพินทุ์ เพาโพธ
สุขภิรมย์สมเหน้า แน่งมาลย์ ฯ
๏ จักรพาฬภูวนาถเกล้า[๖] กรุงกษัตร
ผายผ่านภุดาธาร แผ่นแผ้ว
ภูวไนยวนานัต กมุทมาศ[๗]
โอนมกุฎิเกล้าแก้ว เกือบเศียร[๘]
๏ รังสฤษฎิรังเรขไท้ ทรงทศ
ธรรมวิมลพึงเพียร แผ่นหล้า
เสวยสวรรค์สุโสฬศ[๙] เลืองโลก
บลบำบวงสรวงหม้า ใหม่ศรี ฯ
๏ ดวงเดียวยุพโยคพ้น พรรณนา
สงวนมิ่งมาลย์จาวจี แกล่กล้ำ
อาลึงค์บังอรสา รสเรข[๑๐]
ฤๅห่อนเอองค์ก้ำ กึ่งยาม ฯ
๏ เรียมรักรัตนเรขน้อง[๑๑] นางเดียว
เบญจฤดีดัษกาม เกลศกลั้ว
สงวนศรีสุมาลย์เกลียว กลมสวาดิ
เยียวรำเพยพานดั้ว ด่วนหมอง ฯ
๏ สงวนสร้อยเสาวภาคย์เนื้อ นวลนาง
ฤๅห่อนนาสาสอง ห่างหั้น
ในทิพย์บรรจฐรณ์กลาง ชนม์ชีพ[๑๒]
ฤๅห่างองค์แก้วกั้น[๑๓] กึ่งกร ฯ
๏ บไกลอกอาสน์อ้า[๑๔] อกองค์ หนึ่งเลย
ฤๅด่วนมาจำจร[๑๕] จากข้าง
คิดศรีสมบูรณ์บง[๑๖] กชมาศ กูเอย
รสภิรมย์แรมร้าง เร่งตรอม ฯ
๑๐ ๏ เรียมคิดสังวาสรู้ รสรมย์
ดวงเสียดดวงเดียวจอม จอดเจ้า
คิดปางพิโดรฉม พักเตรศ
ฤๅห่อนเอองค์เคล้า คลาศยาม ฯ
๑๑ ๏ เรียมคิดพิเศษช้อย ชิวหา
รนฤดีดัษกาม ก่อเกื้อ
ถวิลทิพย์สุนาสา เสาวณิศ
เนื้อแนบนวลนุชเนื้อ แนบใน ฯ
๑๒ ๏ คิดเคยประพาสเพี้ยง ภุชเคนทร์
กรกระหวัดดวงได กอดเกี้ยว
วิไลยวิลาเรนทร์ รสราค
ดึกดำฤษณ์เลื้อยเลี้ยว กอดไกร ฯ
๑๓ ๏ คิดคลึงบัวมาศสร้อย สระศรี
ผลิดดอกบุษบาใบ แบ่งไว้
คิดชมมิ่งมาลี ไลยเลิศ
แบะผกาเกลียวใต้ ต่ำเมรุ ฯ
๑๔ ๏ คิดเคยเยาวราชท้าว พาลสอง โสดแฮ
แนบกำโบลปรางเปรน เปรียบแก้ม
คิดสินธุภุชค์ฉลอง บัวมาศ
ตฤบเตรียบรสยํ้าแย้ม ย่องกาม ฯ
๑๕ ๏ คิดสร้อยสาโรชแก้ว บัวบง กชเฮย
บัดแบ่งใบยํ่ายาม กลีบแกล้ง
ภู่พรรณตฤบรสสรง สระมาศ
สรงธุคนธ์ธารแสร้ง สอดสม ฯ
๑๖ ๏ มาไลยโมลิศเนื้อ นวลลักษณ์
นิลภมรเชยชม บ่ม้วย
วาทาประภาพักตร์[๑๗] พรายแพร่ง
เรียมผทมทิพยด้วย[๑๘] ห่อนเอ ฯ
๑๗ ๏ วันกรกมลาศเกี้ยว กรรดึก
สองชิดชงฆ์โหเห[๑๙] ห่มน้ำ
วันเรียมร่วมถนำทึก นพนิต
สุขบันทมรสกลํ้า แกล่กาม ฯ
๑๘ ๏ แม้สรงสระเทพท้าว[๒๐] ไตรตรึงษ์ ก็ดี
ยังไป่ปูนยํ่ายาม สระแก้ว
สระสวรรค์อำมฤตย์รึง รสเรข
สรงสระนงค์นุชแผ้ว แผ่นไตร ฯ
๑๙ ๏ พักตราไตรเตรียบสร้อย[๒๑] เสาวคนธ์
พรายนิลารัตนใน ภู่แพร้ว
ภมูพิมลกล กามก่ง
ทรวงบังอรฐานแก้ว ยิ่งยง ฯ
๒๐ ๏ โอะโอ้นัยนิศน้อง นางนงค์ แน่งเอย
จรเจตจิตต์เรียมจง จอดเจ้า
สระบาสมบูรณ์บง กชมาศ กูเอย
ฤๅนิรารสเหน้า หน่อศรี ฯ
๒๑ ๏ ปางบุตรนคเรศไท้ ทศรถ
จากสีดาเดียวลี[๒๒] ลาศแล้ว
ยังคืนสู่เสาวคต ยุพราช
ฤๅอนุชน้องแคล้ว[๒๓] คลาศไกล ฯ
๒๒ ๏ ศรีอนิรุทธราศร้าง แรมสมร
ศรีอุษาเจียรไคล คลาศแคล้ว
เทวานราจร จำจาก
ยังพรํ่าน้าวน้องแก้ว คอบคืน[๒๔]
๒๓ ๏ สมุทรโฆษเริศร้าง แรมพิน
ทุมดีดาลฝืน ใฝ่เต้า
ปางเจ็บชำงือถวิล ลิวโลด
ยังพรํ่าน้าวน้องเหน้า[๒๕] ร่วมเรียง ฯ
๒๔ ๏ พระศรีเสาวเลขสร้อย สุธน
จากมโนห์ราเคียง คิดน้อง
ยังเสด็จสู่ไพรสณฑ์[๒๖] สังวาส
สังเวชนงค์นุชคล้อง เคลื่อนองค์[๒๗]
๒๕ ๏ ปราจิตต์เจียรเหน้าหน่อ อรพินท์
พระพิราไลยปลง ชีพแล้ว
คืนสมสุดาจิน รสร่วม กันนา
กรรมแบ่งกรรมแก้วแก้ว ช่วยกรรม์ ฯ
๒๖ ๏ ปางศิลปบรเมศร์ท้าว สุธนู
จากสมเด็จนุชจันทร์ แจ่มเหน้า[๒๘]
เจียรับประภาตรู เตราสวาดิ
ยังพร่ำน้าวน้องเข้า คอบสมร ฯ
๒๗ ๏ ฤๅเออกอาสน์เนื้อ[๒๙] นงค์นุช
เจ็บจำงายทรวงธร หล่มล้ม
โอ้แก้วสุมาลย์บุษย์ วลีภาคย์ กูเอย
เอาสุพรรณแก้วก้ม ก่ำทรวง ฯ
๒๘ ๏ ฤดูเดือนเจตรร้อน ทรวงธร
ทุกยํ่ายามโดรดวง ด่วนน้อง
จำระจำเราอร อรนิต หายแม่
อินทรแลพรหมยมป้อง ไป่คืน ฯ
๒๙ ๏ สุริยงควรเวกฟ้า เฟ็ดโพยม
แสงรพีพรรณฝืน ฟอดฟ้า
จรจรัสเสียดแดโสม[๓๐] สรวมชีพ
เจ็บไป่ปานเจียรจ้า จากจร ฯ
๓๐ ๏ สุดโพยมเวหาสห้อง หาวหน
สุรสุเรนทราธร เฟื่อยฟ้า
ปรัถพีนิราชล เห็นหาด
ร้อนไป่ปานเรียมถ้า จากเจียร ฯ
๓๑ ๏ เจ็ดสินธุ์สาคเรศร้อน รนบก
แสนนทีธารเทียร หาดแห้ง
อาดูรกระอุอก เรียมราศ
สมรจากเจียรร้อยแล้ง[๓๑] ไป่ปาน ฯ
๓๒ ๏ ปรัถพีพิโยคพื้น ทรวงธร
ณีธราธารดาล ปั่นด้วย
เจ็บเจียรจากอวลอร[๓๒] สมรมิ่ง กูเอย
โอ้อกดินฟ้าม้วย ไป่วาย[๓๓]
๓๓ ๏ ทินกรจรแจ้งแจ่ม หาวหน
ธารนทีชลหาย[๓๔] หาดแห้ง
อกเรียมนิราจล เจ็บจาก กันนา
ร้อนยิ่งทินกรแจ้ง จวบกัลป์ ฯ
๓๔ ๏ สหัสสุริเยศเรื้อง รังสี
ผลาญแผ่นไตรภพสรรพ์[๓๕] เษกไหม้
กำเดากำดาลตรี ภพนาศ
ร้อนไป่ปานน้องไท้ จากจร ฯ
๓๕ ๏ ไตรยุคทั้งสี่ร้อน รนอก
โลกประชารากร หล่อหล้ม
ร้อนเรียมราศพันพก[๓๖] แสนส่วน
ไตรกำเดาดาลต้ม[๓๗] แตกทรวง ฯ
๓๖ ๏ ธรณีธรณิศแล้ง เลอหาว แห้งแล
ใบบัดพฤกษาดวง เหี่ยวแห้ง
ลดากระหวัดราว รุกขมาศ
วัลย์เวี่ยไม้ไหล้แล้ง ช่วยตรอม ฯ
๓๗ ๏ เวหาผผ่าวเพี้ยง พันแสง ส่องแฮ
เรียมรัญจวนใจจอม จิ่มหล้า
อาดูรคระแลงแสดง แสนโศก
แสนสุเมรุไหม้ฟ้า ไป่ปาน ฯ
๓๘ ๏ ทุกพรรคมฤคห้อง[๓๘] บรรพต
เสียสัมฤทธิอาหาร แหล่งเหล้น
นัยนามพุลาลส ศัลยเสพย์
เสียภิรมย์แหล่งเต้น ช่วยครวญ ฯ
๓๙ ๏ แสนพฤกษ์เหลืองหล่นล้วน แลงใบ
บังสุมาลย์แมนมวล แมกไม้
พฤกษาศิขรไซร โซรมชีพ
โอ้หาสกาลกลไหม้[๓๙] ช่วยเรียม ฯ
๔๐ ๏ ปักษีเสาวเลขล้วน ฦๅศัพท์
สวนบ่ฦๅเลยเกรียม ก่ำก้าง
โอ้แก้วนิราลับ ลิวลี่ แล้วเอย
แสนพิหคไห้ช้าง ช่วยชึง ฯ
๔๑ ๏ แสนบางบึงห้วยแห่ง[๔๐] เหมุทก
พาสุกรีไตรตรึงษ์ ปั่นหว้าย
มังกรกรารก[๔๑] รักเรข
ตีสกนธ์แล้วผ้าย ผาดจร ฯ
๔๒ ๏ แสนสัตว์นาเนกถ้วน แสนสินธุ์
ทุกข์บันดาลไฟฟอน ช่วยเศร้า
วันเจียรสุดาพินท์ พักเตรศ
แสนสุเมรุม้วนเข้า ดั่งลาญ ฯ
๔๓ ๏ โอ้รัตนนารีศเนื้อ นวลลักษณ์[๔๒]
จากภิรมย์เดียวดาล แผ่นขวํ้า
ตรีในสุรารักษ์ หริราช
ช่วยรันทดร้อยก้ำ กํ่าแด ฯ
๔๔ ๏ ฤดูจรเจตรแจ้ง เจียรจรัส
แสนสุธาปรวนแปร แผ่นหล้า
ฤดูฤดีดัษ ดาลเทวษ
เทวินทรสุรินทร์รักษ์หม้า ใหม่หมอง ฯ
๔๕ ๏ รํ่ารักรสเรขสิ้น สรรพางค์
พลมหุตเคร่าครอง สวาดิไหม้
โอ้แก้วสมเด็จกลาง วนิภาคย์ เรียมเอย
ควรแบ่งองค์แล้วไว้[๔๓] หว่างทรวง ฯ
๔๖ ๏ หลัดหลัดมาจากข้าง เขินเข็ญ ใหญ่แล
ทุรัศทุราดวง[๔๔] แหบไห้
โอ้แก้วดรุณเพ็ญ ภุชภาคย์[๔๕]
มานิรารมย์ไว้ ว่องกาม ฯ
๔๗ ๏ โหยเหนกระอุโอ้ เศียรเส โสดแล
หลัดหลัดนัยนายาม คลุ่มคลุ้ม
มลักเห็นนิ่มนวลเน นัยเนตร
กามกระหายโหยกลุ้ม[๔๖] เกลื่อนแด ฯ
๔๘ ๏ คิดนัยนาเพทหว้าย[๔๗] เวหา
คือศศิสุริยแข แข่งแย้ม
