๔๐. เลื่อนพระยาราชสุภาวดีเป็นเจ้าพระยา

ฝ่ายกรมพระราชวังบวรสถานมงคลก็เสด็จกลับลงมาถึงกรุงเทพมหานครเมื่อเดือน ๘ กราบทูลความชอบให้พระยาราชสุภาวดี แล้วจึ่งโปรดให้มีตราขึ้นไปให้พระยาราชสุภาวดีเลื่อนที่เป็นเจ้าพระยาราชสุภาวดีว่าที่สมุหนายก ให้พระสุริยภักดีเลื่อนเป็นพระราชรินทร์ ประทานสิ่งของขึ้นไปให้พระราชรินทร์แทนคุณเจ้าอุปราช ที่เขาช่วยแก้ไขให้ลงไปถึงกรุงได้ แล้วโปรดให้มีหนังสือบอกเรื่องเวียงจันท์เป็นกบฏไปถึงองเลโบ ส่งไปทางเมืองเขมรให้ส่งต่อไปจนถึงเมืองไซ่ง่อน ใจความว่าอนุหนีเข้าไปในแดนญวน จะให้กองทัพเข้าไปติดตามก็เห็นแก่ทางพระราชไมตรีอยู่ จึ่งบอกออกมาให้องเลโบรู้ ขอให้นำข้อความในหนังสือขึ้นกราบทูลพระเจ้าเวียดนามให้ทราบด้วย

ฝ่ายเจ้าพระยาราชสุภาวดีว่าที่สมุหนายก จัดการบ้านเมืองเรียบร้อย กวาดครอบครัวได้มากแล้ว แบ่งไว้ให้อยู่เป็นพลเมืองเวียงจันท์พอสมควร ให้เพี้ยเมืองเวียงจันท์อยู่รักษาเมืองเวียงจันท์ต่อไป เหลือนั้นกวาดส่งลงมาณกรุงเทพมหานคร เจ้าพระยาราชสุภาวดีสืบหาพระบางได้แล้ว ก็พาตัวอุปราชลงมาณกรุงเทพมหานคร เมื่อเดือน ๓ ปีกุนศักราช ๑๑๘๙[๑] แล้วเข้าเฝ้า จึ่งมีพระราชโองการดำรัสว่า ตัวอ้ายอนุก็ยังจับไม่ได้ จะกลับมาตั้งบ้านเมืองอีกประการใดก็ยังไม่แจ้ง เมืองเวียงจันท์นี้เป็นกบฏมา ๒ ครั้งแล้ว ไม่ควรจะเอาไว้เป็นบ้านเมืองให้อยู่สืบไป ให้กลับขึ้นไปทำลายล้างเสียให้สิ้น อย่าให้ตั้งติดอยู่ได้ แต่อุปราชนั้นให้ไปอยู่บ้านอนุบางยี่ขัน เจ้าพระยาราชสุภาวดีนั้นทรงขัดเคืองอยู่ที่ไม่ทำลายล้างเมืองเวียงจันท์เสียให้สาบสูญ มาคิดตั้งขึ้นให้เป็นบ้านเมืองไว้ ยังหาโปรดตั้งเป็นที่จักรีไม่ ให้แต่ว่าที่อยู่ก่อน และพระบางนั้นโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้เจ้าพระยาราชสุภาวดีไปทำพระวิหารไว้ที่วัดจักรวรรดิ

ลุศักราช ๑๑๙๐[๒] ปีชวดสัมฤทธิศก เป็นปีที่ ๕ ท้าวขัตติยะคล้องไดช้างพลายทองแดงช้าง ๑ สูง ๔ ศอกคืบ ๗ นิ้ว นำลงมาถวายกรมพระราชวังบวรสถานมงคล ช้างถึงกรุงณวันพฤหัสบดี เดือน ๕ แรม ๖ ค่ำ[๓] กรมพระราชวังบวรสถานมงคล นำช้างถวายสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานชื่อขึ้นระวางเป็น พระบรมคชลักษณ์ ศักดิสุนทรธาดา คชาพงศ์ มงคลคช ยศกมเลศเลิศฟ้า