๒๒๕. ท้องตราตอบหนังสือเจ้าพระยาบดินทรเดชา

พอหลวงสวัสดิ์นคเรศเชิญท้องตราตอบหนังสือเจ้าพระยาบดินทรเดชาออกไปถึงมีความว่า ญวนยกมาครรั้งนี้มาตั้งอยู่เมืองพนมเป็ญเป็นอันมาก ใช้คนมาบอกพระองค์ด้วงแต่งทูตไปสารภาพยอมขึ้นกับญวนแล้ว จะส่งเจ้าผู้หญิงญาติพี่น้องมาอยู่ให้พร้อมมูลกัน การครั้งนี้เป็นการใหญ่เหลิอสติปัญญาเจ้าพระยาบดินทรเดชา ขอพระแสพระราชดำริจะให้สู้รบหรือจะให้ประนีประนอมกันเสียให้แล้ว จึ่งโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมว่า ถ้าจะให้คิดไปตามการแล้ว วิสัยญวนไม่มีความสุจริต ยกตนข่มท่าน คิดแต่จะเอารัดเอาเปรียบเสียทุกครั้งทุกที ตั้งแต่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกขอเอาเมืองบันทายมาศ ครั้นแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ก็กันเอาเมืองเขมรไปเป็นสิทธิ์ของตัว มาถึงแผ่นดินปัตยุบันนี้ก็กันเอาเขตต์แดนเมืองเวียงจันท์ไป เหลือที่จะอดทน ซึ่งญวนมาชวนพูดเป็นทางไมตรีนั้นเหตุอันใด ญวนสู้รบฝีมือทแกล้วทหารฝ่ายเราไม่ใดหรือ ญวนจึ่งพูดเป็นทางไมตรี คิดให้เห็นความก่อน ที่ญวนให้นักมารดาบุตรภรรยาองค์ด้วงมานั้น ญวนคิดแล้วว่าจะยึดเอานักมารดาบุตรภรรยาพระองค์ด้วงไว้หาต้องการไม่ ต้องเสียข้าวเกลืออีแปะเปล่า ๆ ส่งมาให้เสียดีกว่า ญวนให้มาก็จะให้ผูกพันพระองค์ด้วงเอาไปเป็นของญวน ทั้งจะได้ข้าได้คุณเป็นทางพูดต่อไป เขมรจะได้เห็นความดีว่าญวนไม่มีความพยาบาท เป็นความคิดใหม่จะล้างความคิดเก่า ด้วยเจ้ามินมางทำกับเขมรยับเยิน เขมรจึ่งได้แตกร้าวจากญวน ซึ่งญวนว่าให้พระองค์ด้วงแต่งพระยาพระเขมรคุมสิ่งของไปถวายเจ้าเวียดนาม แล้วมีหนังสือไปขอเจ้าหลานผู้หญิงซึ่งตกอยู่กับญวนนั้น ทรงพระราชดำริไม่เห็นว่าญวนจะให้เจ้าหญิงมา ญวนจะเอาไว้แย่งแผ่นดินเขมรเล่นมิดีหรือ ถ้าให้มาก็เหมือนให้เมืองเขมรเสียเหมือนกัน ด้วยญวนได้ผลประโยชน์ในเมืองเขมรเป็นอันมาก โดยความรักเหมือนเขมร สู้ลงทุนรอนสะเบียงอาหารรี้พลขึ้นมารักษาติดตามจะเอาเมืองเขมรคืน ไพร่พลล้มตายเสียเป็นอันมาก ญวนก็มีทิฏฐิมานะเสียดายทุนรอน จะให้เจ้าผู้หญิงมาง่าย ๆ ที่ไหน จึ่งพระองค์ด้วงพูดไปกับญวนว่า จะมีหนังสือเข้ามาขอญวนแขกยังท่านเสนาบดีก่อน ถ้าโปรดก็จะได้ ถ้าไม่ให้ใน ๓ เดือนจึงจะรู้นั้น ถึงกำหนดแล้วญวนก็คงจะลงมาฟังความ ถ้าจะได้พูดจากับญวนต่อไปอีก ก็ให้พระองค์ด้วงพูดว่า พระองค์ด้วงมีหนังสือเข้าไปยังท่านเสนาบดีแล้ว ท่านเสนาบดีมีหนังสือออกมาถึงพระองค์ด้วงว่า ถ้าญวนส่งเจ้าผู้หญิงมาให้อยู่กับพระองค์ด้วงพร้อมญาติวงศ์กันแล้ว พระองค์ด้วงได้จัดการบ้านเมืองเขมร ให้ไพร่บ้านพลเมืองได้อยู่เย็นเป็นสุขเหมือนเมื่อพระองค์เองเป็นเจ้าเมืองกัมพูชาครั้งนั้น อย่าว่าแต่ญวนแขก ๔๔ คนเลย ถึงญวนซึ่งได้ส่งเข้าไปไว้ณกรุงเทพมหานคร มากน้อยเท่าใดก็จะคืนให้ทั้งสิ้น ประการหนึ่งกองทัพขัดสะเบียงอาหารก็ไม่บอกเข้าไปณกรุงเทพมหานคร บอกขอไปแต่ที่เมืองจันทบุรี เมืองตราษ จะมีข้าวเกลือมาเลี้ยงกองทัพได้หรือ