คือองค์อนงคชา เยาวเรศ กูนา[๔๘]
เหมือนเมื่อตฤบรสแก้ม กลิ่นเกลา ฯ
๔๙ ๏ เดือนถึงถถั่นน้ำ ตาตก
สายพรุณโชรมเชรา ฟั่นฟ้า
ปรานีแนบกับอก โอยแม่ กูเอย
เดือนสุดแล้วนุชหน้า[๔๙] แม่ผ้ายลองใด ฯ
๕๐ ๏ ฤดูไพศาขยสร้อง ฝนสวรรค์
คิดสุมาลย์มาไลย แหล่งน้อง
ฤดูฤดีครรภ์ รมเยศ
เจ็บกระอุแทบท้อง ที่ขวั้นสดือนาง ฯ
๕๑ ๏ คระหนฟ้าร้องคระ โหยหา สวาดินา
ดลด่วนเจ็บแดกลาง[๕๐] ขาดขว้ำ
แขไขข่าวไถนา ถถั่น มานา
อกระแหงแล้งนํ้า เนตรนอง ฯ
๕๒ ๏ แต่เรียมนิราศแก้ว ไกลนาน
ฟ้าเฟื่องครรชิตหมอง หม่นเศร้า
รำเพยรำพาธาร ไหลหลั่ง
สวรรค์อนันตร้อนเร้า[๕๑] ช่วยตรอม ฯ
๕๓ ๏ นิรานิราศร้าง แรมสมร
สุริยศศิดายดอม อยู่ได้
วเนวนาดร ในโลก นี้นา
จำนิรารสให้ ห่างแด ฯ
๕๔ ๏ โหยเห็นเดือนแย้มยั่ว ยงสมร
ไฉนว่าจันทร์เจียรแถง[๕๒] หน่อเหน้า
เจ็บเจียรจำงายวร วนิภาคย์
วว่องกามยงเย้า[๕๓] ยั่วยรร ฯ
๕๕ ๏ ธาตรีตรีโลกแล้ง แลจบ
จรหล่มลิดลิวกรรม์ ก่ำก้าง
นิทรานิราภพ[๕๔] รมเยศ
ครหอบหิวไห้ช้าง[๕๕] ชำงือ ฯ
๕๖ ๏ เดือนหกเรียมไห้รํ่า[๕๖] ฤๅวาย
ยามย่อมชนบทถือ ท่องหล้า
ธงธวัชโบกโบยปลาย[๕๗] งอนง่า
คิดว่ากรกวักข้า แล่นตาม ฯ
๕๗ ๏ ทันธงบใช่น้อง เรียมทรุด
หิวคระหนรนกาม พรั่นกว้า
ธวัชงอนโบกโบยสุด ลิวลี่
กรใช่กรหน้าหน้า ใช่น้องนาไถ ฯ
๕๘ ๏ ฤดูเดือนเชษฐฟ้า ครรชิต
สายพรุณรองไร[๕๘] เรื่อยฟ้า
ไพศาขยรํ่าแรมนิทร นงโพธ เดียวแม่
แรมรํ่าแรมโรยหน้า เร่งโรยแรมโรย ฯ
๕๙ ๏ วรรณาโมลิศแล้ง แดงเดียว
อกกระอุเกรียมโกรย กระด้าง
อัมพรอุทรเขียว ครางคร่ำ
ฟื้นฟั่นโหยไห้ช้าง เชี่ยวสินธุ์ ฯ
๖๐ ๏ อักขนิษฐเลื่องโลกล้ำ โสฬศ
บัณฑุกัมพลอินทร์ อาสน์แก้ว
เมรุทองรรองทศ ศาภาคย์
ฤๅอาจทรงทุกข์แผ้ว ที่ตรอม ฯ
๖๑ ๏ ฤดูเดือนเมฆนํ้า นองหาว
ขุกข่มเขียวไพรดอม ยอดย้อม
ไฟกามรลุงจาว ทองเทศ
เห็นลบัดเสรียวอ้อม[๕๙] อาตม์เรียม ฯ
๖๒ ๏ อัญชันชรอุ่มแต้ม ตาไพร
เพราเพริดนัยนุชเทียม แต่งแต้ม
บัวกามจำรัสไร รัตนเรข
ชมช่อไม้เหมือนแก้ม โกศเกลา[๖๐]
๖๓ ๏ พระพรุณรายเรื่อยฟ้า เฟ็ดโพยม
อกราษฎร์ชนบทเทา ทั่วหล้า
เริ่มการสำเร็จโถม ไถแล่น
เจียรอนุชน้องถ้า ไป่ยล[๖๑]
๖๔ ๏ แถลงวรรสวาดิเกี้ยว[๖๒] กรองบัตร
ลมปั่นหาวเหินบน[๖๓] แบ่งไส้
เล็บนางแน่งเนาวรัตน์ โชรช่อ
แลแล่งเล็บแก้วไล้[๖๔] ลวดทอง ฯ
๖๕ ๏ ฟ้าดินเลียมลอบกลํ้า กลืนนุช แดฤๅ
ซงซ่อนไกลใจปอง[๖๕] ขาดขวํ้า
แดนใดลอบเลงบุษป บัวมาศ กูเฮย
เรียมบำบวงบนก้ำ ก่ำสมร ฯ
๖๖ ๏ ร่ำรักแรมราศแก้ว เจียรจินต์
กรมโกรธเททวารถอน[๖๖] ถอดไส้
ลุกแลรลุงถวิล หาอ่อน อวลเอย
เยียวข่าวขวัญน้องไข้ พี่ถ้าถามขวัญ ฯ
๖๗ ๏ เดือนเจ็ดจรหลํ่าฟ้า เฟือนฟอน สวาดินา
เจียรจากนุชแดยรร หย่อนไส้
ราตรีสงัดนอน เสียงเน่ง แล้วแฮ
เรียมนิรารสได้ โตรดตรอม ฯ
๖๘ ๏ ราตรีตระหง่องเหงี้ย ฟังยาม
อกกระอุทรวงทอม ถ่อมถ้า
บอืออืดใจจาม เสียงเน่ง นอนนา
เดือนแปดมาแล้วหม้า แม่ผ้ายลองใด ฯ
๖๙ ๏ นับนาวรรณิศถ้า[๖๗] นับเดือน แดฤๅ
วันและคืนเดือนไคล คลาศคล้อย
อาสูรภมูเหมือน[๖๘] จรหลํ่า แล้วแฮ
เรียมรำฦกน้องน้อย ไป่สม ฯ
๗๐ ๏ อาสูรเทเวศท้าว เทเวนทร์ มากแฮ
จักหว่าจิตต์เรียมจม จ่อมเจ้า
รอยไทสุราเชนทร์ ทิพราช รังฤๅ
เรียมราศจึงเศร้าเศร้า โศกศัลย์ ฯ
๗๑ ๏ พรรษาสโรชฟ้า ไขธาร ท่อแฮ[๖๙]
เภริศคฤ้านเครงสวรรค์[๗๐] ป่าวหล้า
สรรเพชญ์ยิ่งยลญาณ พระสั่ง สอนแฮ
แย้มนิยมถ้วนหน้า เริ่มเรื้องทำธรรม์ ฯ
๗๒ ๏ วันทาวรโพธิไหว้ หวังพระ พี่แม่
คุณรำฦกพระสรรพ์ พร่ำน้อง[๗๑]
สดับธรรมอยู่พลางคระ ครวญแม่
นุชบนำพาพร้อง เพื่อใด ฯ
๗๓ ๏ กรจบบทมาศไท้ ธาศรี ศากย์แฮ
หัตถ์บังคมฟูมไนย เลือดย้อย
บวงสรวงสุมาลี นานใฝ่ สมแฮ
เดือนใฝ่หาละห้อย ใฝ่เห็น ฯ
๗๔ ๏ รอยนุชเป็นเนตรรื้อ เป็นองค์ พี่แม่
จับจึ่งมาข่มเขญ ขื่นไส้
รลวงพิไรจง จอดแม่ เดียวแม่[๗๒]
เดือดแปดแปดยามไห้ รํ่าโหย ฯ
๗๕ ๏ ทิศใดดวงสวาดิน้อง สถิรสถิต[๗๓]
ฟ้าฟอดบาดาลโดย ด่านเต้า
ชฎาธารเทพรังสฤษฏิ์ ศรีสี่
เชิญท่านเล็งแลเหน้า ข่าวข้าขอฟัง ฯ
๗๖ ๏ เพรงเรารอยพรากเนื้อ[๗๔] นกไกล คู่ฤๅ
ริบราชเอาเขาขัง คั่งไว้
มาทันปลิดสายใจ เจียรจาก เรียมนา
มานิรารสให้ ห่างไกล ฯ
๗๗ ๏ พระใดบำราสน้อง กรุณา หนึ่งรา
แสนหนึ่งนางถวายไป แด่ไท้
ดวงเดียวมิ่งมาลา เฉลิมภาคย์ กูเอย
รัตนสุคนธทิพไหว้ กราบถวาย ฯ
๗๘ ๏ เดือนดลกลนิศน้อง นุชนิทร์ อยู่ฤๅ
ฤๅหากพันกรกลาย แกล่ไว้
พระสุริยท่านรังฤทธิ รอยเบียด บังฤๅ
ขอศศิผลาญให้ แห่งน้องเห็นคืน ฯ
๗๙ ๏ ขอชมพระศาสนแก้ว เกลาสูร หนึ่งรา
ชิวหาศหอมรสกลืน กลิ่นใกล้
ขอชมมิ่งมาธูร เสาวณิศ
เสาวนงคเหน้าไท้ แม่เผย[๗๕]
๘๐ ๏ รอยกรรมหากแบ่งแก้ว กับกรรม์ พี่ฤๅ
อาทิก่อนเรียมเชย[๗๖] ซาบเนื้อ
ในนิทรบรรจฐรณ์พรร[๗๗] โณภาส
รสอ่อนยังเกื้อเกื้อ ไป่ปิ้มหายหอม ฯ
๘๑ ๏ เดือนแปดจรหลํ่าแล้ว ลิวลิบ
อกคระหนทรวงทอม ถ่อมถ้า
มาถึงที่นพนิพ[๗๘] เดือนใหม่ แล้วแม่
อรอนงค์หน้าหน้า ไป่เห็น ฯ
๘๒ ๏ อนงค์อรนิศเจ้า เจียรจันทร พี่เอย[๗๙]
จักคลาศเดือนมาเป็น ดั่งนี้
กระอุกระอกยรร แดจาก ดั่งฤๅ
ความพี่อันชี้ชี้ แม่รื้อยังเห็น ฯ
๘๓ ๏ เดือนเก้าจะเคร่าน้อง เทอญฤๅ อรเอย
กระละหลํ่าจักเป็น แต่กี้
กระเหม่นกระเหม็ดคือ หาวอยู่ ไส้แฮ
ใครพาศใครพานชี้ ซื่อตาย ฯ
๘๔ ๏ เดือนดลถถั่นนํ้า ตาฝน ถั่งนา
จักเจียรเจียรนุชคลาย[๘๐] คลาศคล้อย
พรรษามี่เมืองชน บทย่อม เย็นนา
เรียมจากนุชสร้อยสร้อย โตรดตรอม ฯ
๘๕ ๏ เจียรเจ็บอกถ้าอ่อน เชยทิพ ทราบนา[๘๑]
กายนิพนธ์ผอมผิว[๘๒] สรากเนื้อ
เพราะอรลิงคลิวลิบ ลิวลี่ แล้วแฮ
เดือนถั่งตาฝนเชื้อ แม่ผ้ายลองใด ฯ
๘๖ ๏ เดือนดลกลนิศน้อง ดลใด อรเอย
จำจึ่งจากเรียมไกล[๘๓] คลาศคล้อย
เดือนเก้าเกียจกันไฉน[๘๔] ฉงนอยู่
จึ่งจากนุชน้อยน้อย พี่ตรอม ฯ
๘๗ ๏ อัมพรมัวเมฆคล้าย คลั่งฝน แม่ฮา
เซงซ่าชลโชรมชรอม ฉ่ำหล้า
ธาราน่านนองชล ชิงเชี่ยว แม่ฮา
เรียมรลุงแลถ้า ไป่เห็น ฯ
๘๘ ๏ ครรชิตรัชนิฟ้า เฟ็ดโพยม
วายุโอบพรุณเปน[๘๕] เมฆกลุ้ม
ชีสามุ่งใจโจม จรจ่อม เอานา
ในเมฆอันคลุ้มคลุ้ม โอบมา ฯ
๘๙ ๏ ครไลครลั่งแล้ว กระมัง แม่ฮา
จับบเริ่มนุชคลา[๘๖] ถ่านี้
ชีสาอยู่ในบัง วายุเมฆ โพ้นนา
เจตกมลผี้ผี้ รวบเอา ฯ
๙๐ ๏ เพื่อเจียรเหน้าแก้วก่อ การตฤษ
นาร่วมรสนิทรเนา แนบน้อง[๘๗]
