๑๓ นิทานเรื่องท้าวดิศราชขอลูกสาวดิศเสนา

มีแต่หลังก่อนมา กระษัตราพระองค์หนึ่ง อันปรากฎชื่อว่า มหาดิศราชเรืองศรี เสวยราชสมบัติรูจี ในเมืองเรืองศรี กาลุดีตินครภารา มีนางนักสนมซ้ายขวา พันหนึ่งกัลยา อันงามปรากฎสมบูรณ์ มีมนตรีสองคนอดูลย์ เปนคู่ในบูรพ์ เปนใหญ่กว่าคนชื่อดิษี อิกกะตามนตรี ดุลเสนี สำหรับบทศรี ไปตามเสด็จราชา กะตามนตรีเสนา ให้อยู่รักษา นครบวรราชบุรีรมย์ ดิษาธิดาทรามชม ชื่อเบญจศรีสม เนื้อนมหน้านวลยวนใจ กะตามนตรีตระเวนไป ในเมืองพิไสย เพื่อได้ดูคนทำผิดนา จึ่งเห็นนางเบญจศรีโสภา ธิดาดิษา โฉมเฉิดแช่มช้อยกลอยใจ หน้านวลยวนวรวิไลย ศรีสรรพ์สุกใส ดังประกายพฤกษาดารา ดวงพักตรดังแขไขสุภา คิ้วค้อมดังเลขา คางฅอลออเอวองค์ นวลลอองแขนเข่าเยาวยง ดังพระยาราชหงส์ เกศเกล้าเพราพรายฉายบิน กะตามนตรีจึ่งถวิล ใคร่ได้โฉมฉิน ถวายแก่ท้าวธิบดี ครั้นกระษัตริย์เสด็จถึงบุรี ขึ้นปราสาทศรี สุวรรณรัตนพิมาน กะตามนตรีทูลการ กิจราชพิศาล ซึ่งการตระเวนเวียงวัง แล้วทูลว่านางหนึ่งยัง เปนบุตรีดิสัง โฉมเฉิดล้ำเลิศนารี ชื่อนางนุชนั้นพันปี ชื่อว่าเบญจศรี เทวีเจ้างามทรามชม คิ้วฅอสอเศียรเกลี้ยงกลม ได้ไว้เปนสนม เห็นสมด้วยท้าวพิศไสมย กระษัตริย์นั้นครั้นทราบพระไทย ยิ้มแย้มปราไส ให้หาดิษะนั้นมา จึ่งตรัสแก่ดิษะเสนา ว่าเราปราถนา ประสงค์สิ่งหนึ่งการเรา มัจจาดิษาก้มเกล้า กราบทูลบันเทา ให้ท้าวเธอชอบพระไทย ว่าราชการภารธุระอันใด เกล้ากระหม่อมจะแก้ไข มิให้พระองค์เคืองระคาย จะฉลองพระคุณเพริศพราย แห่งองค์ฦๅสาย จงแจ้งแห่งกิจทุกประการ บพิตรภูมินทร์นฤบาล จึ่งตรัสบริหาร แก่ดิษะราชมนตรี เราจะใคร่ได้กุมารี ชื่อนางเบญจศรี เปนพระมเหษีแห่งเรา ดิษะมนตรีจึ่งรับเคา รพถวายนงเยาว์ แก่ท้าวผู้เปนโมฬี ทูลแล้วลุกลาจรลี ไปตามวิถี สู่เคหาสถานบ้านเรือน จึ่งแต่งธิดาดังดวงเดือน งามสรรพแม้นเหมือน สุรางคสวรรค์บรรจง เข้าไปถวายท้าวไทยสุริยวงศ์ ตามพระราชประสงค์ ท้าวทรงทอดทัศนาการ เห็นนางเบญจศรีนงคราญ รึงรักสบสมาน ด้วยโฉมประโลมโลกีย์ พระยานั้นตรัสถามกุมารี ว่าเราจะเลี้ยงศรี ท่านนี้ไว้ในราชฐาน เจ้าจะว่ากะไรนางคราญ ฤๅเจ้าจะบริหาร ในการมโนแหนงใด นางเบญจศรีจึ่งทูลไท ตามชอบพิไสย อันนางได้แจ้งสืบมา ว่าชายหญิงทั่วในโลกา ย่อมมีปราถนา มงคลแต่ต้นอันดี ข้าขอผู้อำนวยบารมี ปราถนาสุขศรี มงคลแต่ต้นดุจเดียว แต่ว่าตระกูลต่ำรีดเรียว ไม่ควรจะเลี้ยว จะเลี้ยงเปนใหญ่ไพบูลย์ เปรียบต่อสุวรรณอันจรูญ ตามเพศตระกูล เห็นไกลกันนักจักรี จะเสื่อมสุริย์วงศ์สวัสดี จะเสื่อมศักดิ์ศรี เปนที่โทษทุกข์นานา ฝูงคนพลไพร่โยธา ญาติมิตรแห่งข้า อนาถาที่พึ่งจนใจ เชิญชมสนมนางใน เชื้อกระษัตริย์สุกใส อำไพเพียงเพ็ญจันทร มีนิทานโบราณมาแต่ก่อน นักปราชญ์สั่งสอน ขอเล่าถวายภูวไนย