คำปรารภ

พวกเจ้าภาพในงานนี้รู้สึกกันว่า หนังสือตำราทำกับข้าวซึ่งรวบรวมเขียนขึ้นไว้โดยประจงจิตต์ กุลตัณฑ์ น่าจะไม่เพียงพอแจกเป็นบรรณาการแด่ท่านผู้มีเกียรติที่ได้กรุณามาร่วมในงานฌาปนกิจศพแม่ในวันที่ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๑๔ นี้ จึงได้รีบติดต่อคุณอำพัน ฉายางกูร แห่งโรงพิมพ์ไทยเขษมและแพร่การช่าง ถนนเฟื่องนคร ขอให้ช่วยจัดพิมพ์หนังสือตำรากับข้าวเพิ่มเติมให้อีกสักจำนวนหนึ่ง แต่คุณอำพันแจ้งให้ทราบว่าไม่สามารถจะเนรมิตให้ได้ภายในเวลาอันจำกัดเช่นนี้ เพราะเหลือเวลาเพียง ๗-๘ วันเท่านั้น แต่ได้แนะนำให้จัดพิมพ์หนังสือเล่มเล็กๆ แทน ซึ่งยังพอมีเวลาทำได้ทันวันงาน

เจ้าภาพได้พิจารณาแล้ว เห็นว่าบทละครร้องเรื่องสาวเครือฟ้า อันเป็นพระนิพนธ์พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ซึ่งทรงไว้กว่า ๖๐ ปี มาแล้ว น่าจะเหมาะแก่การจัดพิมพ์ขึ้น เพราะเป็นเรื่องที่แทบทุกคนรู้จักกันดีและไม่ได้มีการจัดพิมพ์นานมาแล้ว นับว่าเป็นหนังสือที่หาอ่านได้ยากเล่มหนึ่งสมัยนี้

บทละครเรื่องสาวเครือฟ้ามีกำเนิดขึ้นเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๕ เสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ ๒ (ร.ศ. ๑๒๖ หรือ พ.ศ. ๒๔๕๐) ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรละครออเปร่าเรื่องมาดามบัตเตอไฟลขอปุชชินี่ ครั้นเสด็จกลับ ก็ได้ทรงนำเรื่องมาเล่าประทานพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ พระองค์ท่านจึงทรงถอดเนื้อเรื่องที่ทรงเล่านั้นอันเป็นเรื่องหญิงญี่ปุ่นกับชายฝรั่งจากที่ฝรั่งแต่งมาเป็นเรื่องสาวชาวเหนือและหนุ่มชาวกรุงเทพฯ และทรงพระนิพนธ์ให้เป็นละครร้อง ซ้อมเสร็จก็เล่นถวายหน้าพระที่นั่งเป็นที่พอพระราชหฤทัยเป็นอันมาก

เนื่องจากเหตุนี้ เจ้าภาพจึงตกลงใจพิมพ์แจกเป็นบรรณาการในงานฌาปนกิจศพนางสาครสิทธิการ (ผาด กุลตัณฑ์) อีกครั้งหนึ่ง

เจ้าภาพขอขอบพระทัยท่านหญิงพรพิมลพรรณ รัชนีซึ่งได้ประทานความคิดเห็นเกี่ยวแก่เรื่องนี้ไว้เมื่อ ๒๐ มีนาคม ๒๕๐๖ เนื่องในงานพระราชทานเพลิงศพหลวงประเสริฐอักษร ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๐๖ ซึ่งเจ้าภาพในงานนี้ได้ถอดเอาข้อความบางตอนมาลงตีพิมพ์ไว้ ณ ที่นี้

ขอให้ส่วนกุศลบุญราศีพวกลูกๆ ได้ช่วยกันบำเพ็ญกุศลให้แก่แม่ จงเป็นผลให้แม่ได้รับความสุข ณ สัมปรายภพนั้นเทอญ.

เจ้าภาพ