เรียมราศจึ่งมามฤตย์ มาโม่ห รักเอย
กามกลหายนุชคล้อง พี่รื้อกลใด ฯ
๙๑ ๏ พิศวงพิศวาสขวั้น แขวนทรวง พี่นา
ถนัดเปล่าปลิวเปลืองใจ จอดเจ้า
ทฤษฎิล่งแลดวง ดาวดาษ
ถนัดว่าเดือนดวงเหน้า หนุ่มสมร ฯ
๙๒ ๏ กรรณาวรรนิศเพี้ยง[๘๘] แขไข แข่งฤา
ใช่ว่ากรรกับกร[๘๙] ดุจนั้น
แสงจันทรหากอำไพ[๙๐] เรืองรุ่ง ไซ้นา
เรียมจึ่งคิดหั้นหั้น ประเหล[๙๑]
๙๓ ๏ ดวงเดือนดูด่วนแต้ม[๙๒] ตราติด ต่ายนา
หน้าหน่ายแลขอเวน เวี่ยไว้
พักตราแม่งามสนิท หายแห่ง ใดนา
เดือนหากเห็นไจ้ไจ้ แม่เร้นเมื่อใด ฯ
๙๔ ๏ เพยียวรรโณภาสสร้อย สนองกรรฐ์
เคยก่อนทรงธารใน อาสน์แก้ว
ถึงมานิราจันทร์ เจียรจาก อวรนา
จรหลํ่าลับฟ้าแล้ว ไป่คืน ฯ
๙๕ ๏ ภัทรบทดลเดียรถฟ้า ครรชิต
ชุ่มทราบนัยนาฝืน ฝั่งป้อง
ภรรดาพิโรธฤทธิ์ รังราค
มาเมียบนํ้าหน้าต้อง ต่ำสินธุ์ ฯ
๙๖ ๏ คล้ายคล้ายวว่องไว้ เวียนไนย แน่งฮา
แสนกระอุเพาพินท์ คลาศคล้อย
มลักเมียงตระบัดใบ บทเรก
เหมือนสกนธนุชน้อย แน่งมา ฯ
๙๗ ๏ เดือนภรรบัทศารทคล้อย คืนไกล[๙๓]
เชิญบิดรมารดา พร่ำพร้อง
ถวายคิดจำหน่ายใน บัวบาท พระนา
แลบ่เห็นน้องน้อง เมื่อใด ฯ
๙๘ ๏ ชำงือคือเดชเห้ง[๙๔] หริรงค์
รักษ์เลวงอาไลย มืดม้วย
บำบวงสุดาวงษ์ หริราช
นานขวบเดือนสิบสร้วย โสดหาย ฯ
๙๙ ๏ หริรักษ์หริราชแกล้ง เกลานุช แม่ฤๅ
จักจึ่งทรวงธรหมาย แต่เจ้า[๙๕]
ในนางสุรางค์สุด สามโลก ก็ดี
เทียมธุลีบทเหน้า ห่อนเที้ยรฤๅเทียม ฯ
๑๐๐ ๏ การเตนะนิ่มแต้ม ตรูเฉลิม แผ่นนา
กรรมแบ่งเอาอกเรียม ราศแคล้ว
การเตแม่เอาเจิม ไปแจ่ม ใครนา
ชํ้าชํ่างือแก้วแก้ว ถึงเข้าเดือนสิบ ฯ
๑๐๑ ๏ เดือนสิบถถั่นแท้ เททรวง พี่แม่
เดือนยาตรมาเยียวหยิบ แม่ผ้าย
เรียมโหยรลุงลวง ลาญสวาดิ
ละพี่เดียวให้หว้าย โศกศัลย์ ฯ
๑๐๒ ๏ พรรษาภิเษกสร้อย สรรเพชญ์
เคยบำรุงรสธรรม์ ที่ไท้
โอ้แก้วกับแดเดจ เดียวจาก ไปฤๅ
ละแต่ภรรดาไห้ แหบโหย ฯ
๑๐๓ ๏ เดือนมฤคไมยมิ่งเต้น ตามมฤค ฤๅแม่
มฤคพรํ่าชวนมฤคโชย ผาดห้วย
จวนเดือนเมื่อกรรดึก ชลมารค นองนา
จักจากเรียมด้วยด้วย มฤคพาล ฯ
๑๐๔ ๏ เผยอบุญญาพาสถ้วน[๙๖] เทเวนทร์
เทพบ่ควรเห็นการ พี่สร้อย
กระอุอกอาเปรน ปราณนาศ แล้วแฮ
แดเดือดดาลร้อนร้อย ส่วนเสล ฯ
๑๐๕ ๏ แม้ม้วยบรเมศไท้ ทินกร ก็ดี
สิ้นสุดพระเมรุเอน อ่อนล้ม
สามภพเปื่อยเป็นบร นรนาศ ก็ดี
เจ็บไป่ปานน้องหล้ม หล่อองค์ ฯ
๑๐๖ ๏ หล่มหล้มอกอ่าโอ้ อกพระ พี่เอย
เจียรจากนุชอนงค์[๙๗] เมื่อนี้
นาวาวิ่งวายฉะ ชลมารค
ถวายเลิศลำเลี้ยวลี้[๙๘] ไล่สินธุ์ ฯ
๑๐๗ ๏ อกกรมเกรียมสวาดิไห้ โหยหา
นองเนตรธารากิน บ่ม้วย
ตายดักเดือดแดมา[๙๙] ไกลแม่
ใดบ่ปรานีด้วย เท่าใย ฯ
๑๐๘ ๏ กรเกยกมุทไหว้[๑๐๐] สรวงสิทธิ์
สบสุราสุรใน แผ่นหล้า
ขอสมสุดานิจ นุชนาฎ เดียวแม่
แสนสุเมรุห้องฟ้า บ่ได้ปรานี ฯ
๑๐๙ ๏ ชงครากามิศน้อง ยังยัง ติดแม่
ในรลุงนาภี พรั่นกว้า
เทวาสุรารัง บิดแบ่ง ไปฤๅ
จำราศชายหิ้วช้า อยู่เชย ฯ
๑๑๐ ๏ พาลแขไขแข่งแย้ม ตรูตรัส
อาสยุชดลเดือนเคย แนบน้อง
ฤๅมานิรารัตน์ ชาเยศ
สบประชาชนซร้อง คลํ่าสินธุ์ ฯ
๑๑๑ ๏ มาสาเสาวเลขนํ้า นองใน
ฝั่งนทีธารถวิล แก่แก้ว
นาเวศประภาไสว ขับแข่ง กันนา
โอ้อนุชน้องแคล้ว คลาศกู ฯ
๑๑๒ ๏ สรมุขไมยมาศแต้ม ตรูตรัส
ศรีสมรรถไชยตรู เตรียบฟ้า
พายคำจำรัสแครง ใสส่อง
หมึกสักหลังรั้งหน้า ฮึดฮือ ฯ
๑๑๓ ๏ ฝีพายพลไปล่นํ้า ปลิวใบ แบ่งนา
ฉายฉากพายพลปือ ปั่นคว้าง
ชำงือชำงายไนย นองเนตร แล้วแฮ
นึกรำฦกครั้งสร้าง แรกสม ฯ
๑๑๔ ๏ ไกรกรายฉายฉากนํ้า ปึงปลิว ปรี่นา
คิดพิมานไชยชม บ่เว้น
แลเลาหลั่งลองลิว ลมล่อง มาฤๅ
อ่อนลำเภาพายเต้น ตากหัว ฯ
๑๑๕ ๏ วรหงส์ไพโรจน์เพี้ยง เรือนาง แน่งนา
กลบันจงเกลากลัว ดุจขวํ้า
เกลียวกลมรันทวยกลาง โอนอ่อน มานา
เรือหากรู้น้ำนํ้า[๑๐๑] หากเห็น ฯ
๑๑๖ ๏ พิศพลยอฉากหล้ม ทวยธวัช
บัดแมล่งชนะแพ้เป็น ที่หั้น
กลกามชำงือถกัด[๑๐๒] นุชนาฎ
ครึงเครื่อบางถมอชั้น ง่าพายยอพาย ฯ
๑๑๗ ๏ ตาเรียมตระหง่องตั้ง ตาเรือ แม่ฮา
ตาหลิ่งดูดูดาย หน่อน้อง
ชลธารนทีเจือ จาวหลั่ง ไหลนา
อกแผ่นดินฟ้าฟ้อง เพื่อนาง ฯ
๑๑๘ ๏ ฟองชลฝะฝ่ายนํ้า ตาตก
ตาฝั่งแฝงเกลียวกลาง สวาดิไหม้
โอ้แก้วกึ่งกับอก องค์จาก ไปแฮ
อกแผ่นดินฟ้าไห้ ถั่งฝน ฯ
๑๑๙ ๏ เจ็ดสินธุ์สบส่ำแล้ว เจ็ดสาร ก็ดี
ยังไป่ปานชุรชล เกลศกลั้ว
กรรโหยรลุงการ ในเกลศ นางนา
ฉงนชำงือรสดั้ว ด่วนมาลย์ในมาลย์ ฯ
๑๒๐ ๏ สนุกนิหล้าเหล้นพี่ ดูดาย ณะแม่
แลรลุงแดลาญ สวาดิไหม้
เรียมครวญรํ่าอกหาย โหยสวาดิ
เจ็บจำงายเดียวไห้ แหบหิว ฯ
๑๒๑ ๏ ฤดูเดือนเหล้นพี่ ดูหน อยู่นา
อกกระอุเปลืองปลิว พรั่นกว้า
ฤดูฤดีดล หายแห่ง ใดนา
เรียมราศร้อนรนถ้า ไป่วาย ฯ
๑๒๒ ๏ เจียรเจ็บอกฟ้าฟอด เฟ็ดโพยม
แสงส่ำอัคนีพาย ฟาดน้ำ
พระพรุณรุ่นทาโสรม[๑๐๓] สรวมอาสน์ ก็ดี
ไนยสุธาราล้ำ ทุกขนั้นแสนทวี[๑๐๔]
๑๒๓ ๏ ฤดูอาสยุชน้ำ นองหาว
ข้อนอุระตูมตี ขาดขว้ำ
อัมพรชรอุ่มจาว ทรวงเทวษ
แลบ่ปานนองน้ำ น่านไหล ฯ
๑๒๔ ๏ พันฦกฦๅลั่นฟ้า ลมฉวาง
ทุกทวีปดินแดนไตร หมื่นไหม้
ไฟกัลปกระอุปาง[๑๐๕] ตรีนาศ
โอ้อกเรียมร้อนได้[๑๐๖] กว่าแสน ฯ
๑๒๕ ๏ จรลิดลิ่วหล้าจระ ลับแข แข่งฤๅ[๑๐๗]
แขแข่งขัดหวงแหน แม่ไว้
เลงเดือนก็สุดแล ลิวลี่ แล้วแฮ
เดือนสว่างคือไต้ใต้ โลกนี้หายโฉม ฯ
๑๒๖ ๏ กรรดึกแขมาศผ้าย ไตรตรัส
สวะเมฆอัมพรโพยม ผ่องแผ้ว
อกฟ้าจำรูญจรัส เจียรเมฆ
อกราศฤๅรู้แล้ว[๑๐๘] ผ่าวเผา ฯ
๑๒๗ ๏ ฟ้าหล้าใสส่องเท้า เทียมสูรย์ ส่องแฮ
อกพี่ดาลมัวเมา มืดน้อง
พิธีอาจอาดูร เรียมโรค[๑๐๙]
เจ็บเพราะเรียมรักร้อง[๑๑๐] ร่ำนาง ฯ
๑๒๘ ๏ ชลธีปละปลั่งคว้าง ทางสินธุ์
นาเวศนาวาวาง วาดน้ำ
ตกบางขดานดิน สดือแม่
ดลฤดูสั่งล้ำ ไล่ชล ฯ
๑๒๙ ๏ ไล่ชลนาเวศแล้ว เมือโรง
อ่อนรทวยนวยกล กิ่งก้ม[๑๑๑]
เรียมพายรโงงโหง หกอยู่
เพราะเพื่อพลพายห้ม ห่มแรง ฯ
๑๓๐ ๏ กรรดึกเดือนตั้งแต่ง โคมถวาย
ทุกท่วยหญิงชายแสวง ล่องเหล้น
ขับซอปี่แคนหลาย เพลงพาทย์
ติ้งติ่งนิ้วน้าวเต้น ร่อนรำ ฯ
๑๓๑ ๏ โคมทองประทีปแก้ว เรืองใน
อกพี่คือโคมคำ คู่ได้
เพลิงผลาญกระอุใจ วนิเจต
ทรวงรลุงลาญไหม้ ป่วนเปน ฯ
๑๓๒ ๏ ทุกข์ด้วยวณิภาคยลี้[๑๑๒] ลับแลง[๑๑๓]
รสยํ่ายามเขินเขญ ขอดข้อน
รำฦกสมเด็จแสดง รสราค
เพลิงบร้อนเรียมร้อน ยิ่งยง ฯ
๑๓๓ ๏ เสาโคมสราวสราดขึ้น แขวนถวาย
ใจพี่แขวนขวัญจง ไป่ม้วย
