คำนำ

ในงานทำบุญพระตำหนักจิตรลดาระโหฐาน ซึ่งข้าพเจ้าได้ให้สร้างขึ้นใหม่แล้วเสร็จได้ขึ้นอยู่แต่วันที่ ๑๔ สิงหาคม พระพุทธศักราช ๒๔๕๖ เปนต้นไปนั้น ข้าพเจ้ามีความปราถนาจะใคร่มีของแจกผู้ที่มาช่วยงานบ้างพอสมควร มาคิดดูว่าของแจกจะหาสิ่งใดให้มีราคามาก และเปนประโยชน์แก่ผู้รับยิ่งไปกว่าหนังสือนั้น ข้าพเจ้าเห็นว่าหาไม่ได้

ปัญหาจึ่งคงมีอยู่เพียงว่า จะเลือกเอาหนังสืออะไร ที่จะเปนหนังสือดีพร้อมด้วยองค์ ๓ กล่าวคือ (๑) เปนภาษาไทยดี (๒) เปนหนังสือสำคัญควรสร้างขึ้นไว้ เพื่อให้เปนเกียรติยศแก่ชาติไทย มิให้นานาประเทศติเตียนได้ว่าไทยเราไม่มีหนังสืออันเปนแบบแผนในวิชาหนังสือ (๓) เปนหนังสือที่ผู้รับไปแล้วจะอ่านได้โดยไม่เบื่อ จนโยนเข้าตู้หรือลงก้นหีบ ไม่จับอ่านอีกต่อไป

ข้าพเจ้ามารำฦกได้ถึงรามเกียรติ์ ฉบับพระราชนิพนธ์รัชกาลที่ ๒ ซึ่งนักเลงหนังสือก็ดี นักเลงดูลครก็ดี ต้องยอมทั้งนั้นว่าเปนหนังสืออันดี เปนบทกลอนไพเราะ และถ้อยคำสำนวนดี เปนตัวอย่างดียิ่งอัน ๑ แห่งจินตกะวีนิพนธ์ในภาษาไทยเรา สมควรแล้วที่จะเปนหนังสือซึ่งจะรักษาไว้เปนแบบแผน

หนังสือพระราชนิพนธ์นี้ บางกอกประสิทธิการบริษัทสิมา ได้พิมพ์ขึ้นไว้แล้วได้ตอน ๑ รวมเปน ๑ เล่มสมุดพิมพ์ ตั้งแต่เมื่อพระพุทธศักราช ๒๔๔๒ (ร,ศ, ๑๑๘) ใช้ต้นฉบับของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงษ์ แต่หนังสือครั้งนั้นพิมพ์หาจบไม่ พิมพ์ไปแล้วได้เล่ม ๑ และบอกกล่าวไว้ว่าจะมีอีก ๒ เล่ม แต่ก็หาได้พิมพ์เล่ม ๒ เล่ม ๓ ต่อไปไม่ ทั้งเล่ม ๑ ที่พิมพ์ขึ้นไว้แล้วนั้นก็ผิดมากเต็มที ไม่เปนที่เชิดชูพระเกียรติยศแห่งพระองค์ผู้ทรงพระราชนิพนธ์ หรือเปนเกียรติยศแก่หนังสือไทยเลย ทั้งไม่ปรากฎว่าได้จำหน่ายแพร่หลายปานใด ข้าพเจ้าจึ่งจัดการให้พิมพ์พระราชนิพนธ์รามเกียรติ์นี้ขึ้นใหม่ ให้สอบสวนกันหลายฉบับ เพื่อป้องกันความคลาดเคลื่อนต่าง ๆ ในเวลาพิมพ์ หวังใจว่า ท่านผู้ที่จะได้รับหนังสือนี้ไปในงานทำบุญพระตำหนักจิดรลดาระโหฐานก็ดี หรือซึ่งจะได้ไปโดยอาการใด ๆ ในเบื้องน่าก็ดี จะได้รับความพอใจในหนังสือเล่มนี้มากเท่าตัวข้าพเจ้าเอง ถ้าเปนเช่นนี้ข้าพเจ้าก็จะรู้สึกอิ่มใจอย่างยิ่ง

ในที่สุดนี้ ข้าพเจ้าขอบพระไทยพระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ซึ่งได้ทรงเปนพระธุระเอาพระไทยใส่อำนวยการพิมพ์หนังสือนี้ตามความประสงค์ของข้าพเจ้า และขอบใจพระราชวรวงษ์เธอ พระองค์เจ้ากัลยาณประวัติ ซึ่งได้เปนผู้ตรวจหนังสือที่พิมพ์ขึ้นนั้น โดยความอุสาหดียิ่ง