ไฟกามกำเดาดาย ดักด่าว เดียวแม่
นุชบ่แรมร้อนด้วย พี่เลย ฯ
๑๓๔ ๏ เดือนดลกรรดึกหล้า ชลาชล
ชลชลานองเนย น่านกว้าง
ท่วมมารคนทีจน ตาฝั่ง
นึกรำฦกไห้ช้าง ที่หั้นใครเห็น ฯ
๑๓๕ ๏ เห็นน้ำคละคลั่งคล้าย ไนยนา แม่ฮา[๑๑๔]
คลุ้มคลั่งอาเปรนเป็น ดั่งบ้า
บเห็นสุดามา[๑๑๕] เมินเคียด ไส้แม่
ลุบ่มีเลยข้า ตากตน ฯ
๑๓๖ ๏ ชลกามนุชกลํ้าเกลศ[๑๑๖] ชลพระ พี่แม่
ไฉนฤไทยชลจน เมื่อหั้น
ชลเหนือหลั่งลงพะ ชลใหญ่
ชลแนบชลนั้นนั้น ย่อมกล ฯ
๑๓๗ ๏ ถวายบุญแบ่งแกล้งกล่าว ผลเผยอ
ถวายพระเปรียงพลางบน[๑๑๗] บ่นน้อง
โคมทองรังรองเลอ แขแข่ง
บุญกุศลเรียมพร้อง พรํ่าถวาย ฯ
๑๓๘ ๏ นาเวศเวียนมารคท้อง ทางสินธุ์
จบนทีธารผาย ทั่วหล้า
พานโภชนาบิณ ฑบาต
บวงสรวงนุชน้องหน้า หนุ่มเจ้าจงสม ฯ
๑๓๙ ๏ สายโคมราวระย้า เรียงราย
คือกังหันหันลม รอกร้อง
สราวโคมปั่นขวัญหาย หาแม่
เสียงรอกราคพาลต้อง โตรดตรอม ฯ
๑๔๐ ๏ เสียงรอกราคตื่นเต้น[๑๑๘] ในนุช
ยึดเชือกสราวโคมจอม[๑๑๙] จวบหั้น
ระย้าไปล่ปลิวบุษป์ บนเวก
รอกเร่งร้องนุชซั้น เร่งรน ฯ
๑๔๑ ๏ มฤคจรัลมาเต้นพี่[๑๒๐] นึกโคม สรฤๅ
กลเมื่อกลกามกล ตื่นต้อน
กลนุชแนบแนมโจรม จรดราค
กลเมื่อเจ็บเรียมข้อน ขอดแสดง ฯ
๑๔๒ ๏ รํ่ารักเดือนอ้ายถั่น ถึงมา แม่ฮา
ฟ้าจากเจียรกินแหนง[๑๒๑] ละห้อย
อกแล้งนอกนัยนา เลอล่ง
แลท่งธารนํ้าน้อย น่านหาย ฯ
๑๔๓ ๏ อกชลคลาแคล้วแผ่น ปรัถพี
หญ้าเน่านองตรอมตาย ต่ำเตี้ย
คือเรียมจำงายศรี เสาวนาฎ
อกแนบเขนยขนนเหงี้ย เงียบศัลย์ ฯ
๑๔๔ ๏ คระหนอกแห้งคระ หิวโหย
ดลฤดูแดยรร หย่อนไส้
ปลาแปลนไปล่วังโอย อกหว่า
ยางยูงยงยังได้[๑๒๒] ดุจหมาย ฯ
๑๔๕ ๏ เรียมตรอมตระโหมดหม้าย เอกา
อกหว่าหวังหวังดาย บ่ได้
ทุงทองท่องกินปลา ทองใฝ่ ฝันนา[๑๒๓]
ออกอุกร้องเรียมไห้ ออกโอย ฯ
๑๔๖ ๏ กระสารังร่อนต้อน[๑๒๔] กระสัง
ออกจากรังซวนโซย เมื่อนี้
ฤดูเมื่อชลหวัง แปลนหาด
ปลาเล็กน้อยสร้อยสี้ สากแขยง[๑๒๕]
๑๔๗ ๏ แขยงพิษครั้นต้องไม่[๑๒๖] คือดุก รฤๅ
ครั้นเมื่อกลืนกลแกง เกี่ยงก้าง
นึกสร้อยสุบงคลุก นิราศ[๑๒๗]
พระเพื่อนยังรู้บ้าง ที่ข้าเรียมศัลย์ ฯ
๑๔๘ ๏ ท่งนาแลเข้าเรื่อ รวงหนา[๑๒๘]
เหลือไผ่ผอมนาวรร นิศน้อง
ชนบทหมู่ไปมา เหลือแหล่
ยังกระอุอกร้อง ช่วยตรอม ฯ
๑๔๙ ๏ ฤดูดูว่าวคว้าง กลางหาว
เห็นว่าวหว่างอกปลอม ว่าวขึ้น
สายทรุงปั่นอกทาว ทรวงพี่
เห็นละลักชักฟื้น ฟั่นแด ฯ
๑๕๐ ๏ รเร่รร่ายร้อง เรียมตรอม
อึงแอกเสียงเรียมแปร ป่วนไส้
ขาขึ้นยะยรรดอม[๑๒๙] เดียวสวาดิ
พรายทั่วฟ้าอกไหม้ ม่าวถวิล ฯ
๑๕๑ ๏ ลมพัดเผยอข่าวด้วย ลมเฮย
ลมแล่นรับขวัญบิน บ่าไส้
เรียมรักร่ำยังเลย ลาญสวาดิ
สารสั่งว่าววานให้ แม่มา ฯ
๑๕๒ ๏ ว่าวรับข่าวแล้วว่าว บินบน
ลมส่งสายทรุงพา[๑๓๐] ว่าวหว้าย
เรียมฟังข่าวนุชฉงน ไฉนอยู่[๑๓๑]
ว่าวบ่บอกสารหน้าย แสบทรวง ฯ
๑๕๓ ๏ ฤดูดูราษฎร์เหล้น มหรสพ
ทุกทั่วหญิงชายพวง พวกพ้อง
สวนเสียงสำเนียงจบ เจียรโลก
แสนสนุกนิถ้วนถ้อง ทั่วเมือง ฯ
๑๕๔ ๏ มฤคเศียรสาโรชเรื้อง เพ็ญพักตร์
จันทร์แจ่มจันทร์จรเมลือง ล่งฟ้า
ตรียามพวายชัก ชวนเพื่อน เพาแฮ
โอ้ดนัยเดียวหม้า ใหม่ฤๅ ฯ
๑๕๕ ๏ ปางทวิชเริ่มแรกตั้ง แขวนขดาน
ขดานดั่งดวงดือ[๑๓๒] ดอกไม้
กรรแสกรรแสงสาร สายโยค
โอ้อกเรียมคิดได้ เร่งถวิล ฯ
๑๕๖ ๏ เห็นพาหุเลศเหล้น บรรพ์ถวาย
คือคู่โฉมกินริน เฟื่องฟ้า
เสนงทองรรองพราย เพราเพริศ
เห็นบ่เหมือนหน้าหน้า[๑๓๓] หน่ายเดือน ฯ
๑๕๗ ๏ ชุมนุมทั้งห้าเริ่ม ถวายขดาน
นาริศธรณีเหมือน อ่อนไท้
ภูษาธิกทูลธาร พระบาท
เมิลมหรสพไหม้ สวาดิแด ฯ
๑๕๘ ๏ ธรณีธรณิศแก้ว การเต
เห็นประเหลเรียมแล บ่ม้วย
โอ้เหมือนบ่เหมือนเน มลมาศ กูเอย[๑๓๔]
เรียมเร่งเร้าร้อนด้วย[๑๓๕] โศกแสน ฯ
๑๕๙ ๏ มฤคเศียรสมฤทธิสิ้น เสร็จฉินท์
หายบ่เห็นโฉมแผน แผ่นฟ้า[๑๓๖]
เดือนอ้ายก็เจียรจินต์ เดือนยี่ แล้วแฮ
ยังบ่เห็นโหยช้า[๑๓๗] ชวดนาง[๑๓๘]
๑๖๐ ๏ บุษยาภิเษกสร้อง ศรีสวัสดิ์
รัตนสุดาเดียวกลาง กล่อมเกลี้ย
บยลยุพาพัทธ เพาพี่ เดียวแม่
เสนาะดินฟ้าเหงี้ย เงียบดาย ฯ
๑๖๑ ๏ ทวิชมุขทวิชาติเข้า[๑๓๙] ถวายพร
โอมอ่านอาคมถวาย เษกสร้อง
ถวายสังข์ชลาธร นรนิตย์
พานทำนุกทุกซ้อง แหล่หลาย[๑๔๐]
๑๖๒ ๏ มนตรีมนตรีศเรื้อง เรืองยศ
ทุกหมื่นขุนมุลนาย นอบเฝ้า[๑๔๑]
สมเด็จปิ่นเสาวคต ยุพราช
โอ้เอนดูนุชเหน้า[๑๔๒] แม่ผ้ายลองใด ฯ
๑๖๓ ๏ เคยดลประพาสถ้วน การกิจ
นั่งแนบเอางานใน บ่แล้ว
ปรากรรม์จากลิวลิศ ลิวลี่ แล้วแฮ
เรียมราศโหยแคล้วแคล้ว คล่าวไนย[๑๔๓]
๑๖๔ ๏ อัมพรอาเภทแจ้ง จำฉงาย
เดือนยี่เจียรจรัลไกล เกลศกลั้น
มูรธาภิษิตถวาย สังคีต
ยลรบำบนหมั้น[๑๔๔] หมื่นทวี ฯ
๑๖๕ ๏ ถนิมเมืองแมนเษกสร้อง เกษมสุข
ลํ้าเลิศกรุงโกสีย์ หยาดหล้า
โขลนทวารตรวจตรีมุข ไรเรข
ธารชำนันครุฑหน้า เฉิดโฉม ฯ
๑๖๖ ๏ สุริยแสงไพโรจน์เหลื้อม[๑๔๕] จรูญจรัส
จันทรพิมานเพียงโพยม ก่อแก้ว
พรายพรรณจำรูญรัตน์ มุขมาศ[๑๔๖]
เรียมเยียคิดแคล้วแคล้ว คลั่งสมร ฯ
๑๖๗ ๏ พระพลานไชยตั้งแต่ง ตรูตา
แสนส่ำกษัตริย์ถวายกร กราบเกล้า
เพยียเวฐเวี่ยมาลา ลาลาศ[๑๔๗]
กรกอดคลีม้าเคล้า คล่าวโคน[๑๔๘]
๑๖๘ ๏ เหิรหันเกวียนแก้วแกว่ง[๑๔๙] เหิรเห็จ
วางวิ่งลับลิ่วโทน ท่องล้ำ
รอยสุริยสุราเสด็จ ดวงสวาดิ ไปฤๅ
จากอกเรียมคือหํ้า หํ่าใจ ฯ
๑๖๙ ๏ รบำบรรเยศแกล้ง ถวายโฉม
คืออัปสรสวรรค์ใน[๑๕๐] ฟากฟ้า
มหรสพบแลโลม ลาญสวาดิ
โอ้บ่เหนหน้าหน้า[๑๕๑] โศกศัลย์ ฯ
๑๗๐ ๏ นารินทรนาริศเร้น รักโฉม อยู่ฤา
จากอกองค์เรียมรัน เร่งร้อง
หาหายบ่เหนโคม สมรมิ่ง กูเอย
เร้นสุรางค์ไว้ห้อง แห่งองค์ ฯ
๑๗๑ ๏ เทียนทองพิเศษตั้ง เทียนทิพย์
รัตนสุพรรณบรรจง ช่วงเชื้อ[๑๕๒]
บัดเห็นกระอุสิบ แสนโศก
ด้วยกำเดาเร้าเรื้อ รวดปาง ฯ
๑๗๒ ๏ รันทาทิพยธาตุเที้ยร ดุษฎี[๑๕๓]
โอภาสเพ็ญภพฉวาง ช่อช้อย
โอ้รัตนกมลลี ลาสวาดิ ไปแฮ
เรียมรันทวยทุกข์ร้อย ส่วนเพลิง ฯ
๑๗๓ ๏ เซ็งเซ็งซซ่านนํ้า นัยนา
ตกพ่างบุษบันเกิง ขาดขวั้น
เร่งแลกำเดาอา รมภเรก
ยิ่งกว่าเพลิงเหี้ยมหั้น หั่นแด ฯ
๑๗๔ ๏ มนตรีมนตรีศถ้วน มนทาน ก็ดี
โอ้ป่วยแลเล็งแล โศกซ้ำ[๑๕๔]
แก้วเก้าตระการมาลย์ มลมิ่ง กูเอย
จำอุธรทุกข์ลํ้า เลิศสินธุ์ ฯ
๑๗๕ ๏ อัญชันชูช่อช้อย นิลรัตน์
กลวิมลนัยนิล แน่งน้อง
ครั้นคิดกำเดากลัด กลางเจต
จรลิ่วธารทิพยห้อง[๑๕๕] แห่งองค์ ฯ
๑๗๖ ๏ กณิกากณิเกศสร้อย[๑๕๖] สาวศรี
ทรงสุมาลย์แมนลง แต่ฟ้า
เห็นเป็นประโลมตรี ไตรธาตุ
ยังเบี่ยงพักตราช้า ช่วยเจ้าจอมเดียว[๑๕๗]
๑๗๗ ๏ เห็นเพลิงเพยียโรจน์ร้อน รุมอก พี่แม่
เจ็บจำงายเครงเครียว พรั่นกว้า
กังหันกังเหิรตก หายสวาดิ
คือชลาไนยหน้า ถั่งแถม ฯ
๑๗๘ ๏ เรียมครวญสวาดิไห้แหบ หานาง
กามกระอุอกแกม กํ่าไส้
บันทัดบันทุผาง อกหว่า แล้วแฮ
จรวดจรดหาววานให้ แม่มา ฯ
๑๗๙ ๏ อัคนีสาโรชฟ้า ครรชิต
เสียงบันฦๅธาดา ดอกไม้
จรวดจรดสิสองสิทธิ์ เซ็งซ่า
เสียงจรวดฤๅอกไหม้ ม่าวทรวงเททรวง ฯ
๑๘๐ ๏ สวายเพชรตกโตรดนํ้า ตาตก แม่ฮา
เมิลมณีมุขพวง พู่แพร้ว
คือนัยวินิลหก มาโนช เรียมเฮย
แลเล่าใช่มุขแก้ว พี่ศัลย์ ฯ
๑๘๑ ๏ เพยียทิพยเมิลมุ่งเพี้ยง เพยียนาง นิ่มเฮย
เคยบิลันธากรรณ เกศแก้ว
โอ้แก้วใช่เพยียกลาง สมรมิ่ง กูเอย
รักษ์เร่งร้างรักษ์แคล้ว[๑๕๘] คล่าวไนย ฯ
๑๘๒ ๏ กังหันเหิรผ้ายปั่น เวหา
คือรันทาดวงใจ พี่ร้อน
มารศรีวนิดา[๑๕๙] ดวงพราก ไปแม่
เจ็บยิ่งเพลิงกามต้อน[๑๖๐] แตกทรวง ฯ
๑๘๓ ๏ จงกลกรรณิเกศแก้ว กรองมาลย์
โอภาสพนมเทียนพวง พรั่นกว้า
เพยียเพชรพี่ยลดาล แดหว่า แล้วแฮ
รุมโรคร้อนอกข้า ขาดขวํ้าขวัญปลิว ฯ
๑๘๔ ๏ โคมทิพยเวหาสห้อง หาวเหน
ธงแลเทียนเรื่อยริว ร่อนฟ้า
คือโคมจำเรียงเปน ปางเสพย์
เสวยสุรสร้อยห้า แห่งกาม ฯ
๑๘๕ ๏ ตรวจเตรินตรูโลกหว้าย เสียงคัก[๑๖๑]
พรายภมรยํ่ายาม ภู่ย้อย
ตรูไตรจำรัสพัก ตราโลก
เรียมรำฦกน้องน้อย เมื่อเคล้าธรจร ฯ
๑๘๖ ๏ พรรณนาทุกสิ่งสร้อย พรรณนาง
ในบุษย์พิมลสมร โสดน้อง
สบสิ่งทั่วสรรพางค์ ประกาศ
ในอนุชเจ้าคล้อง[๑๖๒] พี่ตรา ฯ
๑๘๗ ๏ ในนางเรียมรํ่าสิ้น ในนุช
ดาลกำเดาดลรา[๑๖๓] รํ่าถ้วน[๑๖๔]
สรรพางค์วรางสุด เจียรเจต
แม้แผ่นไตรภพม้วน ไป่วาย ฯ
๑๘๘ ๏ เดือนสามประเวศไว้ เวียรแข
เรียมรํ่าดวงเดียวดาย ด่อนฟ้า
ประจลกมลแด ดาลเทวษ
อกกํ่ากรมเกรียมหม้า ใหม่หมอง ฯ
๑๘๙ ๏ โอ้แก้ววนิภาคพ้น วนิภา
เดือนใหม่ดลใจจอง แจ่มแจ้ง
รัษตินทิวารัง[๑๖๕] ยามโยค
ฤๅห่อนเสียงแส้งร้อง รํ่าคุณ ฯ
๑๙๐ ๏ อาสูรสุดสวาดิสร้อย เสาวคนธ์
เจียรจำงายอาดุร โศกเศร้า
โมลีวิไลยดล[๑๖๖] ใดดั่ง นี้นา
โรคนิรารสเร้า โตรดตรอม ฯ
๑๙๑ ๏ ดวงทิพย์โมลิศเกล้า นารินทร์ พี่เอย
อ้าอาตมดายดอม[๑๖๗] อยู่ได้
อัปสรสุราชินทร เยียวยาตร มาฤๅ[๑๖๘]
เรียมกระอุอกไหม้ แม่รื้อปรานี ฯ
๑๙๒ ๏ ดวงจาววนิภาคย์พ้น[๑๖๙] เสาวบุษป์
ชิดช่อดวงมาลี เสียดสร้อย
กลิ่นเกลี้ยงกำจรอุด ดมภาคย์
เทหฤทัยเรียมคล้อย คลาศแด ฯ
๑๙๓ ๏ เจียรจันทร์พิโยคร้าง แรมรส
พักตรสุดาเจียรแถง หยาดหล้า
สายสมรมิ่งมนมท มาโนช กูเอย
เดือนใหม่มาแล้วหม้า ไป่เมิล ฯ
๑๙๔ ๏ สุริยแสงส่งสร้อยส่อง สุมามาลย์
คือศศิสุริยเดิร ผาดผ้าย
ถวิลทิพยสุดาดาล เสด็จยาตร มาแม่
ในสุธาราคล้าย เร่งยวนใจยวน ฯ
๑๙๕ ๏ จรจิตต์ใจเจตน้อง นางนุช ฤๅแม่
นิลกรรหายโหยครวญ[๑๗๐] สวาดิไหม้
ในเรียมล่งในบุษป์[๑๗๑] บัวมาศ
นึกรำฦกให้ไห้ ถึงน้องฤๅเอ[๑๗๒]
๑๙๖ ๏ เดือนเพ็ญสาโรชสร้อย สรัทกาล
เรียมราศจักจงเท ท่าวดิ้น[๑๗๓]
กัลยางคนิพาล พักเตรศ
โอ้บ่เห็นหายสิ้น แสบทรวง ฯ
๑๙๗ ๏ เดือนสามรังเริ่มแก้ว กลศรี
สมสอดบุษบาดวง ดอกสร้อย
วันยามโยคราตรี ไตรเพท
โอ้เมื่อวันวางช้อย ช่อมาลย์ ฯ
๑๙๘ ๏ เดือนสามสาโรชน้อง นางเดียว
อกกระอุทรวงธาร เนตรย้อย
เดือนดลใฝ่นุชเขียว มาไป่ มาเฮย[๑๗๔]
เดือนเร่งไกลนุชคล้อย เร่งคลา ฯ
๑๙๙ ๏ เดือนดลนับหน่อน้อง[๑๗๕] นางนุช
นุชว่ามาฤๅมา เร่งแคล้ว
กานดาวลีบุษป์ หายแห่ง ใดนา
เดือนเร่งมาน้องแก้ว เร่งหาย ฯ
๒๐๐ ๏ ภุมรีซรับซราบสร้อย สุมามาลย์
เกลือกสุคนธ์อบอาย กลิ่นกลั้ว
เจ็บคือเยียมาการ บดแบ่ง
เอาชีพเรียมเจียรขั้ว ขาดแด ฯ
๒๐๑ ๏ สายัณห์ยลยั่วสร้อย วนิดา ยิ่งแฮ
ไขศศิแสงแข แข่งแย้ม
โหยหนทรหวนหา วลิภาค
ธารสุคนธธารแก้ม ตฤบตรอง ฯ
๒๐๒ ๏ ศิดางค์เวียรแว่นฟ้า ฤๅพักตร์
ศศิมฤคหมายหมอง ใช่แก้ว
โสภาพิมลลักษณ์ เลอเลข[๑๗๖]
ใสส่องโกมุทแล้ว เลิศจันทร์ ฯ
๒๐๓ ๏ คิดพาลเพาโพธผ้าย ลองใด
ถอนถอดเททรวงกรรม์ ก่องไหม้[๑๗๗]
ฤดูส่งพระไพ สพราช มาแม่
ยังไป่เห็นนุชไห้[๑๗๘] พี่ไห้เอกา ฯ
๒๐๔ ๏ อาจารย์รังเริ่มตั้ง พนมรวง แม่ฮา
ถวายสุคนธมาลา เรียบร้อย
รัถยาบ่าวสาวพวง[๑๗๙] พาลแพละ กันนา
ตามส่งไพสพคล้อย คลาศคลา ฯ
๒๐๕ ๏ แสนสาวสอาดเพี้ยง[๑๘๐] พิมพ์พิศ
โอ้บ่ติดตรึงตรา[๑๘๑] สวาดิไหม้
ดวงเดียวสุธาทิศ ทิพมาศ กูเอย
หล้าแหล่งชมเรียมไห้ ไป่วาย ฯ
๒๐๖ ๏ ศรีสุทธิในนาถพ้น พันแสง
ฤๅว่าอินทร์พรหมหมาย มิ่งน้อง
จึ่งจากภิรมย์แสดง ประดิภาค
ข้องข่ายมารแมนคล้อง บ่วงกาม ฯ
๒๐๗ ๏ พิศเทพีโพธแก้ม เปรมปราง
ทรวงก่ำกรมกลหนาม เสียบไส้
พลแพนร่อนรำฉวาง แหนแห่
เร่งรันลุงลาญไหม้ ผ่าวทรวง ฯ
๒๐๘ ๏ เจ็บจำงายแก้วพราก พลัดแด พี่นา
ฤๅเทพไพสพลวง แม่ผ้าย
ไตรฤทธิ์บ่เล็งแล ไตรโลก นี้ฤๅ
จำพี่ร้อนรนหว้าย โศกศัลย์ ฯ
๒๐๙ ๏ นพรัตน์รังเรขร้อย บุษยมาลย์ มิ่งแฮ
รับบรรจงเจียรจันทร์ ยั่วแย้ม
โหยหวนอุทรธาร สหเทพ
โอ้บ่เห็นแก้วแก้ม เกศเกลา ฯ
๒๑๐ ๏ สุนทรวรภาคย์พ้น แมนสรวง
รอยลอบลักยุพเยาว์ ยอดไท้
ไปเปนธรณีดวง เดียวเด็จ
กลางดนูทิพย์ไว้ หว่างองค์ ฯ
๒๑๑ ๏ เสร็จส่งไพสพสิ้น สารสุด
เพลิงฉี่ใบบัวบง เหี่ยวแห้ง
วาววางกระลาบุษย์ พนิกาศ
โอ้อุทรทรวงแล้ง ลั่นลิว ฯ
๒๑๒ ๏ เดือนสามเจียรจากแล้ว[๑๘๒] แลลับ
ดวงฤทัยเรียมปลิว ปล่งฟ้า
เหิรหาวตระดวดดับ แขมาศ
เดือนใหม่เรียมรั้งถ้า ใฝ่ฝัน ฯ
๒๑๓ ๏ ฤดูเดือนสี่ซั้น มาดล แม่ฮา
ตรุษโตรดเรียมแดยัน[๑๘๓] ด่าวดิ้น
ทินกรจำรัสบน[๑๘๔] บังเมฆ
อกแผ่นผอมตรอมหวิ้น[๑๘๕] หว่าแด ฯ
๒๑๔ ๏ ลองใดฝูงราษฎร์ซร้อง ทำธรรม์
สบสกลเล็งแล ล่งฟ้า
จบจวบจตุรพรรณ[๑๘๖] พิศพร่าง ตานา
เรียมบ่เห็นหน้าหน้า หนุ่มหน้าบัวสมร ฯ
๒๑๕ ๏ อาภาอาภาษเพี้ยง[๑๘๗] เพ็ญพักตร์
อกกํ่ากรมทรวงถอน ถอดไส้
ดวงศรีจุฬาลักษณ์ เฉลิมโลก กูเอย
เดือนใหม่มามาได้ โศกสมร ฯ
๒๑๖ ๏ ลางสาวเสาวภาคย์แพ้[๑๘๘] สาวสวรรค์
ทรงพิภูษาภรณ์[๑๘๙] เสียดสร้อย
กรกุมมุลิวรรณ อภิวาท
ถวายแด่ไตรรัตน์ร้อย ส่วนบุญ ฯ
๒๑๗ ๏ ภรรดาพิเศษสร้อย แสนทุกข์
ด้วยกำเดาดาลพุน[๑๙๐] หมื่นไหม้
ถึงถนอมพิมลมุข ยุพราช เดียวแม่
ยกประนมนิ้วไหว้ คล่าวทรวง ฯ
๒๑๘ ๏ ทุกข์ทับกระอุโอ้ แสนสินธุ์ โสรจแฮ
ในพิมลแมนสรวง หน่อน้อง
จึ่งสงฆ์ลีลาบิณฑ บาตโภชน์ ไปแฮ[๑๙๑]
กรบังคมสุรร้อง รํ่านางหานาง ฯ
๒๑๙ ๏ ทศนัขเกยก่ายเกล้า เศียรศรี
ใจปั่นปลิวไปพลาง[๑๙๒] ละลิ้ง
นัยนาคล่าวนัยนี ธารคลํ่า ไปแฮ
โฉมเฉกสวรรค์สิงคลิ้ง คลาศปอง ฯ
๒๒๐ ๏ ลางสาวพิเศษพ้น อัปสร
ทรงสไบใยยอง ย่องฟ้า
เทียนทองตระกลกร[๑๙๓] เกยเกศ
ถวายสมเด็จแสดงหล้า ใฝ่ผล ฯ
๒๒๑ ๏ ภรรดาตระหง่องโอ้ อาเม มิ่งเอย[๑๙๔]
อกกระอุทรวงทน ที่ร้อน
โดรดวงอกองค์เอ เอกาศ[๑๙๕]
แก้มมุ่ยมาลย์ไข้ข้อน แข่งเข็ญ ฯ
๒๒๒ ๏ พระนุชเพ็ญภาคโอ้ เภาพักตร์
มาละฤๅไทยเป็น ปั่นคว้าง
นึกในตลาลักษณ์ สุทธิโภคย์
แสนกำเดาไห้ช้าง ช่ำงือ ฯ
๒๒๓ ๏ เจ็บเจียรมม่าวไหม้[๑๙๖] ทรวงธร
กามกระอุอกฤๅ รํ่าได้
สายาลำเภาสมร[๑๙๗] หายแห่ง ใดนา
ตายดักเดียวเสียวไส้ ไป่วาย ฯ
๒๒๔ ๏ ไกลสร้อยสาโรชเนื้อ นวลลักษณ์
อกหว่าบินบนพราย พรั่นกว้า
โอ้แก้วเพ็ญพาลพักตร์[๑๙๘] เพาโพธ
หายแห่งใดจำข้า คิดทรวงลาญทรวง ฯ
๒๒๕ ๏ ดวงเดียวสายสวาดิสิ้น[๑๙๙] สุดใจ
เรียมร่ำรักเดียวดวง ดอกไม้
ชีสากึ่งยองใย ฤๅห่อน เอนา
สงวนบ่ลืมตนให้ ห่างไกล ฯ
๒๒๖ ๏ เรียมรักรํ่าสิ้นสบ สรรพางค์
ฟื้นฟั่นเททรวงไป จากแล้ว
เพลิงราคยิ่งเพลิงปาง เผาแฝน ดินนา
ใครอาจดับเลยแก้ว พี่ผลาญ ฯ
๒๒๗ ๏ บลุเลยได้โตรด ตรอมเดียว
พิศม์ผ่าวเผาแดลาญ สวาดิข้า
ววามวังเวงเยียว นฤชีพ
นฤชาติยังหน้าหน้า สบสมร[๒๐๐]
๒๒๘ ๏ เผยอปัญญาพาสน์สร้าง[๒๐๑] ศีลสุทธิ์
รังเริ่มผลบุญจร[๒๐๒] ฝากแก้ว
สมโภชพิธีพุทธ สมเพท พลางนา
สมเสพอย่ารู้แคล้ว ต่อเท้านฤพาน ฯ
๒๒๙ ๏ ปีมามม่าวมล้าง ทรวงทรุด
โทรมบ่เดลสงสาร แสบไหม้
บ่เดลบ่เดบุษย์ บัวมาศ กูเอย
รสยํ่ายามย่อนไส้ หมื่นปี ฯ
๒๓๐ ๏ ปีมาถถั่นเที้ยร แสนศัลย์ โศกแฮ
อังกุศอรเศียรศรี โศกหม้าย
วันเจียรวลีจันทร์ ภูวโลก
กรรมบุเรรสผ้าย[๒๐๓] ผาดแผลง ฯ
๒๓๑ ๏ โอ้หล้าฟ้าฟื้นฟึก บุญบัง แบ่งฤๅ
โหนทุเรรัตนแสง[๒๐๔] ส่องไส้
สุรางคนางนัง นงโยค กูเอย
มาผ่าวเผาทรวงไหม้ หมื่นทวี ฯ
๒๓๒ ๏ แสงสุริยรังเรขร้อน แรงฤทธิ์
ผลาญแผ่นปรัถพีตรี[๒๐๕] แผ่นขว้ำ
ยังดูลย์บ่เทียมทฤษฎิ์[๒๐๖] ทศจาก เจียรเลย
แสงพระสุริยนั้นก้ำ กึ่งเดียว ฯ
๒๓๓ ๏ นฤวางค์นฤชีพสิ้น แสนกัลป์ ก็ดี
ชีพนิพนธ์ยังเรียว เรี่ยรี้
สรรพางค์ดำฤษณ์พัน วิปวาส
ยิ่งกว่ากัลป์กลกี้ ก่อนหมาย ฯ
๒๓๔ ๏ บลุไกลเกลี้ยแกล่ กลมเกลียว
ใจพี่วังเวงวาย หมื่นม้วย
เยียยลสุดาเดียว[๒๐๗] ตรอมโตรด
เรียมรํ่ารักดิ้นด้วย ดอกไม้ในนาง ฯ
๒๓๕ ๏ โอ้ปรานีนาถเนื้อ[๒๐๘] นงลักษณ์
นั่งฤๅนอนเยียวกลาง สวาดิข้า
เสด็จจรจำรายศักดิ์ โสภิต
รอยรูปน้ำไล้หน้า อาบองค์ ฯ
๒๓๖ ๏ ปาณีนฤเบศร้าง[๒๐๙] แรมเขนย ขนาดฤๅ
แล้งรสบรรจงสรรพ สิ่งถ้วน
อยู่พู้นค่าใครเลย ถนอมราช[๒๑๐]
คือคู่ปลายพฤกษ์ห้วน โตรดตรอม ฯ
๒๓๗ ๏ ปีมาตระบัดร้อน รุมอก โอยแม่[๒๑๑]
ใจจอดจนเจียรจอม จิ่มฟ้า
มหามหรรทก ทุกข์ท่าว ทรวงแฮ
ปีบั่งวายวายหน้า[๒๑๒] ไป่เห็น ฯ
๒๓๘ ๏ เดือนมาถามข่าวน้อง เดือนพราง ว่าฤๅ
เดือนสิบสองเดือนเป็น จรคล้าย[๒๑๓]
เรียมถามทั่วบึงบาง หิมเวศ
หิมวาศเจ้าผาผ้าย[๒๑๔] ผะเด ฯ
๒๓๙ ๏ ทันทึงรอยเรขเรื้อง บัวบุษย์
ดวงพิโดรทรวงเท บ่าไส้
โกมลมิ่งโกมุท กาเมศ เรียมเอย
มาลุดีเดียวไว้[๒๑๕] กึ่งสมร ฯ
๒๔๐ ๏ วันมาวว่องไว้ เวียรไถง
แถงถงาดบังอัมพร ใฝ่ฟ้า
วันเวรบ่อาไลย วันว่า เลยแม่
วันบ่บอกวันถ้า[๒๑๖] แม่เล้ยวันวาง ฯ
๒๔๑ ๏ วันมาคล้ายคล้ายรอบ จนเจ็ด
ดวงพิบุษบาบาง กลีบเกลี้ย
วันรมย์นิราเด็จ ดวงเดช
อกแผ่นดินฟ้าเหงี้ย ช่วยครวญ ฯ
๒๔๒ ๏ ยามมาชรออบโอ้[๒๑๗] สนโทย แม่ฮา
เรียมรํ่าถามผะเดลดวร[๒๑๘] ดอกไม้
ยามกาลกำสรวญโสย โสภิต
เบญจสกลหมองไหม้ เพื่อยาม ฯ
๒๔๓ ๏ ยามไปทั้งสี่สิ้น สนธยา
ยามทิวังพลอยตาม ต่างเต้า
เททรวงพี่เจรจา[๒๑๙] วันไปล่
โอ้กับอกโอ้เจ้า จำงาย ฯ
๒๔๔ ๏ ทวาทศโดยมาสสิ้น[๒๒๐] พรรษา โสดแฮ
ยังบ่สบายเลย[๒๒๑] ก่ายแก้ว
เทเวนทร์สุเรนทรา บรเมศ
ยังดำกลด้วยแคล้ว คลาศโฉม ฯ
๒๔๕ ๏ ขอสมพิเศษสร้อย[๒๒๒] เสาวนี แน่งนา
ปิ่นแบ่งอัมพรโพยม[๒๒๓] เฟื่องฟ้า
เวหาดำเนิรลี เวหาส ไปแฮ
จงร่วมรู้รสหม้า ใหม่คืน ฯ
๒๔๖ ๏ เขาทองเทียมเมฆหว้าย เวหา
ดลพิมานแมนฝืน ฝั่งแก้ว[๒๒๔]
โกสีย์สมเด็จตรา ตรีเนตร
วานเวี่ยองค์อกแผ้ว ผ่อนให้สองสม ฯ
๒๔๗ ๏ พระสุริยผายผาดม้า แมนสวรรค์
รถวิมานชูชม ช่อแก้ว
ขอเสด็จร่วมรมย์จันทร์ มูลเมฆ ไปนา
สมสู่องค์จงแล้ว สว่างร้อนเรียมตรอม[๒๒๕]
๒๔๘ ๏ นงจาวสโรชน้อง นิลนาง แม่เอย
ถนอมบรรทับออมชม ทราบเนื้อ
ควรกลํ้าแกล่กลืนกลาง[๒๒๖] อกอาตม์
ฉมกลิ่นคนธารเกื้อ เศกศรี[๒๒๗]
๒๔๙ ๏ ฟ้าดินแดนเดียรถด้าว สาวสินธุ์[๒๒๘]
สุริยศศิเมรุตรี แผ่นหล้า
ตราบยังสุราชินทร์ ตระดวด นั้นนา
จิปากทั้งลิ้นล้า[๒๒๙] เพื่อเจ้าเจียรจันทร์ ฯ
๒๕๐ ๏ ดวงเดียวสุดสวาดิเกล้า สงสาร พี่เอย
กลิ่นกำจรหอมหรรษ์ หื่นห้า[๒๓๐]
อัปสรบ่ดลสถาน สามโลก
เทียรไป่ปานนุชหน้า แข่งแข ฯ
๒๕๑ ๏ สบกษัตริย์สุริยเดชล้ำ ดินบน
พื้นแผ่นภพเปรมแปร กราบเกล้า
เดโชชโยรณ[๒๓๑] ฤทธิ์เดช พระนา
ถวายรัชมาลย์เท้า[๒๓๒] ทั่วท้าวมามือ[๒๓๓]
๒๕๒ ๏ โสฬศเลื่องโลกฟ้า ดินดาล เดชนา
ทุกทั่วไตรภพฦๅ ล่งฟ้า
จักรพรรดิปิ่นจักรพาฬ พันเดช
อัครราชเสวยรมย์หล้า[๒๓๔] เรื่อยรมย์ ฯ
๒๕๓ ๏ จงนฤภัยพยาธิแล้ว นฤศัลย์ โศกแฮ
นฤโรคโรคาคม ไปล่เปลื้อง
จงเสวยมไหศวรรย์ สบสิ่ง
เท่าต่อเสวยสุขเบื้อง บ่ายด้าวนฤพาน[๒๓๕]
๒๕๔ ๏ บุญญาดิเรกเจ้า จอมกษัตริย์
ครองครอบภูดาธาร ทั่วไท้
จงเป็นปิ่นจักรพรรดิ จอมโลก ธรพ่อ
ร้อยราชถวายกรไหว้ หว่านมาลย์ ฯ
๒๕๕ ๏ ตราบสิ้นสุริเยศฟ้า ดินหาย ก็ดี
ยังพระยศยังสถาน อย่าแคล้ว
ตราบเมรุคีรีทลาย ทบท่าว ลงแฮ
คงคอบบุญท้าวแผ้ว แผ่นฟ้าภพไตร[๒๓๖]
๒๕๖ ๏ จบเสร็จเกลากาพย์เกลี้ยง[๒๓๗] กลอนการ[๒๓๘]
คือมณีมาไลย เรียบร้อย
เป็นเฉลิมกวีสาร เสาวนิศ
รัตนมณีมาลย์สร้อย[๒๓๙] เษกสร้อยสวมกรรณ ฯ
๒๕๗ ๏ บทใดบถ่องแท้ โดยอรรถ ก็ดี
เชิญกวีวานสรรค์ เษกสร้อง
จงเป็นมไหสวัสดิ์ ดิเรก[๒๔๐]
บทสิ่งใดขัดข้อง อ่านซ้ำยาไฉน[๒๔๑]
๒๕๘ ๏ การกลอนนี้ตั้งอาทิ[๒๔๒] กวี หนึ่งนา
เยาวราชสามนต์ไตร แผ่นหล้า
ขุนพรหมมนตรีศรี กวีราช
สารประเสริฐฦๅช้า ช่วยแกล้งเกลากลอน ฯ
๒๕๙ ๏ อยุธยายศโยคฟ้า ธรณี
เกษมบุรีภูธร ปิ่นเกล้า
ทวาทศสิบสองมี สังเวช
สังวาสเกษมสุขเท้า ทั่วหล้าเสวยรมย์ ฯ

๒๗๐ ๏ เสวยรมย์ชมมหามไหศวรรย์ ตราบสิ้นจันทร์สุริยศรี ม้วยปรัถพีแผ่นฟ้า[๒๔๓]เกษมสมบูรณ์ถ้วนหน้า ทั่วท้าวยอยศ ท่านนา ฯ



[๑] สมุดไทยเลขที่ ๒ ว่า “เลอทรวง”

[๒] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๘, ๘/๒ ว่า “กมเลศ”

[๓] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “บานแบ่งบงกชช้อย”

[๔] สมุดไทยเลขที่ ๓ ว่า “กามาฤดีดัษ’, เลขที่ ๕ ว่า “กามาฤดีรัตย”

[๕] สมุดไทยเลขที่ ๒ ว่า “รมยวิธีทรคล้อง”, เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “รมยวิธีธารรศคล้อง”

[๖] สมุดไทยเลขที่ ๔, ๘, ๘/๒ ว่า “จักรพรรดิภูวนาถเกล้า”

[๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๔ ว่า “มุทมาศ” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “มุกขมาตย”

[๘] สมุดไทยเลขที่ ๔ ว่า “เกลือกเศียร”

[๙] สมุดไทยเลขที่ ๓ ว่า “เสวยสวรรยสุโสฬศ”

[๑๐] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “อาลึงควรสา รจเรข”

[๑๑] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “เรียมรักรัตนเรศไท้”

[๑๒] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “ชมชื่น”

[๑๓] สมุดไทยเลขที่ ๒ ว่า “ฤๅห่อนองค์แก้วกั้น”

[๑๔] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “บไกลอกอาตมอ้า”

[๑๕] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒ ว่า “ฤๅด่วนมาเจียรจร” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ฤๅด่วนเดจ์กามจร”

[๑๖] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๘, ๘/๒ ว่า “คิดศรีสระบัวบง”

[๑๗] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “อาทาศประภาพักตร์” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “อาภาประภาพักตร์”

[๑๘] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๔, ๘, ๘/๒ ว่า “เรียมบันทมทิพยด้วย”

[๑๙] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “สองสี่ชงฆโหเห” เลขที่ ๔, ๕ ว่า “สองสิทธิชงฆโหเห”

[๒๐] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “แม้สรงสระเทพถ้า”

[๒๑] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๔ ว่า “พักตราไตรเตรียกสร้อย”

[๒๒] สมุดไทยเลขที่ ๘/๒ ว่า “จรสีดาเดียวลี”

[๒๓] สมุดไทยเลขที่ ๔ ว่า “ฤๅอนุชน้องมาแคล้ว”

[๒๔] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๔ ว่า “ควบคืน” เลขที่ ๒, ๓ ว่า “ขวบคืน”

[๒๕] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ยังพรํ่าน้าวน้องเข้า”

[๒๖] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “ยังเสด็จไพรสณฑ์”

[๒๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๔, ๕ ว่า “เคลือกองค์” เลขที่ ๒ ว่า “เคลือดองค์”

[๒๘] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “แจ่มหน้า” ซึ่งจะรับสัมผัสกับบาทที่ ๔ ความว่า “ยังพรํ่า น้าวน้องข้า” ของสมุดไทยเล่มดังกล่าว

[๒๙] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๓, ๘, ๘/๒ ว่า “ฤๅเออกอาตมเนื้อ”

[๓๐] สมุดไทยเลขที่ ๓ ว่า “จรจรัสเสียดแดโทรม”

[๓๑] สมุดไทยเลขที่ ๘/๒ ว่า “สมรจากจรร้อยแล้ง”

[๓๒] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เจ็บเจียรจำจากจร”

[๓๓] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๓, ๔, ๘, ๘/๒ ว่า “ไป่หาย”

[๓๔] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๘, ๘/๒ ว่า “ธารนทีชลผาย”

[๓๕] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๓, ๔, ๘, ๘/๒ ว่า “ผลาญแผ่นไตรภพศัลย์”

[๓๖] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “ร้อนเรียมราคพันพก”

[๓๗] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ไฟกำเดาดาลต้ม”

[๓๘] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ทุกพรรณมฤคห้อง”

[๓๙] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “โอ้หาดดาลกลไหม้” เลขที่ ๔, ๘, ๘/๒ ว่า “เวหาสกาลกลไหม้”

[๔๐] สมุดไทยเลขที่ ๔ ว่า “แสนบางบึงบ่อแห้ง”

[๔๑] สมุดไทยเลขที่ ๓, ๔ ว่า “มังกรสรารก”

[๔๒] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔, ๘, ๘/๒ ว่า “เนาวลักษณ์”

[๔๓] สมุดไทยเลขที่ ๔ ว่า “ควรแบ่งองค์แก้วไว้”

[๔๔] สมุดไทยเลขที่ ๘ ว่า “ทุรัดทุราไลยดวง” เลขที่ ๘/๒ ว่า “ทุรัสทุราไกลดวง”

[๔๕] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “พุทธภาคย์”

[๔๖] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๔ ว่า “กามกัลหายโหยกลุ้ม”

[๔๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๘ ว่า “คิดนัยนาเภตรหว้าย” เลขที่ ๒, ๓ ว่า “คิดนัยนาเพ่งหว้าย”

[๔๘] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๕ ว่า “เยาวเยศ กูนา” เลขที่ ๒, ๓ ว่า “ยายิ่ง กูนา”

[๔๙] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “เดือนสุดมาแล้วหม้า”

[๕๐] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๔, ๘, ๘/๒ ว่า “ค้อนค่นเจบกลางแด” เลขที่ ๒, ๓ ว่า “ค้อนค่นเจบแดกลาง”

[๕๑] สมุดไทยเลขที่ ๔ ว่า “สวรรคอนรรตอันเร้า”

[๕๒] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “ไฉนว่าจันทรเจียรแถลง”

[๕๓] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๕ ว่า “วหวั่งกามยงเย้า”

[๕๔] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๘, ๘/๒ ว่า “นิทรานิรารพภ”

[๕๕] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๓, ๔ ว่า “ครหอดหิวไห้ช้าง”

[๕๖] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๕ ว่า “เดือนหกเรียมรํ่าไห้”

[๕๗] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “เทียวธวัชโบกโบยปลาย”

[๕๘] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “สายพรุณเรืองไร”

[๕๙] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เห็นลบัดเลี้ยวอ้อม”

[๖๐] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “เกษเกลา”

[๖๑] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “ไป่แล”

[๖๒] สมุดไทยเลขที่ ๕, ๘, ๘/๒ ว่า “แถลงวัลอาจเกี้ยว”

[๖๓] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “ลมปั่นหาวเหินแบ”

[๖๔] สมุดไทยเลขที่ ๔ ว่า “เปรียบแหล่งเลบแก้วไล้” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “แลเล่ห์เล็บแก้วไล้”

[๖๕] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “ชิงซ่อนไกลใจปอง”

[๖๖] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “กรมโกรธเททรวงถอน”

[๖๗] สมุดไทยเลขที่ ๓, ๔ ว่า “นับวารวรรณิศถ้า”

[๖๘] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๘, ๘/๒ ว่า “อาสูรภมูเยือน” เลขที่ ๔ ว่า “อาสูรภมูเวียน”

[๖๙] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ไขธาร ทดแฮ”

[๗๐] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เพรียกคระคฤ้านเครงสวรรค์”

[๗๑] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “ร่ำร้อง”

[๗๒] สมุดไทยเลขที่ ๕, ๘, ๘/๒ ว่า “จักแม่ เดียวแม่”

[๗๓] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๕ ว่า “สถิตสถิต”

[๗๔] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เพรงเราเคยพรากเนื้อ”

[๗๕] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “สาวอนงคเหน้าไท้ แม่เผย” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “เสาวหน่อนงคเหน้าไท้ แม่เฉลย”

[๗๖] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “อาทิกรเรียมเชย”

[๗๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๔, ๕ ว่า “ในบนบรรจฐรณ์พรร”

[๗๘] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “มาถึงถิ่นนพนิพ”

[๗๙] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “จรจันทร พี่เอย” เลขที่ ๕ ว่า “จรจรัล พี่เอย” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “จอมจันทร พี่เอย”

[๘๐] สมุดไทยเลขที่ ๔, ๘, ๘/๒ ว่า “จักจากเจียรนุชคลาย”

[๘๑] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒ ว่า “เชยชีพ ทราบนา”

[๘๒] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “กายพิกลผอมผิว”

[๘๓] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “จำจากจึ่งเรียมไคล”

[๘๔] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “เดือนเก้าเกียจกลไฉน”

[๘๕] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “วายุโอบพระพรุณเปน”

[๘๖] สมุดไทยเลขที่ ๓, ๔ ว่า “เจบบเริ่มนุชคลา”

[๘๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๔, ๕ ว่า “แนบห้อง”

[๘๘] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “วรรณาวรนิศเพี้ยง”

[๘๙] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “ใช่ว่ากรรฐกับกร” เลขที่ ๔, ๘, ๘/๒ ว่า ‘ใช่ว่ากรรณกับกร”

[๙๐] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓ ว่า “แสงจันทรหากอำไภรู”

[๙๑] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “บเหน”

[๙๒] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “ดวงเดือนฤๅด่วนแต้ม”

[๙๓] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เดือนภรรบัทคลาศคล้อย กลิ่นไกล”

[๙๔] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ชำงือคือเดชไหง้ว”

[๙๕] สมุดไทยเลขที่ ๓, ๔ ว่า “แด่เจ้า”

[๙๖] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “เผยอบุญญาฝากถ้วน”

[๙๗] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “เจียรจากนงนุชองค” เลขที่ ๕, ๘, ๘/๒ ว่า “จรจากนุชอนงค์”

[๙๘] สมุดไทยเลขที่ ๔, ๘, ๘/๒ ว่า “ถวายเลิศลํ้าเลี้ยวลี้” เลขที่ ๕ ว่า “ถวายเลิศลำแล้วลี้”

[๙๙] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ดายดัดด่วนแดมา”

[๑๐๐] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๔ ว่า “กรเกยมุทมาศไหว้”

[๑๐๑] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “เรือหากรู้กลนํ้านํ้า” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “เรือหากรู้กลน้ำ”

[๑๐๒] สมุดไทยเลขที่ ๓, ๔ ว่า “กลกามชำงือดัษ”

[๑๐๓] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “พระพรุณพรุนโสรม”

[๑๐๔] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ในสุธาราลํ้า น่านนั้นแสนทวี”

[๑๐๕] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “ไฟกรรมกระอุปาง”

[๑๐๖] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “โอ้อกเรียมเว้นได้”

[๑๐๗] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “จรลิดลิ่วลี้จระ ลับแข แข่งนา”

[๑๐๘] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๔ ว่า “อกราษฎรฤๅรู้แล้ว” เลขที่ ๓, ๕ ว่า “อกราชฤๅรู้แล้ว”

[๑๐๙] สมุดไทยเลขที่ ๓ ว่า “เรียมโรท”

[๑๑๐] สมุดไทยเลขที่ ๘ ว่า “เจบเร่าเรียมรักษน้อง” เลขที่ ๘/๒ ว่า “เจบเร่าเรียมรักษร้อง”

[๑๑๑] สมุดไทยเลขที่ ๓, ๔ ว่า “กึ่งก้ม”

[๑๑๒] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ทุกขด้วยวลิภาคลี้”

[๑๑๓] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ลับแสง”

[๑๑๔] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๓, ๔ ว่า “ในตา แม่ฮา”

[๑๑๕] สมุดไทยเลขที่ ๘/๒ ว่า “บเหนนุชนวลมา”

[๑๑๖] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ชลกามนุชกลั้นเกลศ”

[๑๑๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๓, ๘, ๘/๒ ว่า “ถวายเปรียงพลางบน” เลขที่ ๔ ว่า “ถวายซึ่งเปรียงพลางบน”

[๑๑๘] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “เสียงรอกราคเต้นตื่น”

[๑๑๙] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ยุดเชือกสราวโคมจอม”

[๑๒๐] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “มฤคจรดมาเต้นพี่”

[๑๒๑] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ฟ้าจากเจียรดินแหนง”

[๑๒๒] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๓, ๔ ว่า “ยางยุ่งยังหยั่งได้”

[๑๒๓] สมุดไทยเลขที่ ๓ ว่า “ทุงทองห่วงกินปลา ท่องไฝ่ ฝันนา”

[๑๒๔] สมุดไทยเลขที่ ๓ ว่า “กระสารังร่อนต้น”

[๑๒๕] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๘, ๘/๒ ว่า “ซ่าแขยง”

[๑๒๖] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๘, ๘/๒ ว่า “แขยงพืชครั้นต้องไม่”

[๑๒๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๔ ว่า “หนีราช”

[๑๒๘] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ท่งนาแลเข้าเลิศ รวงนา แม่ฮา”

[๑๒๙] สมุดไทยเลขที่ ๒ ว่า “ข้าขึ้นยยรรด้อม” เลขที่ ๕ ว่า “ขอยืนยยรรดอม”

[๑๓๐] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ลมสั่งสายทรุงพา”

[๑๓๑] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ฉงายอยู่”

[๑๓๒] สมุดไทยเลขที่ ๕, ๘, ๘/๒ ว่า “ขดานดั่งขดานดวงดือ”

[๑๓๓] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “เห็นบเหมือนเหมือนหน้า”

[๑๓๔] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “โอ้เหมือนบ่เหมือนเม มาลย์มาศ กูเอย”

[๑๓๕] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “เรียมแรงเร้าร้อนด้วย”

[๑๓๖] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “แผ่นหล้า”

[๑๓๗] สมุดไทยเลขที่ ๒ ว่า “ยังบเหนไห้ช้า”

[๑๓๘] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ชวนนางชมนาง”

[๑๓๙] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๕ ว่า “วิมุกขทวิชาติเข้า”

[๑๔๐] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “แหล่ถวาย”

[๑๔๑] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๔ ว่า “หมอบเฝ้า”

[๑๔๒] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๔, ๕ ว่า “โอ้เอ็นดูเหน้าเหน้า”

[๑๔๓] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “คลํ่าใน”

[๑๔๔] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๘, ๘/๒ ว่า “ยังรบำบนหมั้น”

[๑๔๕] สมุดไทยเลขที่ ๒ ว่า “สุริยไพโรจน์เหลื้อม”

[๑๔๖] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “รุกขมาศ”

[๑๔๗] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เพยียมาศเวี่ยมาลา มาลาศ”

[๑๔๘] สมุดไทยเลขที่ ๒ ว่า “คล่าวโกลน”

[๑๔๙] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “เหิรหันเกวียนแก้วแกว่น”

[๑๕๐] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “คืออัปสรสาวสวรรค์ใน”

[๑๕๑] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “โอ้บ่เหนนุชหน้า”

[๑๕๒] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ช่อเชื้อ”

[๑๕๓] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “บุษคี”

[๑๕๔] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “โศกขวํ้า”

[๑๕๕] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “จรลิ่งทางทิพห้อง”

[๑๕๖] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “คณิกาคณิเกศแก้ว” เลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “คณิกาคณิเกศสร้อย”

[๑๕๗] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๔ ว่า “ยังเบี่ยงพักตรช้าช้า ซ่อนเจ้าจอมเดียว”

[๑๕๘] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “รักษเร่งรักษแคล้วแคล้ว”

[๑๕๙] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๔ ว่า “มารศรีวลิดา”

[๑๖๐] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๕ ว่า “เจบยิ่งเพลิงกรรมต้อน”

[๑๖๑] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๕ ว่า “ตรวจแตร่นตรูโลกหว้า เสียงสัก” เลขที่ ๒ ว่า “ตรวจเตรียมตรูโลกหว้าย เสียงคัก” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ตรวจเตรินตรูโลกหว้าย เสียงศักดิ”

[๑๖๒] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ในนุชเจ้าสอดคล้อง”

[๑๖๓] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “กาลกํ่าดลกมลรา”

[๑๖๔] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “รํ่าด้วย” และจะส่งสัมผัสกับบาทที่ ๔ ว่า “แม้แผ่นไตรภพม้วย”

[๑๖๕] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๔ ว่า “รัตติงทิวังวา”

[๑๖๖] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “มาลีวิไลยดล”

[๑๖๗] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “อ้าอาจมาดายดอม”

[๑๖๘] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๕, ๘, ๘/๒ ว่า “เยียวหยาด มาฤๅ”

[๑๖๙] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๘, ๘/๒ ว่า “ดวงจาววนิภาคยสร้อย”

[๑๗๐] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “นึกกรรหายโหยครวญ”

[๑๗๑] สมุดไทยเลขที่ ๘/๒ ว่า “ในเรียมเร่งในนุช”

[๑๗๒] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “แห่งน้องฤๅเอ” เลขที่ ๕ ว่า “นาถน้องฤๅเอ”

[๑๗๓] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๔, ๕ ว่า “ท่าวล้ม” ซึ่งจะส่งสัมผัสกับบาทที่ ๔ ว่า “โอ้บ่เห็นหายส้ม” ของสมุดไทยเล่มดังกล่าว

[๑๗๔] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เดือนดลใฝ่นุชเกลียว กลมสู่ มาแม่”

[๑๗๕] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เดือนดลนับนิ่มน้อง”

[๑๗๖] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เสาวเลข”

[๑๗๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓ ว่า “ก่อนให้”

[๑๗๘] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “ยังไป่เห็นนุชไท้”

[๑๗๙] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๔ ว่า “รักษเยาวบ่าวสาวพวง”

[๑๘๐] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “แสนสาวใสสวาดิเพี้ยง” เลขที่ ๒, ๓ ว่า “แสนสาวสวาดิเพี้ยง” เลขที่ ๔ ว่า “แสนเสาวภาคยเพี้ยง” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “แสนสวาดิอาจเพี้ยง”

[๑๘๑] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “โอ้บ่คิดตรึงตรา”

[๑๘๒] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “เดือนสามเจียรจากแก้ว”

[๑๘๓] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๗, ๘/๑ ว่า “ตรุดโตรดเตรียมแดยรร”

[๑๘๔] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๗, ๘/๑ ว่า “ทีนี้จำรัสบน”

[๑๘๕] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๗, ๘, ๘/๑, ๘/๒ ว่า “อกแผ่นผอมดอมหวิ้น”

[๑๘๖] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “จบจวบอดุลพรรณ”

[๑๘๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒ ว่า “อาธาอาธาศเพี้ยง” เลขที่ ๕ ว่า “อาฒาอาฒาศเพี้ยง”

[๑๘๘] สมุดไทยเลขที่ ๓, ๘/๑ ว่า “ลางสาวเสาวภาคย์แท้”

[๑๘๙] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๘/๑ ว่า “ทรงทิพยภูษาภรณ์”

[๑๙๐] สมุดไทยเลขที่ ๗, ๘/๑ ว่า “ด้วยกำเดากาลฟุน”

[๑๙๑] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๗, ๘/๑ ว่า จงลิวลิลาบิณฑ บาตโภชน์ ไปแฮ” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “จรลิงลิลาบิณ ฑิบาตรโภชน ไปแฮ”

[๑๙๒] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๕, ๗ ว่า “ใจปั่นปลิวไฟพลาง”

[๑๙๓] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “เทียนทองตระกองกร”

[๑๙๔] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒ ว่า “อาแม่ มิ่งเอย”

[๑๙๕] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เตรดวงอกองคเอ เอกาต” เลขที่ ๗ ว่า “เดิรดวงอกองคเอ เอากาศน” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “โดรดวงอกองคเอ กาอาตม”

[๑๙๖] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๘/๑ ว่า “เจบเจียรอัคนิศไหม้”

[๑๙๗] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๘, ๘/๒ ว่า “ฉายาลำเภาสมร”

[๑๙๘] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๘/๑ ว่า “โอ้แก้วแผ่นพาลพักตร์”

[๑๙๙] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๗ ว่า “เดียวเดียวสายสวาดิสิ้น” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “ดวงเดียวสายสวาดิเพี้ยง”

[๒๐๐] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๗ ว่า “สู่สมร” เลขที่ ๕ ว่า “นิ่มสมร”

[๒๐๑] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “เผยอบุญญาพาสนสร้าง”

[๒๐๒] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “รังเร่งผลบุญจร”

[๒๐๓] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “รมยบุเรรศผ้าย”

[๒๐๔] สมุดไทยเลขที่ ๓, ๘/๑ ว่า “โหลทุเรรักษแสง” เลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “โทลทุเรรัตนแสง”

[๒๐๕] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๕, ๗ ว่า “ผลาญแหล่งปรัถพีตรี”

[๒๐๖] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “ยังกูณฑ์บเทียมทิศ”

[๒๐๗] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “เยียยลสุดสมรเดียว”

[๒๐๘] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “โอ้ปาณีนารถเนื้อ” เลขที่ ๒ ว่า “โอ้ปานนี้นาฎเนื้อ” เลขที่ ๓, ๘, ๘/๑ ว่า “โอ้ปานี้นาถเนื้อ” เลขที่ ๗ ว่า “โอ้ปานีนารถเนื้อ” เลขที่ ๘/๒ ว่า “โอ้ปานนี่ นาถเนื้อ”

[๒๐๙] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “ปานนี้นิรเบศร้าง” เลขที่ ๒, ๓, ๘ ว่า “ปานี้นฤเบศร้าง” เลขที่ ๘/๒ ว่า “ปานนี่นฤเบศร้าง”

[๒๑๐] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ถนอมนาถ”

[๒๑๑] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “รนอก โอยแม่”

[๒๑๒] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๘/๑ ว่า “ปีบังวายวงหน้า” เลขที่ ๗, ๘, ๘/๒ ว่า “ปีบังวายหวังหน้า”

[๒๑๓] สมุดไทยเลขที่ ๘/๑ ว่า “จกล้าย”

[๒๑๔] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “หิมวาศเจ้าฟ้าผ้าย”

[๒๑๕] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๘/๑ ว่า “มาลุดีเกี้ยวไว้”

[๒๑๖] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๗, ๘/๑ ว่า “วันบบอกเรียมถ้า”

[๒๑๗] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓ ว่า “ยามมาชรโอบโอ้”

[๒๑๘] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เรียมถามผะเดลดวง”

[๒๑๙] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “เททรวงพี่จรรจา”

[๒๒๐] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ทวาทศโดยมาสถ้วน”

[๒๒๑] สมุดไทยเลขทึ่ ๒, ๓ ว่า “ยังบเสบยเลย” เลขที่ ๗, ๘, ๘/๒ “ยังบเสบยเลยกาย”

[๒๒๒] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๘/๑ ว่า “ขอสมภิเศกสร้อย”

[๒๒๓] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “บินแบ่งอัมพรโพยม”

[๒๒๔] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๘, ๘/๒ ว่า “ฝากแก้ว” เลขที่ ๕ ว่า “ฝั่นแก้ว”

[๒๒๕] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓ ว่า “สว่างร้อนเตรียมตรม”

[๒๒๖] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “ด่วนกล้ำแกล่กลืนกลาง”

[๒๒๗] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “เกษศรี” เลขที่ ๕ ว่า “เศศศรี”

[๒๒๘] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๓, ๘/๑ ว่า “สายสินธุ”

[๒๒๙] สมุดไทยเลขที่ ๑ ว่า “เยียวใฝ่ฝากทังห้า” เลขที่ ๓ ว่า “จิปากทั้งสิ้นล้า” เลขที่ ๕, ๘, ๘/๒ ว่า “จิปากทั้งลิ้นหล้า”

[๒๓๐] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๘, ๘/๒ ว่า “หื่นฟ้า”

[๒๓๑] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๒, ๗ ว่า “เดโชไชโยรณ”

[๒๓๒] สมุดไทยเลขที่ ๓ ว่า “ถวายรัตมาไลยเท้า”

[๒๓๓] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๘/๑ ว่า “ทั่วหล้ามามือ”

[๒๓๔] สมุดไทยเลขที่ ๒, ๓, ๘, ๘/๒ ว่า “อัครราชเสวยศุขหล้า”

[๒๓๕] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๘, ๘/๒ ว่า “บ่ายเข้านฤพาน”

[๒๓๖] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๗, ๘/๑ ว่า “ผ่านฟ้าภพไตร”

[๒๓๗] สมุดไทยเลขที่ ๕ ว่า “จบเสร็จกล่าวกาพย์เกลี้ยง”

[๒๓๘] สมุดไทยเลขที่ ๓ ว่า “กลอนกานท์”

[๒๓๙] สมุดไทยเลขที่ ๑, ๘, ๘/๒ ว่า “คือมณีมาลยสร้อย”

[๒๔๐] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “อดิเรข”

[๒๔๑] สมุดไทยเลขที่ ๓, ๗, ๘ ว่า “อ่านซ้ำอย่าไฉน”

[๒๔๒] สมุดไทยเลขที่ ๘, ๘/๒ ว่า “กลอนกาพยอาทิตั้ง”

[๒๔๓] สมุดไทยทุกฉบับว่า “ม้วยปรัถพีฟ้าหล้า” แต่ฉบับที่พิมพ์กันมาเป็น “ม้วยปรัถพีแผ่นฟ้า” ซึ่งความจะสมบูรณ์กว่า

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